publikacje

Wróć do listy

Relacja Jadwigi Żukowskiej z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z początku listopada 1931 r.; kontekstem są zajścia antysemickie, jakie miały miejsce na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i zamieszki studenckie, które z terenu Uniwersytetu przeniosły się na ulice miast. Wypowiedź Jadwigi Żukowskiej ma na celu potwierdzenie relacji koleżanki ze studiów – Wandy Kuczyńskiej. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Wandy Kuczyńskiej z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z początku listopada 1931 r.; opis dotyczy wspomnień świadkini zajść antysemickich, jakie miały miejsce na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W owym czasie, wśród społeczności studenckiej, istniał wyraźny podział na „studentów Żydów” oraz „studentów chrześcijan”. Podział ów przyczynił się do licznych zajść i zamieszek o charakterze antysemickim, które z terenu uczelni przeniosły się na ulicę miasta. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Wiktorii Korsakówny z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z początku listopada 1931 r.; w tym czasie, na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, istniał wyraźny podział na „studentów Żydów” oraz „studentów chrześcijan”. Relacja dotyczy zdarzeń, jakie miały miejsce na terenie uczelni oraz poza nim.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Rekuciowej z zajść studenckich na USB w Wilnie w listopadzie 1931 r.

Relacja obejmuje wydarzenia z 9 i 10 listopada 1931 r. Dotyczy zajść antysemickich, jakie miały miejsce na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W owym czasie, wśród społeczności studenckiej, istniał wyrażny podział na „studentów chrześcijan” i „studentów Żydów”. Sytuacja doprowadziła do zamieszek i zajść antysemickich, a także do formowania sie demonstracji studenckich. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Adeli Bay

Adela Bay przypomina o początkach niemieckiej okupacji Wilna. Oceniła, że w 1941 r. w mieście mieszkało ok. 80–100 tys. Żydów. Po zajęciu Wilna przez Niemców zmuszona była zamieszkać u obcych ludzi, którzy nie pozwalali jej korzystać z kuchni. Nie mogła wykonywać swojej pracy – przed wojną grała na pianinie w restauracji – ponieważ zabraniały tego nowe przepisy. Jej sytuacja finansowa bardzo się pogorszyła. Sporo miejsca poświęciła omówieniu antyżydowskich rozporządzeń (m.in. obowiązek noszenia łat, a później opasek, przesiedlenia).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Notik

Maria Notik opisuje wydarzenia po zajęciu Wilna przez Niemców w czerwcu 1941 r. Jej męża aresztowano i niedługo potem rozstrzelano prawdopodobnie w Ponarach. Rozpoczęły się prześladowania Żydów: łapanki, aresztowania, egzekucje. Autorka przebywała w getcie, wspomina o akcjach likwidacyjnych, podczas jednej z pierwszych straciła większość rodziny. Została bibliotekarką, aby uzyskać kartę pracy i uratować siebie oraz dzieci. Okazało się, że biblioteka działa nielegalnie i wydawane zaświadczenia nie chronią pracowników przed akcjami likwidacyjnymi. We wrześniu 1943 r. zlikwidowano getto.

publikacje

Wróć do listy

Przez ciernie do słońca. Wspomnienia Stanisławy Smoter

Dokument rozpoczyna się od wspomnień autorki z dzieciństwa, w których opisuje m.in. swój dom rodzinny w Brzeżanach, rodziców i przede wszystkim czas spędzany ze starszym o dwa lata bratem Marianem (zwanego Manusiem). Po śmierci ojca (zmarł na białaczkę) i kolejnych przeprowadzkach (Przemyśl, Kunice, Bielsk) autorka zamieszkała z bratem u dziadków w Krakowie i tam uczyła się w prywatnym seminarium. Wspomnienia ukazują beztroskie młodzieńcze lata w Krakowie, życie szkolne, towarzyskie i uczuciowe autorki. Smoter opisała nastroje wśród Polaków w 1918 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Zofii Jaffe

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1941-1945.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski Eugenii Hemplowej

Pierwszy zeszyt: 4 kwietnia 1938 r. – 22 kwietnia 1938 r. Wpisy z drugiego zeszytu z datami: 28 grudnia 1945 r. – 10 lutego 1946 r., potem 23 listopada 1950 r. Dziennik Eugenii Hemplowej rozpoczyna się od wyjazdu do rodziny (przyjaciół?) do Świercz, gdzie autorka miała odbyć praktykę ogrodową. Dziennik ma charakter osobisty, prywatny. Diarystka pisze o stosunkach rodzinnych, spotkaniach z najbliższymi, ale również o dojmującej tęsknocie za domem i strachu przed podjęciem pracy zawodowej w ogrodnictwie. Smutek jest potęgowany złym samopoczuciem.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia i dziennik

Wspomnienia obejmują okres ok. 1890–1940. Romerowa pisała je na zesłaniu w Rosji (tj. ok. 1942 r.). Być może stanowiły brulionową wersję większej całości, która nie powstała.Zbiór wspomnień Zofii Romerowej rozpoczyna sie od opisu domu rodzinnego, znajdującego się przy ulicy Niemieckiej 3 w Wilnie (tzw. Szyszkarnia – od nazwiska właściciela – Szyszki).

Strony