publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o córce Halinie Grabowskiej

Wspomnienia są kompilacją relacji Zofii Zajchowskiej, jej znajomych oraz fragmentów dziennika córki Zajchowskiej – Haliny Grabowskiej (pseud. Zeta, Ludwika, Ewa Poraj), żołnierki Armii Krajowej, członkini Batalionu „Parasol”.

publikacje

Wróć do listy

Twój czar nade mną. Wspomnienia. Sztambuch Babuni

Wspomnienia dotyczą dzieciństwa Józefiny Rogosz-Walewskiej. Autorka zaczyna swoją opowieść, opisując list, który dostała najprawdopodobniej od babki, na co wskazuje niebieska koperta z monogramem H.R. z hrabiowską koroną. Co prawda, jak wspomina, jej babka straciła prawa do tytułu po ślubie, jednak do końca życia kazała tytułować się hrabiną. Dalej opowieść toczy się z perspektywy dziecka, jest pisana w czasie teraźniejszym. Autorka opowiada o wycinanych z papieru gołąbkach (takich jak przy pieczęci pod monogramem na liście), które losuje wśród dzieci matka.

publikacje

Wróć do listy

Jak byłam wychowywana i jak wychowałam swego syna

W swoich wspomnieniach Alina Bogart zawarła przemyślenia na temat wychowywania dzieci. Autorka zaznaczyła, że nikt jej nie nauczył tej umiejętności i pamięta z przeszłości, że rodzice, nauczyciele i katecheci powszechnie stosowali kary cielesne. Wspomina, że dorastała bez ojca, a wszystkie obowiązki spadły na jej matkę, wówczas niespełna dwudziestoletnią kobietę porzuconą przez męża. Matka samodzielnie utrzymywała dwie córki. Wychodząc do pracy, zamykała je w domu i nikt ich nie pilnował.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heni Rubinstein

Henia Rubinstein opisuje pobyt w obozie pracy przymusowej w Bodzechowie, jej matkę skierowano do kuchni, ojciec pracował poza terenem obozu. Autorka krótko wspomina o śmierci rodziców. Po ucieczce z obozu ukrywała się wraz z innymi zbiegami w szopie, którą podpalono. Następnie Rubinstein trafiła do obozu pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim. W 1944 r. została wywieziona do Auschwitz, przebywała w baraku dziecięcym i poddawano ją eksperymentom pseudomedycznym. Przypomina o warunkach życia w obozie koncentracyjnym (apele, selekcje, głód).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Michaliny Janiszewskiej

Relacja Michaliny Janiszewskiej ma formę dialogu. Z rozmowy autorki ze Stefanią Beylin dowiadujemy się, że syn Janiszewskiej zginął we wrześniu 1939 r., mieszkała sama w Żółwinie (k. Podkowy Leśnej) i zdecydowała się zaopiekować trzymiesięcznym niemowlęciem żydowskim, które trafiło do niej za pośrednictwem znajomej. Dziewczynka urodziła się w 1942 r., została ochrzczona i otrzymała imiona Michalina Krystyna. Rodzice dziecka ukrywali się po tzw. aryjskiej stronie, zginęli podczas wojny. Janiszewska w 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Moi brodzcy Żydzi 1932-1939

Tekst poświęcony sylwetkom znajomych Żydów, którzy zamieszkiwali Szczurowice (ob. Ukraina, obw. lwowski) w okresie międzywojennym. Pojawiają się zarówno dorośli, np. rodzina Wolfów, właścicieli sklepu, jak i dzieci. Autorka wspomina koegzystencję Polaków i Żydów, ale także pisze o stereotypach.

publikacje

Wróć do listy

Stary dom

Autorka poświęciła tekst swoim wspomnieniom z okresu dzieciństwa, spędzonego we wsi Kuścin (nieopodal Grodna). Tekst obejmuje lata 1921-1939, kończy się wraz z rozpoczęciem działań wojennych we wrześniu 1939 roku.

Dużo informacji o relacjach i stosunkach rodzinnych, opis wsi i życia na niej.

publikacje

Wróć do listy

Ojczyzna dojrzałego człowieka

Walery, bohater opowiadania, czuje się nieszczęśliwy i wyobcowany w wielkim mieście. Czesto powraca we wspomnieniach do dzieciństwa spędzonego na wsi. Podróż pociągiem staje się dla niego okazją do podsumowania swojego dotychczasowego życia. Jest dumny z ukończenia studiów filozoficznych i otrzymania posady na Górnym Śląsku,dokąd właśnie jedzie. Widok z okien wagonu rozczarowuje Walerego. Zamiast wytwornych, nowoczesnych gmachów widzi szare, brudne fabryczne kominy. Niechęć do okolicy wzbudza także śląska gwara, niezrozumiała dla młodego człowieka, przybyłego z odległego miasta.

publikacje

Wróć do listy

Wielkanoc Trudy

Truda, bohaterka opowiadania, przygotowuje się do ochchodów Świąt Wielkanocnych, które ma zamiar spędzić u swojej ciotki. Żałuję, że tegoroczna Wielkanoc będzie inna od poprzednich z powodu śmierci jej matki. Uskarża się, że nie ma zbyt wielu przyjaciół w szkole z powodu posępnego nastroju, jaki towrzyszy jej od dłuższego czasu. W drodze ze szkoły spotyka ojca, który rozwiewa jej plany wyjazdu na święta do rodziny. Dowiaduje się, że ciotka jest chora na odrę. Podczas drzemki ojca wymyka się na dwór, gdzie bawi się jej kolega Gustek.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Józefy Kodisowej z lat ok. 1870–1890

W pierwszej części zachowanego fragmentu Wspomnień (dotyczącej lat 1867–1881) autorka wraca pamięcią do dzieciństwa i wczesnej młodości spędzonych w majątkach dzierżawionych przez ojca. Opisuje represje popowstaniowe, które dotknęły jej rodzinę. Z dumą pisze o swoich pierwszych lekturach i domowej bibliotece ojca. Z sympatią wspomina Zofię Dobrowolską, która przybyła do ich domu jako nauczycielka, by pozostać w nim jako lubiana przez dzieci macocha. Opisuje pobieranie nauk na nielegalnych pensjach polskich i ponowny ślub ojca po śmierci pierwszej macochy.

Strony