publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Zofii Weychan dot. strajku szkolnego w Wągrowcu 1906/7

Krótką opowieść Zofii Weychan o udziale w strajku szkolnym w Wągrowcu otwiera zarys nastrojów panujących wśród Polaków w zaborze pruskim, stosunku nauczycieli do edukacji Polaków oraz liczby uczestników protestów w Wągrowcu. W strajk zaangażowane były całe rodziny, wspierające działania dzieci. Rodzice, nierzadko przepędzani przez władze pruskie sprzed szkoły, byli także zastraszani: „Sędzia oświadczył Ojcu, że o ile nie zaniecha strajku, odbiorą mu dzieci do domu poprawczego w Szubinie” (k. 4v). Istotną rolę we wspomnieniach pełni ks.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 12.12.1914–17.08.1915

Siódmy zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay. Pierwszy wpis pochodzi z 12 grudnia 1914 r., kiedy to autorka przebywała w Warszawie w odwiedzinach u córki Cezarii (zatrzymała się w mieszkaniu przy ul. Dolnej 46). Ostatni wpis został sporządzony 17 sierpnia 1915 r. w miejscowości Hadziacz na Ukrainie. Większość wpisów pochodzi z Wielbówki (pod Hadziaczem), gdzie autorka mieszkała razem z trzema najmłodszymi córkami: Zofią, Eweliną i Marią, chroniąc się przed wojenną zawieruchą.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys mojej cioci – Bożeny Matuszewskiej

Życiorys Bożeny Matuszewskiej zawiera najważniejsze fakty z jej życia, przede wszystkim oscylujące wokół drugiej wojny światowej. Po krótkiej informacji na temat urodzenia i wykształcenia (Szkoła Handlowa w Poznaniu) autorka opisała zatrudnienie w Banku Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta” i działalność w utworzonej tam w październiku 1939 r. organizacji konspiracyjnej „Ojczyzna”. 3 lutego 1940 r. na skutek denuncjacji została aresztowana i przewieziona do aresztu śledczego przy ul.

publikacje

Wróć do listy

Lata udręki

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 29.08.1834

Klementyna Hoffmanowa pisze, że list ten powinien zostać wysłany już dawno, lecz przesyła go dopiero teraz przez pana Hipolita Błotnickiego. Informuje, że jej mąż, Karol Hoffman, czuje się już dobrze po przebyciu choroby reumatycznej. Prosi o jak najszybsze doniesienia o stanie zdrowia Józefy Lach Szyrmy. Wspomina, że gości u siebie przyjaciela rodziny swojego męża. Pisze również, że boi się o drukarnię w Warszawie, która wciąż jest zapieczętowana, a władze chcą ją przejąć, uznawszy ją za własność emigrantów.

publikacje

Wróć do listy

Spełniam przyrzeczenie

Eugenia Deskur zaczęła pisać wspomnienia dotyczące pobytu w obozie koncentracyjnym na Majdanku wkrótce po opuszczeniu obozu w Ravensbrück, skąd wyjechała do Szwecji w kwietniu 1945 r. Uważała za swój obowiązek spisanie relacji naocznego świadka. Na początku pojawia się opis traktowania nowo przybyłych więźniarek: dezynfekcja i golenie, autorka odnotowuje zawstydzenie nagich kobiet dotykanych przez obcego mężczyznę, który stara się oswoić je z traumatyczną sytuacją: „Proszę się mną nie przejmować.

publikacje

Wróć do listy

Wśród nocnej ciszy

Eugenia Deskur opisuje swój pobyt w obozie w Ravensbrück, dokąd zostaje wysłana z Majdanka razem z przyjaciółką Katarzyną Deskur (pierwszą żoną drugiego męża Eugenii) w lipcu 1943 r. P rzebywa tam do kwietnia 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

XXV-letni Jubileusz Babci

Eugenia Deskur rozpoczyna pisać wspomnienia 23 października 1967 r., w dwudziestą piątą rocznicę opuszczenia na zawsze Cholewianki (wieś w pobliżu Kazimierza Dolnego, gdzie autorka mieszkała od 1936 do 1943 r.), czyli dnia, kiedy została aresztowana przez gestapo za działalność w Związku Walki Zbrojnej.

publikacje

Wróć do listy

Refleksje z pracy nauczycielskiej w latach 1948–1977

W konkursowej pracy Jadwiga Czeszyk wspomina okres swojej aktywności zawodowej. Po zdanej w 1946 r. maturze zaczęła pracować najpierw jako sekretarka w Gimnazjum i Liceum Handlowym w Suwałkach, a wkrótce równolegle jako nauczycielka w tej samej placówce. W kolejnych latach kontynuowała naukę, studiując na Akademii Handlowej w Poznaniu, gdzie uzyskała dyplom ekonomistki. Marzyła o studiach polonistycznych, lecz ostatecznie wybrała AH, obawiając się, że jako córka „kułaka” będzie mieć trudności przy przyjęciu na polonistykę. Czeszyk opisuje początki w zawodzie, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik nauczycielki z Chyrowa

Pamiętnik z lat 1940–1944 zesłanej do Kazachstanu nauczycielki. Dokument jest lakonicznym zapisem obejmującym okres wysiedlenia autorki. Wspomnienia rozpoczynają się w dniu aresztowania i wywózki z rodzinnego Chyrowa, 13 kwietnia 1940 r. Autorka przed wojną była nauczycielką w żeńskiej szkole (po wybuchu wojny i utworzeniu szkoły polskiej, ukraińskiej i rosyjskiej razem z siostrą brata uczyła w szkole polskiej), właścicielką willi jednorodzinnej. Miała trójkę dzieci: syna i dwie córki. Syn uczył się w gimnazjum w Bąkowicach, starsza córka była uczennicą trzeciej klasy gimnazjum u pp.

Strony