publikacje

Wróć do listy

Jak w starej Warszawie żartowano

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Jest to krótkie opowiadanie dotyczące żartów znanych Warszawiaków. W tekście opisano dowcip aktora Żółkiewskiego, który w 1815 r.: „na balkonie swojego mieszkania w dniu iluminacji, urządzonej celem uczczenia traktatu wiedeńskiego, oddającego Królestwo Polskie pod opiekę Cesarstwa Rosyjskiego [...] umieścił jeden tylko wyraz: »Napoleon«”. Zgodnie z relacją autorki, aktor wyjaśnił, że wyraz ten jest akronimem wyrażenia „Najjaśniejszy Aleksander Polski Oswobodziciel Ludów Europy Obrońca Narodów”.

publikacje

Wróć do listy

Z pamiętnika pensjonariuszki warszawskiej

Jest to opowiadanie o kamienicy, w której uczyła się i mieszkała autorka. Kamienica ta znajdowała się na rogu ulic Leszno i Karmelickiej w latach 1900-1908. Tutaj właśnie mieściła się pensja, do której uczęszczała pamiętnikarka. Autorka szczegółowo opisuje plan dnia na pensji, kiedy było śniadanie, o której godzinie obiad itp.: „Często w weekendy przychodził ktoś z krewnych pensjonarki i zabierał ją do domu”. Wspomina też: „Na pensji każda pensjonarka kochała się w jakiejś nauczycielce - i mówiła do niej „paniusiu, paniuteczko!”.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki Grażyny Bacewicz

Dzienniki Grażyny Bacewicz obejmują lata 1954–1956 i ukazują nieznaną stronę osobowości kompozytorki i skrzypaczki, która zmagała się z wieloma trudnościami, m.in. ze strony środowiska muzycznego. W nieregularnie prowadzonych zapiskach – dotyczących spraw prywatnych, wydarzeń kulturalnych, poglądów na sztukę, życia towarzyskiego, działalności zawodowej – pojawia się sporo skreśleń. Data pierwszego wpisu – 5 lutego – jest dniem urodzin kompozytorki, która w tym czasie skończyła czterdzieści pięć lat.

publikacje

Wróć do listy

Notatki z podróży do Indii

Zasób składa się z luźnych notatek, wśród których znajdują się fragmenty dziennika, wspomnień i inne notatki oraz szkice oficjalnych listów i wystąpień. Wśród papierów znajduje się pięciostronicowe przemówienie, w którym Bacewicz dziękuję za możliwość zobaczenia Indii i opisuje aktualny stan polskiej kultury muzycznej, podkreślając rolę zespołów ludowych i regionalnych. Autorka charakteryzuje język muzyczny Karola Szymanowskiego i kładzie nacisk na jego związki z folklorem.

publikacje

Wróć do listy

Noc nad Warszawą (wiersze)

Natalia Turowicka przesłała cztery wiersze na konkurs pt. „Warszawa moich wspomnień”, ogłoszony przez tygodnik „Stolica” w 1947 r. Pierwszy z nich, Noc nad Warszawą, powstał w styczniu 1941 r. Kolejny, zatytułowany Pierwsza kaźń (z października 1943), przedstawia egzekucję dwudziestu Polaków rozstrzelanych na terenie Śródmieścia. Wiersz Barykada (niedatowany) w swoim przekazie stanowi nawoływanie do kontynuacji powstańczych walk. Ostatni utwór, Miastu mojemu (grudzień 1944), opisuje Warszawę zniszczoną na skutek działań wojennych.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Władysławie Podkowińskim

Wspomnienia Stanisławy Kiniorskiej z Jasieńskich rozpoczynają się od 1893 r., kiedy poznała Władysława Podkowińskiego za sprawą krytyka, kolekcjonera i mecenasa sztuki Feliksa Jasieńskiego, podczas wakacji w Sobótce i Bidzinach (Sandomierszczyzna), które były rodzinnymi majątkami Jasieńskich. Miała wtedy trzynaście lat, a malarz prawie trzydzieści. Między Podkowińskim a jej rodziną nawiązała się przyjaźń. Autorka przedstawia Podkowińskiego jako nerwowego, cichego, wrażliwego artystę i porównuje go do rozkapryszonego dziecka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Janie Kasprowiczu

Postać poety Jana Kasprowicza pojawia się w tekście marginalnie – autorka skupia się na opisaniu miejsc, w których przebywała, profesorów, u których się kształciła, a także na przebiegu swojej ścieżki naukowej. Wspomnienia rozpoczynają się w 1905 r. poznaniem Kasprowicza we Lwowie u Laury Pytlińskiej z Konopnickich. Autorka obszernie opisuje, jak poznała Pytlińską, oraz środowisko artystyczne aktorki (opowiada o wizytach m.in.: Tadeusza Micińskiego, Wacława Berenta, Maryli Wolskiej).

publikacje

Wróć do listy

Utwory poetyckie Aleksandry Zagórskiej (1905-1966)

Zeszyt składa się z dwóch części, pierwsza zawiera wiersze Aleksandry Zagórskiej, a druga cytaty i utwory pochodzące m.in. z twórczości Cypriana Kamila Norwida, Czesława Miłosza, Adama Mickiewicza. Autorka w swoich wierszach porusza tematykę patriotyczną związaną z Józefem Piłsudskim, opisuje tęsknotę za nieżyjącym synem, a niektóre utwory poświęca przyrodzie - Tatrom. W dalszej części zeszytu poetka grupuje wiersze w cyklach, pierwszy z nich nosi tytuł Wiersze erotyczne pisane w latach 1922-1938.

publikacje

Wróć do listy

Warszawa lekkomyślna

Wiersz jest pracą wysłaną do redakcji tygodnika „Stolica” na konkurs pt.: „Warszawa maich wspomnień. Autorka opisuje Warszawę jako lekkomyślną, skłonną do ryzyka, niedbałą i kapryśną:

[...] Bohaterstwo, bezmyślność, cierpienie, rozpusta

- w owym dziwnym coctailu co dzień maczasz usta.

Wdzięczna, strojna, urocza – w cierniowej koronie,

cedzisz mocchę w kawiarni, grasz na patefonie”.

publikacje

Wróć do listy

Opera polska w Łazienkach

Tekst Teresy Bieleckiej został wysłany na konkurs pt. „Warszawa moich wspomnień”, ogłoszony przez tygodnik „Stolica”. Autorka w tekście wspomina operę Straszny dwór, którą oglądała w przeddzień wybuchu II wojny światowej. Podziwia Łazienki Królewskie i zachwyca się kompozycjami Stanisława Moniuszki. W swoim opisie docenia scenografię, obsadę oraz orkiestrę.

Strony