publikacje

Wróć do listy

Relacja Zofii Orlickiej z pobytu w obozie na Majdanku

Zofia Orlicka trafiła do obozu 17 stycznia 1943 r. w grupie trzystu więźniarek z Pawiaka; obóz opuściła 17 września 1943 r. W relacji opisuje uciążliwy transport do obozu w wagonach towarowych, po pięćdziesiąt osób w każdym. Podróż trwała kilkanaście godzin przy temperaturze dwudziestu siedmiu stopni poniżej zera. Orlicka wspomina swoją niepewność związaną z tym, że nie wiedziała, gdzie ją wieziono. Dopiero w Dęblinie więźniarki dostały informację, że jadą do Lublina. Po przybyciu do obozu autorka została osadzona na polu piątym, w pierwszym baraku od wsi Dziesiąta.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Śliwiny

Wspomnienia Wandy Śliwiny składają się z trzech rozdziałów. Pierwszy, zatytułowany Sądny dzień na „Dziesiątej”, rozpoczyna się od opisu mroźnego poranka podczas święta Trzech Króli w Lublinie. Niemieccy żandarmi wypędzają dwustu mężczyzn z domów i ustawiają w szeregu z zamiarem rozstrzelania. Kobiety, które wybiegły za nimi, starają się osłonić ich własnymi ciałami: „Na przedmieściu Lublina zapadła cisza. Odzywał się tylko pojedynczy szloch tu i tam. To żałobnice sprzątały z pod płota swoich umarłych”.

publikacje

Wróć do listy

Współpraca z Polskim Czerwonym Krzyżem w Lublinie 1942–44

Ewa Kołaczkowska wyznaje, że chce dać świadectwo czasów, które przeżyła, dlatego postanowiła spisać swoje wspomnienia po trzydziestu latach od tych wydarzeń. Tekst ma charakter wspomnieniowy i dotyczy działalności autorki w placówce Polskiego Czerwonego Krzyża w Lublinie. Kołaczkowska podjęła współpracę z oddziałem lubelskim PCK pod koniec maja 1942 r. Do jej zadań należało zaopatrywanie jeńców polskich w paczki żywnościowe. Kołaczkowska wspomina, że podczas pracy prowadziła zeszyt, w którym wynotowywała imiona i nazwiska więźniów, numery i liczbę paczek oraz darczyńców.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Hadasy Halberstadt

Hadasa Halberstadt opisuje prześladowania Żydów w Lublinie podczas okupacji niemieckiej i akcje likwidacyjne w getcie na Majdanie Tatarskim, gdzie przebywała od 1940 r. Wspomina o Żydzie nazywanym Królem, który pomagał ludziom wydostać się z getta, załatwiał lepszą pracę i pośredniczył w uwalnianiu zatrzymanych. Król pomógł autorce wyjść z getta, wpisując ją na listę osób wywiezionych do obozu pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim. Halberstadt przedstawia znośne warunki życia w obozie. Potem trafiła do Auschwitz, a stamtąd do obozu pracy w Gebhardsdorf (Giebułtów, ob. Dolny Śląsk).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o rodzinie Suligowskich. Album fotografii rodzinnych

Pamiętnik zawiera wspomnienia dotyczące rodziny w linii żeńskiej. Autorka przywołuje osoby do czwartego pokolenia wstecz i zdarzenia dotyczące czasów od połowy XIX w. do drugiej połowy XX w. Z zebranych informacji wyłania się obraz rodziny drobnoszlacheckiej, której członkinie i członkowie zasilali później szeregi inteligencji, a także wizerunek rodu, który jest przywiązana do tradycji patriotycznych i idei pozytywistycznych. Maria Walewska tłumaczy się z rosyjskiego munduru dziadka pracującego w intendenturze, który pozostał jednak – jak twierdzi – dobrym Polakiem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Feli Foerstman

Fela Foerstman opisała wydarzenia po wybuchu II wojny światowej, m.in. kampanię wrześniową w okolicach jej rodzinnych Bełżyc (pow. lubelski) oraz napływ przesiedleńców z obszarów działań wojennych. Po zajęciu Bełżyc przez Niemców rozpoczęły się prześladowania i pogromy ludności żydowskiej. Utworzono getto, gdzie trafiali Żydzi wysiedleni z Lublina i Szczecina.

Strony