publikacje

Wróć do listy

Dziennik Emilii z Beniowskich Wróblewskiej 1860–1870

Dziennik zaczyna się wpisem z okazji Nowego Roku (1860), w którym Wróblewska wspomina młodość jako czas pełen nadziei i marzeń. Teraz – jak pisze dwudziestodziewięcioletnia autorka – jedynym jej pragnieniem jest nadejście śmierci, lecz mimo to na kartach dziennika zachęca się do aktywności, zwłaszcza – co ujawnia się w dalszej części dziennika – w roli matki i żony, której podjęcie wydaje się autorce pewnym wyzwaniem. Kolejne wpisy noworoczne mają dwojaki charakter: jedne pełna są melancholii lub zniechęcenia i myśli o śmierci, w drugich autorka pisze o nadziei na lepsze życie. Wróblewska angażuje się w działalność dobroczynną. Zwierza się: „[…] wspomniałam o moich czystych marzeniach, by podać rękę klasie sług, dziś u nas tak nisko upadłej” (k. 8v), i wyobraża sobie swoje przyszłe zasługi na tym polu: „[…] najpiękniejsze tworzyłam sobie obrazy, jak ja będę prowadzić te proste dusze do Boga drogą wypełniania ich powinności […]” (k. 9r). Dołącza do Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. W kolejnych wpisach dokonuje rachunku sumienia: oskarża się o lenistwo; twierdzi, że podejmuje wiele dobrych postanowień, ale nie idą za nimi czyny; pisze o swoich powinnościach i konieczności ich wypełniania. Opisuje spotkania towarzyskie i wnioski, które z nich wyciąga. W całym dzienniku przewija się wątek smutku i tęsknoty, które odczuwa autorka. Czasami powód przeżywania tych emocji jest niesprecyzowany, ale często dotyczą one relacji z mężem, Eustachym. Autorka niejednokrotnie zwierza się, że czuje się niekochana, i zastanawia się nad przyczyną braku mężowskiej miłości. W trzecią rocznicę ślubu (16 lipca 1860 r.) przyznaje się do rozczarowania małżeństwem. W dzienniku z lat 1856–1859 celebrowała rocznicowymi wpisami każdą kolejną rocznicę ślubu – w 1860 r. przerywa ten zwyczaj, przez kolejne lata nie prowadzi dziennika w lipcu lub przyłącza lipiec do kolejnych miesięcy, tworząc zbiorcze, obejmujące kilka miesięcy wpisy, w których nie wzmiankuje o rocznicy. Do zwyczaju jej opisywania wraca dopiero w 1868 r. W następnych latach kultywuje go niekonsekwentnie. Tłumaczy sobie, że celem jej życia nie powinno być – jak to określa – jej „ja” (15r–15v), lecz szczęście Eustachego. Poczucie winy za przeżywane uczucia oraz bierną postawę powraca na kartach dziennika. Diarystka pisze np.: „Miałam być mężna i silna – a dziś łez tyle popłynęło bez potrzeby” (k. 18v), „Znowu długie milczenie i znowu opieszałość” (k. 70r), „Nie śpię, nie drzemię, ale jeszcze nie żyję zupełnie tak, jak powinnam” (k. 77v). Wróblewska, pisząc, często zwraca się do Boga, prosząc go przede wszystkim o dodanie jej sił, by mogła wykonywać swoje obowiązki, mimo doznawanego przez nią przygnębienia. Wiele wpisów ma charakter rozważań moralno-religijnych. W dzienniku obecne są też zapiski dotyczące zdrowia autorki i jej dzieci oraz rodzicielstwa, krótkie, emocjonalne komentarze na temat sytuacji kraju, m.in. powstania styczniowego, dotkliwa dla autorki informacja o śmierci matki. Z biegiem lat Wróblewska notuje w dzienniku z coraz mniejszą regularnością.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Wilno
Opis fizyczny: 
170 k. ; 22 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1860 do 1870
Stan zachowania: 
średni
Sygnatura: 
F9-236
Uwagi: 
Zeszyt w skórzano-płóciennej oprawie. Wpisy opatrzone nagłówkiem w postaci roku, miesiąca lub daty dziennej. Zapiski prowadzone czarnym, częściowo wyblakłym, atramentem. Mało skreśleń, gdzieniegdzie kleksy. Niektóre daty autorka ozdabia, np. podkreśla, zakreśla, rysuje przy nich motywy roślinne. Niektóre słowa lub zwroty podkreślone. Część kart niezapisana, ostatnich kilkanaście kart pustych. Kilka kartek bliskich wypadnięcia. Karta 16 w jednej trzeciej wydarta (zachowana górna i dolna część karty).
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie duchowe, modlitwa, samorozwój, małżeństwo, relacje rodzinne, rachunek sumienia, emocje, tęsknota, samotność
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1860 do 1870
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: