publikacje

Wróć do listy

Sierpień 1980 – wspomnienie

Wspomnienie sierpnia 1980 r., w którym na tle refleksji dotyczących strajków autorka upamiętnia swojego niedawno zmarłego męża. Bronisława Drozd w luźnych i chwilami bardzo emocjonalnych zapiskach porusza bardzo różne wątki, m.in. chorobę męża, pobyt w szpitalu, wspólną przeszłość i wydarzenia sierpniowe, które obojgu pozwoliły oderwać się od trudnych tematów i skupić na przyszłości.

publikacje

Wróć do listy

Moja praca zawodowa i przeżycia w powojennym Gdańsku do przejścia na rentę w 1953 r. [T. 4]

W czwartym tomie wspomnień Irena Stankiewiczowa opisuje wyjazd z Bydgoszczy do Gdańska i notuje informacje dotyczące poszukiwania mieszkania i pracy w powojennym Gdańsku. Znalazła zatrudnienie w szkole (uczyła w gimnazjum, liceum, na kursach dla nauczycieli). Dostrzega wiele zalet państwa socjalistycznego, zwłaszcza związanych z kwestiami socjalnymi, bezpłatną edukacją, równouprawnieniem kobiet. Razi ją stosunek komunistów do Kościoła katolickiego i zniekształcanie, jakim jest poddawana historia Polski.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Kirzner

Relacja z datą 19 grudnia 1945 roku. Dotyczy wydarzeń z okresu od 1942 do 1945 roku.

Autorka skupiła się na swoim stanie zdrowia. Zanotowała, że w czasie okupacji przebywała w kilku obozach pracy (nie podała ich nazw). W roku 1942 przeziębiła się w czasie pracy przy budowie drogi. Trafiła do "rewiru" (szpitala obozowego), gdzie ją wyleczono.

publikacje

Wróć do listy

Powoli wracam do społeczeństwa [T. 3]

Stefania Gołaszewska wspomina, że źle wiodło się jej po wyjściu z więzienia. Roman Trześniowski zaproponował Gołaszewskiej wspólne napisanie książki. Zgodziła się, lecz wydawca nie chciał umieścić jej nazwiska na okładce. Okazało się, że sprawa uwięzienia autorki zdobyła pewien rozgłos, jej proces był pokazowy i omawiany w różnych środowiskach. Gołaszewska wspomina wiele osób, które odwróciły się od niej i zerwały kontakty. Opowiada o swoich staraniach dotyczących wyjazdu do sanatorium i obawach, kiedy stawała przed komisją lekarską, później opisuje pobyt w sanatorium.  

publikacje

Wróć do listy

Papiery aryjskie

Lorka Waszkowitzer rozpoczyna relację od przypomnienia o śmierci męża i konieczności przeprowadzki do getta na Podgórzu w Krakowie. Wraz z córką były w trudnej sytuacji, sprzedawały meble z domu, aby zdobyć pieniądze na jedzenie. Ich warunki życia poprawiły, gdy córka wyszła za mąż. Waszkowitzer wspomina, że wówczas rozpoczęły się szantaże ze strony szkolnych koleżanek i córka wyjechała do Warszawy. W dalszej części opisuje chorobę, wskutek której czasowo straciła wzrok. Po wyjściu ze szpitala nie mogła zrobić zakupów ani zejść do piwnicy po węgiel.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia. „Zadawanie śmierci cywilnej”. Rok 1953 [T. 2]

Drugi tom wspomnień Stefanii Gołaszewskiej otwiera wpis dotyczący pierwszego dnia po powrocie z więzienia do domu. Opieką otoczyła ją siostra Janina. Autorka próbowała leczyć szereg różnych dolegliwości – hemoroidy, anemię, nerwicę, bóle stawów, przewód pokarmowy. Dowiedziała się, że jej siostrzeniec Jurek był szykanowany przez kolegów należących do Związku Młodzieży Polskiej i musiał zmienić szkołę. Opisuje trudności związane z pracą nauczycielską w czasach ideologicznego i politycznego zniewolenia. Nie potrafiła zrezygnować ze swojej pracy, która była dla niej powołaniem.

publikacje

Wróć do listy

Przez ciernie do słońca. Wspomnienia Stanisławy Smoter

Dokument rozpoczyna się od wspomnień autorki z dzieciństwa, w których opisuje m.in. swój dom rodzinny w Brzeżanach, rodziców i przede wszystkim czas spędzany ze starszym o dwa lata bratem Marianem (zwanego Manusiem). Po śmierci ojca (zmarł na białaczkę) i kolejnych przeprowadzkach (Przemyśl, Kunice, Bielsk) autorka zamieszkała z bratem u dziadków w Krakowie i tam uczyła się w prywatnym seminarium. Wspomnienia ukazują beztroskie młodzieńcze lata w Krakowie, życie szkolne, towarzyskie i uczuciowe autorki. Smoter opisała nastroje wśród Polaków w 1918 r.

publikacje

Wróć do listy

Fragment pamiętnika mojej Mamy Antoniny Kozickiej zmarłej 28 VIII 972 r.

Fragment pamiętnika dotyczy zesłania w 1940 r. rodziny Antoniny i Bolesława Kozickich do kołchozu Jożma koło Piniegi. W 1941 r. zmarł Bolesław Kozicki, a w 1942 r. – jego matka. W 1943 r. Antonina Kozicka – jak nadmienia jej córka w swoim krótkim wspomnieniu (k. 7) – nie mogła pogodzić się z nowym ustrojem, rozklejała ulotki przeciwko nowej władzy, co spowodowało, że została umieszczona w szpitalu dla nerwowo chorych. Według relacji Antoniny Kozickiej transport, do którego z rodziną trafiła, jechał do Archangielska przez miesiąc.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Cesi Goldberg

Cesia Goldberg opisała selekcję, która odbyła się 8 października 1944 r. w Auschwitz-Birkenau. Zachorowała na odrę i trafiła do obozowego szpitala, a w tym samym dniu pojawił się Josef Mengele. Autorka dokładnie zrelacjonowała przebieg selekcji, którą kierował. W zakończeniu Goldberg dzieli się przemyśleniami na temat życia i śmierci. 

publikacje

Wróć do listy

Sen i marzenia senne. Notatki i spostrzeżenia, czynione w ciągu życia odnośnie do własnego snu i marzeń sennych

Dokładną obserwację własnych marzeń sennych i ich spisywanie autorka podjęła 30 listopada 1906 r. Najlepiej zapamiętała z przeszłości sny o lataniu (jako przyjemne) i spadania z wysokości (jako nieprzyjemne). Sny cykliczne w przeszłości: wojna o następstwo tronu francuskiego. Od dwudziestego pierwszego roku życia pogorszył się sen autorki – stał się nerwowy, powierzchowny, lekki, na co wpłynęła długotrwała choroba i okoliczności osobiste. Jak odnotowuje autorka, od dwudziestego piątego roku życia, kiedy zajęła się intensywną pracą umysłową, jej sny były męczące i liczne.

Strony