publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Balinskiej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Marii Balinskiej spisana w 1945 r. w Lubece, podczas kursu gospodarstwa domowego dla dziewcząt, w ramach zadanego wypracowania na temat pobytu w Niemczech. Dokument opisuje okoliczności wywiezienia autorki do Niemiec, warunki egzystencji i pracy przymusowej (czas pracy, zakres obowiązków w kuchni oraz jako służąca). Autorka najpierw pracowała wraz ze swoją rodziną na wsi, później sama w mieście. Balinska opisuje swoje relacje z niemiecką gospodynią, z którą się bardzo zżyły oraz swój nastrój, kiedy przebywała w Lubece i tęskniła za bliskimi, za polskim językiem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Kazimiery Cieślakówny z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny, Kazimiery Cieślakówny, dotyczy pięcioletniego okres pracy przymusowej w Niemczech w czasie II wojny światowej i została spisana podczas kursu gospodarstwa domowego dla dziewcząt w Lubece. Autorka rozpoczęła swoją opowieść wspomnieniem pierwszego dnia w Niemczech, kiedy musiała sprostać nowym realiom. Cieślakówna ze swadą opisała narzucone jej obowiązki obejmujące ciężkie prace fizyczne i swoją radość zwiększającą się wraz ze zbliżającym się końcem wojny.

publikacje

Wróć do listy

Refleksje z pracy nauczycielskiej w latach 1948–1977

W konkursowej pracy Jadwiga Czeszyk wspomina okres swojej aktywności zawodowej. Po zdanej w 1946 r. maturze zaczęła pracować najpierw jako sekretarka w Gimnazjum i Liceum Handlowym w Suwałkach, a wkrótce równolegle jako nauczycielka w tej samej placówce. W kolejnych latach kontynuowała naukę, studiując na Akademii Handlowej w Poznaniu, gdzie uzyskała dyplom ekonomistki. Marzyła o studiach polonistycznych, lecz ostatecznie wybrała AH, obawiając się, że jako córka „kułaka” będzie mieć trudności przy przyjęciu na polonistykę. Czeszyk opisuje początki w zawodzie, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Duszy z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Janiny Duszy obejmuje jej losy po aresztowaniu w maju 1944 r. do wyzwolenia rok później – pobyt w obozach koncentracyjnych w Ravensbrück i Neubrandenburg. Autorka spisała swoje przeżycia tuż po zakończeniu wojny, podczas powojennego kursu gospodarczego dla dziewcząt w Lubece w 1945 r. Dusza w zwięzłym opisie, bardziej o charakterze faktograficznym niż osobistym, przedstawiła kolejne miejsca internowania, swój rozkład dnia i niewolniczą pracę (m.in. w fabryce).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Genowefy Fabrykowskiej z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja Geni Fabrykowskiej obejmuje czteroletni okres jej niewolniczej pracy podczas II wojny światowej. Autorka opisuje okoliczności trafienia do Rzeszy (miała wtedy 13 lat, jej rodzice zostali wywiezieni wcześniej) oraz charakter i warunki niewolniczej pracy na wsi u niemieckiego gospodarza: przemoc wobec przymusowych pracowników, głód i fizyczne wyczerpanie zbyt ciężką pracą. Wspomina również pierwsze oznaki nadchodzącego końca wojny – coraz częstsze bombardowania i ciężką „pod każdym względem” wiosnę 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja M. Grabalskiej z pracy przymusowej na wsi w Meklemburgii

Autorka opisuje warunki życia i niewolniczej pracy na wsi podczas pięcioletniego przymusowego pobytu w Meklemburgii: Niemców, do których trafiła, swoje liczne obowiązki, niesprawiedliwe traktowanie, zmartwienia i nadzieje towarzyszące codziennym trudom. Relację kończy wspomnienie intensywnych nalotów w ciągu ostatnich miesięcy wojny.

publikacje

Wróć do listy

Relacja T. Jagielskiej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja T. Jagielskiej (pełne imię nieznane) dotyczy trzech lat pracy przymusowej w Niemczech w czasie II wojny światowej. Autorka najwięcej pisze o osobistych uczuciach towarzyszących niewoli, na marginesie wzmiankuje o warunkach egzystencji i pracy (m.in. o dwunastogodzinnej, nocnej pracy w fabryce). W gorzkiej relacji Jagielskiej powtarzającym się wątkiem jest cierpienie młodej dziewczyny, która znalazła się w obcych i nieprzyjaznych warunkach – nagle pozbawiona znajomego otoczenia i bliskich osób.

publikacje

Wróć do listy

Relacja H. Jankowiak z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja dotycząca pobytu w Niemczech i przymusowej pracy autorki na wsi podczas II wojny światowej. Jankowiak opisuje okoliczności, w jakich trafiła do Niemiec, rozstanie z matką i rodzeństwem oraz swoją pracę u niemieckiego gospodarza. Relację kończy smutną refleksją o wyzwoleniu: wprawdzie upragniona wolność ostatecznie nadeszła, ale nie taka, o jakiej marzyła.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ireny Jonus z pracy przymusowej w niemieckim majątku

Relacja Ireny Jonus (nazwisko nie w pełni czytelne) dotyczy okresu niewolniczej pracy autorki podczas II wojny światowej. Została wywieziona w 1942 r. i pracowała w majątku nieopodal Hagenow (Meklemburgia-Pomorze Przednie). Opisała swoje doświadczenia związane z przymusową pracą, m.in. pogarszające się warunki życia w kolejnych latach. Polepszenie egzystencji przyszło dopiero w kwietniu 1945 r., kiedy nasilające się naloty alianckie ułatwiały nieco odpoczynek. W końcu nastąpiło pełne radości spotkanie z wojskami amerykańskimi i wyzwolenie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Zofii Jurkówny z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny, Zofii Jurkówny, dotyczy okresu jej pracy przymusowej podczas II wojny światowej na wsi w Niemczech, gdzie przebywała od 1941 r. (miała wówczas 15 lat) do zakończenia wojny. Autorka opisuje przede wszystkim warunki (np. ciężką pracę przy obrządku krów i świń), charakter i kolejnych „bauerów”, do których trafiała, oraz pobyt w karnym obozie, w którym znalazła się za ucieczki z robót.

Strony