publikacje

Wróć do listy

Przeminęło z wiatrem

Autorka wspomina Warszawę ostatniego dziesięciolecia XIX w., przedstawia swoje życie codzienne i edukację na tle ówczesnej stolicy. Opisuje okolice Alei Ujazdowskich, szczególną uwagę zwraca na pobliski Ogród Botaniczny. Dużą cześć wspomnień autorka poświęca warszawskiej pensji, wspomina koleżanki, nauczycieli, odbywające się tam zajęcia oraz opowiada o sposobach spędzania wolnego czasu wraz z innymi pensjonariuszkami. Pisze o panujących zakazach i obowiązkach. Opowieść kończy zbliżający się wybuch I wojny światowej. Opowiadania są praca nadesłaną na konkurs tygodnika „Stolica” pt.

publikacje

Wróć do listy

Z pamiętnika pensjonariuszki warszawskiej

Jest to opowiadanie o kamienicy, w której uczyła się i mieszkała autorka. Kamienica ta znajdowała się na rogu ulic Leszno i Karmelickiej w latach 1900-1908. Tutaj właśnie mieściła się pensja, do której uczęszczała pamiętnikarka. Autorka szczegółowo opisuje plan dnia na pensji, kiedy było śniadanie, o której godzinie obiad itp.: „Często w weekendy przychodził ktoś z krewnych pensjonarki i zabierał ją do domu”. Wspomina też: „Na pensji każda pensjonarka kochała się w jakiejś nauczycielce - i mówiła do niej „paniusiu, paniuteczko!”.

publikacje

Wróć do listy

Narożna kamienica, czyli dwie Jadwigi

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Tekst dotyczy pensji Jadwigi Sikorskiej, do której uczęszczała autorka. Kobieta przywołuje marmurowe schody budynku, na których można było spotkać koleżanki oraz mijać się z gronem pedagogicznym. Pisząca wspomina sposoby młodzieży na spędzanie czasu wolnego i przerw, uprzyjemnianych dźwiękami pianina z „sal rekreacyjnych”. Jak wspomina autorka: „Tamtędy, w samorzutnym szpalerze wystraszonych dziewczynek, kroczyła zgarbiona postać w czerni, zawsze z plikiem papierów w ręce.

publikacje

Wróć do listy

Niebieskie kołnierze

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Opowiadanie autorki rozpoczyna się od słów: „Marzeniem każdej warszawianki sprzed czterdziestoma laty były niebieskie kołnierze”. Pisząca przedstawia wygląd mundurów studenckich, budzących szacunek wśród przechodniów. Dalsza część wspomnienia dotyczy życia studenckiego: zakładanych kół towarzyskich oraz udzielanych korepetycji (zwłaszcza pannom pochodzącym z zamożnych rodzin). Tekst zawiera wskazówki dotyczące ówczesnej mody i obyczajowości.

publikacje

Wróć do listy

Kroniki Bolesława Prusa jako źródło do historii Warszawy

Dokument stanowi wstęp do pracy magisterskiej Hanny Eychhorn-Szwankowskiej, zatytułowanej Kroniki Bolesława Prusa jako źródło wiedzy do historii Warszawy (tytuł obroniony w 1948 r. na Uniwersytecie Warszawskim). Autorka rozpoczyna opis od zauważenia braków w badaniach nad czasopiśmiennictwem polskim („Mimo rosnącego zainteresowania tym źródłem jest ono kompletnie nierozpracowane teoretycznie. W pracach z metodologii historii - zresztą niezbyt licznych w polskiej historiografii - nie znajdujemy ani jednej pozycji traktującej o prasie jako źródle historycznym”).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o córce Halinie Grabowskiej

Wspomnienia są kompilacją relacji Zofii Zajchowskiej, jej znajomych oraz fragmentów dziennika córki Zajchowskiej – Haliny Grabowskiej (pseud. Zeta, Ludwika, Ewa Poraj), żołnierki Armii Krajowej, członkini Batalionu „Parasol”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Świackiej z Donimirskich

Autorka opisuje swoją działalność oświatową. Tekst ma charakter sprawozdawczy – Świacka przedstawia fakty, nie dzieli się jednak żadnymi osobistymi wspomnieniami. Była córką Edwarda Donimirskiego (powstańca 1863 r., ziemianina z zaboru pruskiego) i Heleny z Wolańskich. W domu autorki od dzieciństwa panował duch patriotyczny, a ona sama już w młodości brała udział w tajnej pracy oświatowej (prowadziła tajne komplety nauki religii, języka polskiego i historii, brała udział w organizacji polskich przedstawień). Wyszła za mąż i przeniosła się do majątku Bielica (pow.

publikacje

Wróć do listy

Próba życiorysu

Tekst jest formą pośrednią między dziennikiem a pamiętnikiem. Autorka zapowiada pisanie pamiętnika i wspomnień, jednak każdy wpis poprzedza datą dzienną; pojawiają się także komentarze do bieżących wydarzeń. Zofia Muśnicka-Surwiłłowa ma świadomość ograniczeń związanych z pisaniem wspomnień. Już na wstępie zaznacza, że: „Nie ma szczerości absolutnej, jest tylko szczerość danej chwili. Bardzo jest trudno wypowiedzieć siebie”. Mimo to próbuje opowiedzieć swoją historię. Czyni to w momencie, gdy jest na urlopie zdrowotnym i wyjeżdża do Zakopanego.

publikacje

Wróć do listy

Zamknięta księga. Wspomnienia

Autobiograficzne teksty Krystyny Sarwińskiej-Ligęzy, podzielone na niewielkie rozdziały, obejmują okres od dzieciństwa do późnej starości autorki. Wspomnienia rozpoczynają się od opisu przyklasztornej szkoły, w której Sarwińska jako sierota spędziła wczesne lata życia. Autorka odkreśla, że lubiła lekcje muzyki oraz występy teatralne, nie lubiła zaś wakacji, podczas których dzieci pracowały w polu. Często modliła się o to, żeby matka po nią wróciła. Wojnę przeżyła w Warszawie, przy ul. Hożej, gdzie przewieziono sieroty z ośrodka w Kostowcu.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Janie Kasprowiczu

Postać poety Jana Kasprowicza pojawia się w tekście marginalnie – autorka skupia się na opisaniu miejsc, w których przebywała, profesorów, u których się kształciła, a także na przebiegu swojej ścieżki naukowej. Wspomnienia rozpoczynają się w 1905 r. poznaniem Kasprowicza we Lwowie u Laury Pytlińskiej z Konopnickich. Autorka obszernie opisuje, jak poznała Pytlińską, oraz środowisko artystyczne aktorki (opowiada o wizytach m.in.: Tadeusza Micińskiego, Wacława Berenta, Maryli Wolskiej).

Strony