publikacje

Wróć do listy

Moja praca w szkole z językiem wykładowym żydowskim / należącej do Centralnej Żydowskiej Organizacji Szkolnej, „CISZO” = Centrałe Idisze Szułorganizacje/ , w latach 1922-23 r.

Helena Marek opisuje swoją pracę w szkole CISZO oraz na kursach wieczorowych dla robotników.

publikacje

Wróć do listy

Praca w Ruchu Oporu w czasie okupacji niemieckiej

Krystyna Szymańska, pseud. „Wiktoria", opisała swoją działalność konspiracyjną od jesieni 1941 r. do wybuchu powstania warszawskiego. Mieszkała wówczas na ul. Targowej w warszawskiej dzielnicy Praga. Zaczęła od prowadzenia kompletów z historii i geografii w zakresie szkoły podstawowej. W lipcu 1942 r. wstąpiła do organizacji WSK (Wojskowa Służba Kobiet) i odbyła kursy: ogólnowojskowy na ul. Stalowej oraz ochrony bojowej na ul. Ogrodowej 7 (w mieszkaniu państwa Czekalskich). Z dwiema z kursantek współpracowała do wybuchu powstania, tj. z Aliną Stępniewską, pseud.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Wandy Godawy

Wanda Godawa urodziła się i wychowała na Wołyniu we wsi Batorówka (obecnie Chmelnyćke, obw. wołyński) w rodzinie dobrze sytuowanych polskich osadników. Opowieść zaczęła od wybuchu II wojny światowej, gdy miała trzynaście lat. Pisała, że Ukraińcy napadali na osadników i ich mordowali. Opisała życie po wkroczeniu Sowietów do Polski. W lutym 1940 r. cała rodzina wraz z innymi osadnikami została wywiezieni do Rosji, na daleką Północ. Autorka opisała tułaczkę po obczyźnie, pracę w kołchozach oraz głód. Po amnestii w sierpniu 1941 r.

publikacje

Wróć do listy

Żywy obraz życia Stanisławowej Gadomskiej dopełniony pamiętnikiem z pożycia małżeńskiego

Wspomnienia Anny Gadomskiej, obejmujące lata 1873–1890, dotyczą jej dzieciństwa, które spędziła w Starym Sączu i innych miejscowościach w Galicji. Autorka opisuje lata swojej edukacji w szkole ludowej i zakonnej szkole prowadzonej przez starosądeckie klaryski. Gadomska opisuje postać ojca (nauczyciela), matki, a także dziadków oraz ich dom. Relacjonuje także pobyt w Seminarium Nauczycielskim w Przemyślu, gdzie mieszkała na stancji na terenie klasztoru benedyktynek. 

 

publikacje

Wróć do listy

Przeminęło z wiatrem

Autorka wspomina Warszawę ostatniego dziesięciolecia XIX w., przedstawia swoje życie codzienne i edukację na tle ówczesnej stolicy. Opisuje okolice Alei Ujazdowskich, szczególną uwagę zwraca na pobliski Ogród Botaniczny. Dużą cześć wspomnień autorka poświęca warszawskiej pensji, wspomina koleżanki, nauczycieli, odbywające się tam zajęcia oraz opowiada o sposobach spędzania wolnego czasu wraz z innymi pensjonariuszkami. Pisze o panujących zakazach i obowiązkach. Opowieść kończy zbliżający się wybuch I wojny światowej. Opowiadania są praca nadesłaną na konkurs tygodnika „Stolica” pt.

publikacje

Wróć do listy

Z pamiętnika pensjonariuszki warszawskiej

Jest to opowiadanie o kamienicy, w której uczyła się i mieszkała autorka. Kamienica ta znajdowała się na rogu ulic Leszno i Karmelickiej w latach 1900-1908. Tutaj właśnie mieściła się pensja, do której uczęszczała pamiętnikarka. Autorka szczegółowo opisuje plan dnia na pensji, kiedy było śniadanie, o której godzinie obiad itp.: „Często w weekendy przychodził ktoś z krewnych pensjonarki i zabierał ją do domu”. Wspomina też: „Na pensji każda pensjonarka kochała się w jakiejś nauczycielce - i mówiła do niej „paniusiu, paniuteczko!”.

publikacje

Wróć do listy

Narożna kamienica, czyli dwie Jadwigi

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Tekst dotyczy pensji Jadwigi Sikorskiej, do której uczęszczała autorka. Kobieta przywołuje marmurowe schody budynku, na których można było spotkać koleżanki oraz mijać się z gronem pedagogicznym. Pisząca wspomina sposoby młodzieży na spędzanie czasu wolnego i przerw, uprzyjemnianych dźwiękami pianina z „sal rekreacyjnych”. Jak wspomina autorka: „Tamtędy, w samorzutnym szpalerze wystraszonych dziewczynek, kroczyła zgarbiona postać w czerni, zawsze z plikiem papierów w ręce.

publikacje

Wróć do listy

Niebieskie kołnierze

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Opowiadanie autorki rozpoczyna się od słów: „Marzeniem każdej warszawianki sprzed czterdziestoma laty były niebieskie kołnierze”. Pisząca przedstawia wygląd mundurów studenckich, budzących szacunek wśród przechodniów. Dalsza część wspomnienia dotyczy życia studenckiego: zakładanych kół towarzyskich oraz udzielanych korepetycji (zwłaszcza pannom pochodzącym z zamożnych rodzin). Tekst zawiera wskazówki dotyczące ówczesnej mody i obyczajowości.

publikacje

Wróć do listy

Kroniki Bolesława Prusa jako źródło do historii Warszawy

Dokument stanowi wstęp do pracy magisterskiej Hanny Eychhorn-Szwankowskiej, zatytułowanej Kroniki Bolesława Prusa jako źródło wiedzy do historii Warszawy (tytuł obroniony w 1948 r. na Uniwersytecie Warszawskim). Autorka rozpoczyna opis od zauważenia braków w badaniach nad czasopiśmiennictwem polskim („Mimo rosnącego zainteresowania tym źródłem jest ono kompletnie nierozpracowane teoretycznie. W pracach z metodologii historii - zresztą niezbyt licznych w polskiej historiografii - nie znajdujemy ani jednej pozycji traktującej o prasie jako źródle historycznym”).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o córce Halinie Grabowskiej

Wspomnienia są kompilacją relacji Zofii Zajchowskiej, jej znajomych oraz fragmentów dziennika córki Zajchowskiej – Haliny Grabowskiej (pseud. Zeta, Ludwika, Ewa Poraj), żołnierki Armii Krajowej, członkini Batalionu „Parasol”.

Strony