publikacje

Wróć do listy

Kartki z pamiętnika

Pierwszy rozdział wspomnień Zofii Pawłowskiej, Wyjazd, opisuje lakonicznie przybycie autorki po aresztowaniu do obozu przejściowego we Lwowie, gdzie panował dotkliwy głód wśród nowo przybyłych. W kolejnym rozdziale, zatytułowanym Koszmar, Pawłowska już bardziej szczegółowo relacjonuje warunki, w jakich przyszło jej żyć we lwowskim obozie. Wygląd obozu z zewnątrz był zdominowany – wedle słów autorki – przez oślepiające światło, odbijające się od śniegu. Barak, w którym mieszkała, był przepełniony, znajdowali się tam ludzie w różnym wieku i różnego pochodzenia.

publikacje

Wróć do listy

Najgorsze dni

Krótka relacja dotyczy sytuacji Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku – od momentu likwidacji gett w Warszawie i Białymstoku na Majdanek trafiły tysiące Żydów.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z pobytu w obozie koncentracyjnym na Majdanku

Relacja pisana przez Autorkę w trzeciej osobie. Stara się ona miesiąc po miesiącu opisać, co działo się w obozie na Majdanku w czasie jej pobytu. Relacja  jest rzeczowa i nie przywołuje uczuć autorki, która wśród szczególnych udręk wymienia wielogodzinne apele, częste selekcje, zimno i głód doskwierające więźniarkom. Opisuje jednak także swoją pracę w poczcie obozowej wiosną 1944 roku, relacjonując próby przeadresowywania paczek do nieżyjących więźniarek, aby pomóc żyjącym. Autorka wymienia w tekście nazwiska esesmanek, które biły więźniarki.

publikacje

Wróć do listy

Moje wyzwolenie z obozu

Zapiski rozpoczynają się od przeczucia zbliżającego się końca wojny i związanego z tym strachu. Autorka relacjonuje, że obawiano się, iż Niemcy – wycofując się – będą chcieli wysadzić w powietrze cały obóz Ravensbrück, zabić wszystkich wieźniów i zatrzeć ślady zbrodni. Pozostałe w obozie więźniarki cierpiały głód na skutek problemów aprowizacyjnych; by przetrwać, zbierały zioła i jadalne trawy. W tym samym czasie nad obozem przelatywały alianckie bombowce, kierujące się na Berlin, i zrzucały bomby na teren obozu, choć w rzeczywistości celowały w lotnisko wojskowe ulokowane nieopodal.

publikacje

Wróć do listy

Moje pierwsze lata w Szczecinie. Fragmenty wspomnień

Wspomnienia obejmują okres od przybycia autorki do Szczecina do roku 1964. Okres tuż po przybyciu do miasta opisany jest najbardziej szczegółowo i z największym sentymentem. Tekst rozpoczyna się od obrazu miasta o zachodzie słońca. Następnie autorka opisuje swoją pierwszą noc spędzoną w Szczecinie na przełomie maja i czerwca (prawdopodobnie 1945 r.).

publikacje

Wróć do listy

Majdanek. Fragmenty wspomnień

Dokument obejmuje cały okres pobytu autorki na Majdanku i zamyka się w granicach czasowych: styczeń 1943 – kwiecień 1944. Narracja jest częściowo podporządkowana układowi chronologicznemu, w pewnej części zaś jest skoncentrowana na wybranych zagadnieniach związanych z pobytem w obozie. Wspomnienia rozpoczynają się od opisu przyjazdu wzięźniarek do obozu, który zmuszone były, by wyskakiwać z wagonów w zaspy śnieżne, szukały i nawoływały krewnych i znajomych.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Stanisławy Stolarewicz z pobytu w obozie na Majdanku

W maju 1943 r. Stanisława Stolarewicz została aresztowana przez żandarmerię niemiecką z Szudziałowa za udzielenie pomocy materialnej i żywnościowej zbiegłym jeńcom. Okazało się, że byli nimi żołnierze Armii Radzieckiej. Autorka wspomina jednak, że nie było żadnego potwierdzenia, że udzieliła jeńcom jakiejkolwiek pomocy, w związku z czym aresztowanie uznała za niesprawiedliwe. Następnie pół roku przebywała w obozie na Majdnaku, a 8 lutego 1944 r. została przeniesiona do innego obozu, gdzie doczekała końca wojny.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Zofii Chlewickiej z eksterminacji Żydów na Majdanku

Relacja rozpoczyna się od apelu, jaki odbył się 3 listopada 1943 r. Autorka opisuje długie rzędy stojących więźniarek i oczekiwanie na koniec zebrania. Tego samego dnia odwołano wymarsz do pracy, a więźniarkom nakazano pozostanie w barakach; przeprowadzono kilka kontroli w poszukiwaniu ukrywających się Żydówek na terenie Majdanka. Chlewicka wspomina, że nagle zauważyła przez okno maszerujący tłum ludzi w bardzo licznej, ściśle ustawionej eskorcie niemieckiej, domyśliła się, że to Żydzi. Opisuje mijające godziny i tłum przechodzący przez teren obozu w kierunku krematoriów.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Stanisławy Monach z przeżyć obozowych

Zanim została wywieziona na Majdanek w 1943 r., Stanisława Monach spędziła półtora roku w białostockim więzieniu. Transport do obozu – była jedną z dwóch kobiet – okazał się ulgą po okresie więzienia, gdzie była bita i zamknięta w ciemnej celi. Podczas podróży cieszyła się, że zobaczy słońce, a pragnęła go tym bardziej, że chorowała wtedy na tyfus. Karmiono ją chlebem i miodem, by po przyjeździe mogła stać o własnych siłach i uniknąć śmierci. Na Majdanku natychmiast rozdzielono kobiety i mężczyzn, co przyprawiło ją o smutek, gdyż z mężczyznami dzieliła wspólne przeżycia z więzienia.

publikacje

Wróć do listy

Pierwszy pacjent

Swoje wspomnienia z pobytu w obozie na Majdanku Irena Lipińska przedstawia w formie krótkiego opowiadania. Jego główną bohaterką jest obozowa koleżanka autorki – Irena. Historia zaczyna się, gdy pewnego dnia Irena spotyka jedną z pielęgniarek ze szpitala obozowego. Pielęgniarka ta okazuje się jej dawną koleżanką. Bohaterka od razu dostała propozycję dołączenia do pracy w szpitalu.

Strony