Chana Grynszpan próbowała w 1941 r. wyjechać w głąb Związku Radzieckiego. Pociąg zatrzymano, wielu Żydów nie miało paszportów, niektórzy usiłowali nielegalnie przekroczyć granicę i zostali zabici. 24 czerwca 1941 r. armia niemiecka znajdowała się blisko uchodźców i większość z nich postanowiła wrócić do rodzinnych miejscowości. Autorka wraz z innymi przez sześć dni szła z powrotem do Wilna. Opisała prześladowania ludności żydowskiej (grabieże mienia, łapanki i pogromy) przez Niemców i Litwinów. W Ponarach odbywały się masowe egzekucje. 6 sierpnia 1941 r.

Maria Cierpińska opisuje losy swojej rodziny w latach 1939–1945, podczas okupacji radzieckiej i niemieckiej na Wileńszczyźnie. Omawia sytuację polityczno-społeczną w Wilnie, a także przypomina o polsko-litewskich konfliktach. Wspomnienia składają się z sześciu części i zostały ułożone chronologicznie. 

Autorka wspomina wydarzenia powstania styczniowego z perpektywy osobistej, opisując sytuację w rodzinnym dworku Kaukle na Litwie: opatrywanie rannych, przetapianie ołowianych przedmiotów na kule i przygotowywanie amunicji dla powstańców (w ich majątku powstała prywatna „odlewarnia”), pojawienie się oddziałów powstańczych, starania jej matki o uwolnienie brata autorki z więzienia w Wilnie. 

Tekst jest opowiadaniem napisanym na podstawie opowiadania Lejby Szarakana (urodzonego w Łodzi w roku 1905).