publikacje

Wróć do listy

Listy Janiny Laszczak-Sokołowskiej do Janusza Przewłockiego

Zbiór listów kierowanych do Janusza Przewłockiego dotyczących wspomnień autorki z zesłania za Syberię. Janina Laszczak-Sokołowska odpowiada w nich na pytania Przewłockiego, głównie te dotyczące nazw miejscowości pojawiających się w jej wspomnieniach. Podaje właściwe ich brzmienie, a do listów dołącza kopię strony z Atlasu Topograficznego Wojska Polskiego, na której są zaznaczone opisywane miejsca. Wyjaśnia również, że jej rodzinna miejscowość leżała w gminie Rzepińce, w powiecie Buczacz, w województwie tarnopolskim.

publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień – 1905 r.

A. G. Skołkowa w 1905 r.  była nauczycielką w osadzie Niewgołowsk pod Borisoglebskiem (obw. woroneski). Pierwszy akapit maszynopisu, poświęcony opisowi warunków pracy nauczycielek w carskiej Rosji, został przekreślony (autorka pisze w nim m.in., że pracowano wówczas bezpłatnie, że o zjazdach i związkach zawodowych nie było mowy, a podejmowanie się prac społecznych i charytatywnych było traktowane jako podejrzane zachowanie). 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sabiny Dutkowskiej

W dokumencie autorka opisuje losy swojej rodziny, wywiezionej w czerwcu 1941 r. z Polesia na Syberię. Jak wspomina, funkcjonariusze NKWD odwiedzili jej dom w nocy. Rodzina miała piętnaście minut na spakowanie się, po czym całą zabrano ją ciężarówkę na najbliższą stację kolejową. Autorce towarzyszyli wówczas jej rodzice, dzieci (czteroletni Witalis i piętnastomiesięczna Jolanta), oraz siostra Janina (osiemnaście lat). Pisząca w chwili wywózki miała dwadzieścia sześć lat. Na stacji spotkali wielu znajomych. Wszystkich załadowano do wagonów towarowych, które zaplombowano.

publikacje

Wróć do listy

Listy Reginy Majdańskiej do Janusza Przewłockiego

Dwa listy kierowane do Janusza Przewłockiego, dotyczące zsyłki na Syberię. Autorka odpowiada w nich na jego pytania. Pisze, że inni zesłańcy byli w większości deportowani całymi rodzinami. Podaje też nazwiska wielu z nich. Wspomina, że przebywali w posiołku Wodopad, w obł. Archangielska. Miejscowość ta została wymieniona w książce Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939–1945, wydanej w 1989 r. w Warszawie.

publikacje

Wróć do listy

Teofila Wichowa do Żanny Kormanowej, 28.12.1959–17.06.1981

Teofila Wichowa korespondowała z Żanną Kormanową. Dnia 28 grudnia 1959 r. przesłała życzenia noworoczne z Zakopanego podpisane: Tetka, Wład i Piotr Wichowie. Dnia 29 marca 1981 r. pozdrowienia od całej rodziny wysłała z Kazimierza Dolnego. Opisała, że są bardzo zadowoleni z pobytu, mają spokój, piękną pogodę, pokój z widokiem na rynek. Prawdziwa oaza, choć są zaniepokojeni [w związku z sytuacją w kraju]. Dnia 17 czerwca 1981 r. autorka napisała list z Warszawy do Kormanowej przebywającej w Nieborowie, z nadzieją, że korespondencja ta zdąży dojść przed jej wyjazdem.

publikacje

Wróć do listy

Fragmenty wspomnień z lat 1914–1923

Fragmenty wspomnień… Zofii Czyńskiej są poprzedzone notatkami i danymi biograficznymi dotyczącymi jej rodziny (od początku XIX w.) oraz historią frankistów polskich, która powstała w oparciu o literaturę naukową. Autorka opisuje pradziadka, Józefa Czyńskiego (frankistę związanego ze środowiskiem warszawskim), dziadka Stanisława i babkę, Walerię z Praussów, podając informacje o rodzinie Praussów. Przypomina dzieje Żydów w Polsce i Europie, odwołując się do źródeł naukowych. Zaznacza, że jej ojciec był także pochodzenia żydowskiego.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Zofii Czyńskiej

Codzienne, szczegółowe notatki Zofii Czyńskiej dotyczą zarówno spraw zawodowych, jak i osobistych. Autorka opisuje wizyty gości, wyjazdy wakacyjne, podróże zagraniczne, zajęcia domowe, odbyte spacery. Zdaje relacje z filmów, wystaw, spektakli teatralnych, koncertów, w których uczestniczyła, i z książek, które przeczytała. Część zapisków dotyczy matki Janiny i brata Andrzeja, a także kłopotów mieszkaniowych, stosunków z sąsiadami, starań o przydział mieszkania, przeprowadzek; następnie autorka opisuje choroby i inne sprawy zdrowotne oraz śmierć matki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia podróży do Taszkientu w latach 1863–1865

Helena Zarembina przedstawia los swojego męża, który został karnie przeniesiony do wojskowej fortecy na Uralu (gub. orenburska). Wyjazd Zarembów nastąpił w lutym 1863 r., a ich droga wiodła przez Wilno, Kazań i Orenburg. Autorka wspomina przyjaźń zawartą z Tadeuszem i Jadwigą Korzonami. Po krótkim pobycie w Turkiestanie wyjeżdża z mężem do Taszkientu (obecnie stolica Uzbekistanu) i w tym miejscu tekst się urywa.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki z lat 1848–1849

Pamiętniki z lat 1848–1849 Celiny Treter zawierają osobiste informacje dotyczące autorki i opisy codziennego życia w rodzinnym majątku w Łoniach (województwo tarnowskie, obecnie małopolskie). Treter wspomina także o nastrojach panujących wśród szlachty w czasie Wiosny Ludów. Przedstawia warunki życia i pracy rodzin chłopskich i przypomina, że uczyła wiejskie dzieci, a także leczyła chorych we wsi. Zapiski nie były prowadzone regularnie. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Zalewskiej

Autorka opisuje swoje losy od momentu aresztowania przez Rosjan dn. 29 grudnia 1939 r. Najpierw spędziła trzy tygodnie w areszcie w Augustowie, potem przewieziono ją do więzienia w Grodnie. Tam była brutalnie przesłuchiwana. Zalewska opisuje warunki panujące w więzieniu i sposoby prowadzenia przesłuchań. Śledztwo trwało tydzień. Po sześciu miesiącach spędzonych w więzieniu razem z kilkoma innymi osobami, została przewieziona na stację kolejową, gdzie dołączyła do grupy więźniów, jadących w wagonach towarowych do Witebska.

Strony