Autorka opisuje wydarzenia, jakie miały miejsce na Warmii w 1945 r.

Alicja Prechner wspomina, że po wybuchu II wojny światowej jej rodzina planowała wyjechać do Związku Radzieckiego, lecz przeciwny był dziadek, który stwierdził: „nie będzie tak źle”. Rodzina straciła dom na warszawskim Powiślu wskutek bombardowania. Ojcie został powołany do wojska, a Prechner wraz z matką przebywały w getcie. Jej matka była organistką w Caritasie: „bo wszyscy starali się jakoś pracować”. Kiedy Prechnerowa znalazła się na Umschlagplatz, wyprowadził ją znajomy policjant. Autorka w tym czasie mieszkała z ojcem w obozie pracy w Rembertowie. Następnie była ukrywana po tzw.

List do Wandy Lesisz, żony Tadeusza Lesisza. Martin była pod wrażeniem opowiadań męża Wandy pt. Od deski do deski, które ukazały się w prasie. Autorka obiecała Lesisz opisać jej swoje wspomnienia z dzieciństwa. Przytoczyła wydarzenia, gdy w okresie międzywojennym mieszkała z matką w Gdyni. Opisała podróż pociągiem do Pucka, w którym stacjonował eszelon wojskowy. Podróżowały z żołnierzami jako rodzina wojskowa. Po drodze zostały zatrzymane na granicy przez Niemców. Na pomoc przyszli Anglicy, którzy stacjonowali wówczas w Wolnym Mieście Gdańsku.

Utwór przysłany na konkurs literacki „Dnia Polskiego” z 1936 r. Jest to zimowe opowiadanie o chłopcu przemierzającym drogę do ojczyzny. W fabułę wpleciono wiele opisów krajobrazów, są one napisane w poetyckim stylu. Bohatera utworu do powrotu zainspirowały opowiadania o kraju, które słyszał od wuja Macieja. Opowiadał on chłopcu o ojczyźnie, ale i o wojnie w taki sposób, że historie te wpływały na wyobraźnię chłopca. Wyobrażał on sobie siebie walczącego w okopach. Droga przez śnieg była dla bohatera wyjątkowo trudna.

Autorka opowiada o losach swojej rodziny w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Pochodziła z miejscowości Zasmyki na Wołyniu. W chwili wybuchu wojny miała niespełna trzy lata. Dzieciństwo spędziła z matką i bratem Sławomirem, który urodził się w grudniu 1940 r. Jej ojciec, raniony na froncie, wrócił z wojny w październiku 1939 r. Po wyleczeniu wstąpił do konspiracji – był w samoobronie Zasmyk, potem w batalionie „Znicz” „Jastrzębia”, a następnie „Siwego”. Zginął pod Jagodzinem 21 kwietnia 1944 r.

List Karoliny Hrycaj do Archiwum Wschodniego. Autorka dołącza do listu swój pamiętnik z lat 1945–1990. Zaznacza, że przesyła z niego tylko dwa przepisane fragmenty, dotyczące jej dzieciństwa i czasów szkoły podstawowej. Informuje jednak, że jego dalsze partie zawierają opisy wielu ciekawych epizodów. Wymienia takie tematy jak przyjazd na Śląsk Opolski, pracę w Zakładach Azotowych Kędzierzyn-Koźle, pracę w Zakładach „Blachownia”. Wspomina tragedie, których była świadkiem, własne osiągnięcia zawodowe, nastroje społeczne w czasach PRL.

Autorka opowiada o dzieciństwie spędzonym na Rzeszowszczyźnie, poświęcając szczególną uwagę epizodom związanym z działalnością ukraińskich nacjonalistów. Tuż po wojnie mieszkała z matką, babcią i wujkiem (bratem matki) we wsi Głogów. Byli tzw. „komornikami”.

Autorka pisze o napadach Ukraińców na polską ludność na Kresach Wschodnich w czasie II wojny światowej. Bronisława Gut mieszkała wówczas z rodzicami i rodzeństwem w przysiółku Łozy koło Bożykowa, pow. Podhajce (obecnie Ukraina, obw. tarnopolski). Wieczorem 22 lutego 1944 r. do rodzinnego domu autorki weszło dwóch uzbrojonych młodych meżczyzn, ubranych w sowieckie mundury, którzy rozmawiali ze sobą po ukraińsku. W domu byli wtedy: ojciec i matka Bronisławy Gut, jej siedemnastoletnia siostra Bronia, starsza (osiemnastoletnia) siostra oraz dwoje młodszego rodzeństwa.

Maria Bałruch przeżyła II wojnę światową jako dorastające dziecko, co odcisnęło piętno na jej dalszym życiu. Szczególnie trudny był moment przesiedlenia, gdy nadszedł front rosyjsko-niemiecki. Zostali ewakuowani nocą na północ od rzeki San w Bieszczadach. Szli pieszo wśród huku wystrzałów, omijając trupy ludzi i zwierząt. Matka niosła na plecach niewielki dobytek, jaki udało im się zabrać z domu. Dotarli do miejscowości Dynów, gdzie przyjęła ich rodzina Burnałów. Choć biedni, dzielili się żywnością z przybyszami. W ich domu zatrzymało się około sześćdziesięciu uchodźców.

Anna Baruś opisuje swoje losy od czasu II wojny światowej. Urodziła się w 1937 r. w Warszawie. Wraz z rodziną mieszkała na Mokotowie, początkowo na ul. Madalińskiego, potem na ul. Narbutta. Jej ojciec zginął w powstaniu warszawskim – został rozstrzelany wraz z innymi powstańcami. Matka została z trzema córkami (Anna w wieku szkolnym i dwie malutkie siostry). Po powstaniu znalazły się w Pruszkowie, a następnie w Wólce (woj. kieleckie). Matka z młodszymi siostrami zamieszkała w domu gospodyni Krupa, a Annę wzięła do siebie nauczycielka, pani Stępniak.