publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Lewińskiej

W pierwszej części relacji Helena Lewińska opisuje przemarsz kilku tysięcy Żydów wysiedlonych najprawdopodobniej z Wawra i Anina. W czasie podróży pociągiem ze Świdra do Warszawy widziała w okolicach Falenicy ciała zastrzelonych. W drugiej części przywołuje opowieść koleżanki, która z okien mieszkania na Muranowie zobaczyła kilka samobójstw popełnionych w czasie likwidacji getta, m.in. matkę z dwójką dzieci, która wyskoczyła z czwartego piętra „prosto w ogień”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Kality

Janina Kalita opisuje zajęcie Lwowa przez wojska niemieckie. Jej mężem był Polak, przyjęła chrzest i otrzymała tzw. aryjskie papiery. W lipcu 1943 r. wraz z mężem wyjechała do Krakowa. Była tam szantażowana, często zmieniała miejsca pobytu. Potem przeniosła się do Warszawy. Po upadku powstania warszawskiego znalazła się w obozie w Pruszkowie. Doczekała wyzwolenia w Krakowie. 

publikacje

Wróć do listy

Gdy serce przypomina… Wspomnienia z okresu dwu wojen

Wspomnienia spisane starannie, szczegółowo, z myślą o ewentualnej pośmiertnej publikacji. Zapiski obejmują okres od dzieciństwa i młodości autorki (urodzonej w 1884 r.) do powrotu do Warszawy w 1947 r. Ich osnową są wydarzenia z prywatnego życia autorki, mimo to dodaje ona do opisów dotyczących konkretnych wydarzeń z przeszłości uwagi czynione na bieżąco, po latach.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki Anny Reiterowej z lat 1949–1968

Pierwszy zeszyt „Kontrola wewnętrzna” od 17 stycznia 1949 r. do 20 października 1950 r.. Zapiski bardzo osobiste, dotyczą głównie życia religijnego i doskonalenia charakteru w odniesieniu do wskazówek zawartych w Piśmie Świętym i książkach, które czyta (np. „Dobroć” Fabra). Reiterowa przeżywa niemożność skupienia podczas modlitwy, zauważa, że podczas wieczornego rachunku sumienia wspomina przede wszystkim o dobrych rzeczach, które uczyniła, a nie o złych.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z tajnego nauczania w latach okupacji, trwałej więzi, jaka powstała między wykładowcami i studentami oraz słów kilka o działalności konspiracyjnej

1 września 1939 r. autorka opuszcza Łomżę, następnie dociera do Warszawy, gdzie mieszkał jej brat, który wkrótce ginie tragicznie i został pochowany na Placu Teatralnym, pod pomnikiem Wojciecha Bogusławskiego. Naukę w szkole profesora Jana Zaorskiego rozpoczyna w 1941 r. za namową koleżanki Haliny Uścińskiej (po mężu: Miroszowej). Uczęszcza na wykłady profesora Franciszka Czubalskiego (fizjologia), profesora Lotha (anatomia), który pokazywał studentom zakonserwowaną błonę dziewiczą. Po zdaniu egzaminów otrzymuje skierowanie do Instytutu Gruźlicy na ul.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia

Początek wspomnień autorka poświęca sylwetce ojca, który w latach 1909-1914 był członkiem Rady Państwa w Petersburgu z ramienia Koła Polskiego w delegacji finansowej, organizatora Gubernialnego Towarzystwa Rolniczego w Kielcach, a po 1918 r. radcy Dyrekcji Głównej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie. Ojciec – jak wynika z relacji – był ważną osobą w życiu autorki, zwłaszcza ze względu na wpajane dzieciom wartości religijne („Upominał nas, abyśmy się dokładnie żegnali, a nie odganiali »muchy«”, k.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik

Dziennik osobisty rozpoczęty podczas pobytu w Dreźnie na pensji pani Grossman. Jak wynika z tekstu, jest to kolejny zeszyt diarystki z osobistymi notatkami (losy poprzedniego nieznane). Zapiski O’Rourke prowadziła od 25 marca 1874 roku do 24 stycznia 1879. W Dreźnie uczyła się gry na fortepianie u Fritza Spindlera. W mieście tym przebywała w kręgach towarzyskich: Dunin-Borkowskich, Łempickich, Ronikierów (wspomina o ciotce Ronikier), Rzewuskich, Walewskich.

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Zofii Karpińskiej

Zbiór wierszy poetki Zofii Karpińskiej, powstały w czasie II wojny światowej. W utworach autorka skupia się na doświadczeniu więziennnym i obozowym, wpisując je w szerszą perspektywę odniesień kulturowych. Istotnym elementem, powtarzającym się w tej poezji, są liryczne portrety współwięźniarek.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Gecow z jej pobytu w więzieniu

Anna Gecow opisuje swój pobyt w więzieniu. Relacja została sporządzona na życzenie towarzysza Dolińskiego z Komisji Kontroli Partii przy KC PZPR. Anna została zatrzymana 26 lipca 1949 r. we Wrocławiu przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Przeprowadzono u niej rewizję i natychmiast przewieziono do MBP w Warszawie. Tego samego dnia aresztowano jej męża, Leona Gecowa, i brata, Salomona Zylberszaca. W MBP Światło pytał ją o Noela Fielda oraz Lisa i oświadczył, że ma zeznawać w sprawie jej trockizmu.

publikacje

Wróć do listy

Felicja Kalicka do Heleny Marek, 1952–1972

Kolekcja zawiera cztery listy i dwadzieścia trzy kartki pocztowe pisane w formie listów. Korespondencja wysyłana z różnych miejsc, zarówno z Warszawy, jak i z wyjazdów, m.in. z sanatoriów, z urlopów, z wyjazdów służbowych. Autorka zwraca się do Heleny Marek z dużą życzliwością, w bardzo ciepły sposób, co może świadczyć o dużej zażyłości obu kobiet. Duża część korespondencji, zwłaszcza z najwcześniejszego okresu, dotyczy głównie spraw zawodowych.

Strony