Najdroższa moja Córuchno

Bina Miodownik opisała wojenne losy swojej rodziny. Wraz z mężem i dziećmi trafiła do sosnowieckiego getta na Środuli (maj 1943). Ukrywali się w bunkrze z czterdziestoma innymi Żydami. Jej mąż zginął, a ona z dziećmi i teściową ukrywała się na tzw. aryjskich papierach w okolicznych miejscowościach wypoczynkowych. W zimie wrócili do getta. Niemiecki policjant pomógł jej uratować obie córki. Jedną z nich umieścił u rodziny niedaleko Rybnika, drugą wysłał do niemieckiego domu dziecka.

Księga opracowana przez Zofię Liff-Kempler stanowi wybór z korespondencji prowadzonej przez autorkę z bratem oraz pisanego przez nią pamiętnika. Dotyczy przede wszystkim wspomnień o zmarłych w okresie okupacji członkach rodziny i znajomych.

Autorka poświęciła tekst swoim wspomnieniom z okresu dzieciństwa, spędzonego we wsi Kuścin (nieopodal Grodna). Tekst obejmuje lata 1921-1939, kończy się wraz z rozpoczęciem działań wojennych we wrześniu 1939 roku.

Dużo informacji o relacjach i stosunkach rodzinnych, opis wsi i życia na niej.

Zbiór zawiera sto trzy listy Cecylii Działyńskiej do wuja Władysława Stanisława Zamoyskiego, generała, działacza emigracyjnego z kręgu Hotelu Lambert. Mają one w większości charakter osobisty, związany ze sprawami rodzinnymi, stanem zdrowia autorki (postępami choroby i walką z objawami), wewnętrznymi przeżyciami natury religijnej.

Pamiętnik spisany po roku 1944, stanowiący zapis historii Sary Nejter i jej rodziny.

Autorka wspomina wydarzenia powstania styczniowego z perpektywy osobistej, opisując sytuację w rodzinnym dworku Kaukle na Litwie: opatrywanie rannych, przetapianie ołowianych przedmiotów na kule i przygotowywanie amunicji dla powstańców (w ich majątku powstała prywatna „odlewarnia”), pojawienie się oddziałów powstańczych, starania jej matki o uwolnienie brata autorki z więzienia w Wilnie. 

W pamiętniku Natalia Giersz spisuje wspomnienia bardzo osobiste i emocjonalne, chociaż nieuporządkowane i wielowątkowe. Cechę charakterystyczną dzieła stanowi łańcuszkowe opisywanie kolejnych zdarzeń, w które wplatane są opisy kolejnych sytuacji, by po chwili powrócićdo momentu wyjściowego przedstawianego z innej perspektywy. Warto w tym miejscu podreślić, iż wspomnienia pamiętnikarki bogate są w szczegóły jej życia prywatnego, zawierają też wiele informacji z życia jej rodziny i otoczenia, w tym ciekawe i barwne opisy najbliższego środowiska autorki.

Kopia maszynowa utworu Babcia nie lubi aut z poprawkami rękopiśmiennymi autorstwa Heleny Moskwianki-Fikowej, podpisana Helena Moskwianka.