publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia J. Liberman z wydarzeń 1905 r. w Rosji

Tekst jest zwięzły, ma charakter sprawozdawczy, wydarzenia są zaledwie naszkicowane. Autorka pisze o tym, że w 1904 r. przyjechała do Saratowa i na polecenie komitetu bolszewików podjęła pracę w pracowni kapeluszy. Pokrótce opisuje strajk generalny w Saratowie. W 1905 r. przeniosła się do Caricyna (obecnie Wołgograd), gdzie podjęła pracę w nowym zakładzie. Zdawkowo opisuje kolejny strajk generalny, który miał miejsce w Caricynie w 1905 r.

publikacje

Wróć do listy

1905 rok w Rydze

Wspomnienia zaczynają się od opisu sytuacji Łotewskiego Związku Socjaldemokratycznego w Rydze na początku 1905 r. Autorka miała wówczas czternaście lat, pracowała w fabryce pudeł i była uznawana za aktywistkę Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Dimanstein opisuje strajk, który miał miejsce w dniach 11–13 sierpnia 1905 r., wzięło w nim udział ponad pięćdziesiąt tysięcy. robotników. Manifestacja została krwawo stłumiona przez policję i oddziały kozaków – zamordowano wówczas około dwustu osób, w tym kobiety i dzieci, a zraniono ponad pięćset.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie

Boczałowa rozpoczyna swoje „Wspomnienia” od tego, że w październiku 1905 r. otrzymała od Julii Czernyszewej zadanie, by przeprowadzić się z Sormowa (od 1924 r. dzielnica Niżnego Nowogrodu, obw. niżnonowogrodzki, Rosja) do Kostromy (obw. kostromski, Rosja). W nowym miejscu miała podjąć pracę w konspiracyjnej drukarni bolszewickiej. Po przeprowadzce zamieszkała u Czernyszewej, w drukarni pracowała jako maszynistka. Warunki mieszkaniowe były skromnie. Autorka szczegółowo opisuje drukarnię, w której spędzała całe noce; wspomina też o kolejności wykonywanych obowiązków.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie T. Blusiewicz

 

publikacje

Wróć do listy

Październikowy strajk w Jekaterynosławiu

Wspomnienia Akkerman dotyczą pierwszych strajków w Jekaterynosławiu (obecnie Dniepropietrowsk, Ukraina). Autorka miała wówczas około piętnastu lat, była robotnicą w pracowni szewskiej. Tam po raz pierwszy usłyszała słowo „strajk” – od nowego szewca, który przyjechał z Rostowa nad Donem. Pracownia szewska Akkerman była pierwszym strajkującym zakładem w Jekaterynosławiu. Wkrótce dołączyła do nich szwalnia Drezena, piekarnia Kozłowskiego i fabryka Briańska. Autorka zanotowała, że strajkujący osiągnęli częściowy sukces: niektóre z ich postulatów zostały uwzględnione przez właścicieli fabryki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Akimowej ze strajku 1905 r.

Akimowa relacjonuje przebieg strajku w XXI fabryce – opowiada o tych, którzy wzięli udział w demonstracjach ulicznych przeciwko aresztowaniom robotników i działaczy partyjnych i społecznych. Relacjonuje egzekucje, przeprowadzane przez oddziały kozaków. Konni zapędzali demonstrantów do rzeki, tratowali ich i topili. Akimowa wspomina również o kobietach wyłapywanych z tłumu, nad którymi później znęcano się publicznie. Wspomnienia dotyczą wydarzeń w mieście Iwanowo (do 1932 r, Iwanowo-Wozniesieńsk, obw. iwanowski, Rosja), mają zwięzły, sprawozdawczy charakter.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [Ob. Kowalczyk Edward…]

Relacja Marii Rutkowskiej-Mierzejewskiej o udziale Edwarda Kowalczyka, ps. „Edward” w Powstaniu Warszawskim.

Edward Kowalczyk, ur. 7.03.1911 r. był zatrudniony od 1.08.1944 r. do 4.10.1944 r. w Wojskowych Zakładach Wydawniczych jako kolporter prasy powstańczej. Ósmego dnia Powstania, w czasie przenoszenia prasy w rejonie pl. Grzybowskiego, został ranny w lewe udo. Po dwudniowym pobycie w powstańczym szpitalu polowym (przy ul Boduena 4) powrócił do swych obowiązków. Z powodu ponownego otworzenia się rany, był leczony przez sanitariat WZW do 4.10.1944 r.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [W Powstaniu Warszawskim…]

Autorka skrótowo opisuje swój udział w Powstaniu Warszawskim, podczas którego pełniła funkcję komendantki drużyny sanitarnej bojowej. Drużyna składała się z 26 dziewcząt (6 patroli). Brała udział w następujących akcjach:

  1. Osłona odwrotu powstańców z Woli (Akcja na Nodwache)
  2. Akcja na ul. Granicznej
  3. Kościół św. Krzyża
  4. Ul. Smolna
  5. Szpitalik na ul. Pięknej 3

publikacje

Wróć do listy

Relacja z mojej konspiracyjnej działalności

Jadwiga Stopczyk opisała swoją działalność w Tajnych Wojskowych Zakładach Wydawniczych, w których pracowała jako łączniczka od początku stycznia 1941 r. do końca powstania warszawskiego, tj. do 4 października 1944 r. Nie składała przysięgi i nie używała pseudonimu. Podlegała bezpośrednio sekretarce TWZW, Marii Mierzejewskiej, pseud. „Janka”. Była przydzielona do dyspozycji głównego elektryka, inżyniera Bronisława Pstrągowskiego, pseud. „Sebastian”, a podczas powstania warszawskiego do dowództwa Wojskowych Zakładów Wydawniczych.

publikacje

Wróć do listy

Ewa – Helena Górska – łączność

Autorka relacjonuje swoją działalność konspiracyjną w Tajnych Wojskowych Zakładach Wydawniczych, w których pracowała jako łączniczka, pod bezpośrednią komendą Jerzego Rutkowskiego ps. „Michał”.

Strony