publikacje

Wróć do listy

Dzienniki 1836–1876

Spuścizna autobiograficzna Kamili Bystrzonowskiej nie stanowi jednorodnej całości, nie jest to również pełen zbiór diarystycznych zapisków autorki. W ośmiu zachowanych zeszytach znajdują się dzienne notatki z kilku okresów: od 29 września 1836 r. do 15 września 1837 r., od 25 czerwca 1844 r. do 3 września 1845 r. i od 1 stycznia 1867 r. do 14 czerwca 1868 r. Zeszyty szósty, siódmy i ósmy zawierają zapiski i rozmyślania o charakterze religijnym, m.in. notatki z rekolekcji księdza Etienne wygłoszonych w 1862 r., wypisy z książek, np. L’homme religieux.

publikacje

Wróć do listy

Listy do Zenona i Floriana Chaborskich

Listy Kai Chaborskiej są interesującym rewersem jej literackiego pamiętnika. Niepozbawione walorów literackich (w pełni ujawnionych we wspomnianym pamiętniku), kreślą szczegółowo losy kobiety – siostry, córki – pozostałej ze starym ojcem i zmuszonej do opieki nad majątkiem po wyjeździe dwóch braci (Zenona i Floriana) po upadku powstania listopadowego.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik 1839–1841

Nostalgiczny powrót Kai Chaborskiej do przeszłości, dedykowany jej braciom – Zenonowi i Florianowi – przebywającym na polistopadowej emigracji we Francji. Pamiętnik podzielony jest na dziesięć rozdziałów, poprzedzonych wprowadzeniem (datacja umieszczona w nagłówku jest błędna; treść w części końcowej dotyczy powrotu Chaborskiej z zesłania w Saratowie, co – jak odnotowuje Wiktoria Śliwowska w książce Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim – nastąpiło w 1842 r.). Sześć pierwszych rozdziałów (Biały dworek nad Tykiczem, Wielkanoc, Szkoły bazylianów.

publikacje

Wróć do listy

Moja wojna. Wspomnienia

Hanna Leszkiewicz przyjechała z Polski do Paryża z rodzicami w lutym 1940 r. (z Bukaresztu przez Jugosławię i Włochy), tuż przed zajęciem miasta przez Niemców (nie wyjaśniła powodów ucieczki z kraju). Rodzina Leszkiewiczów zamieszkała w dzielnicy Montparnasse. Autorka rozpoczęła naukę w liceum im. Cypriana Norwida, jej ojciec otrzymał pracę w fabryce produkującej części dla wojska.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1842–1859

Dziennik niezachowany w całości, zapiski (z wyraźnymi lukami) pochodzą z lat 1842–1843, 1847–1852, 1858–1859. Dokument ten mimo to jest ważnym źródłem do badania sytuacji kobiet w środowiskach emigrantów polskich we Francji po upadku powstania listopadowego. Autorka szczegółowo pisze o emigranckiej egzystencji: problemach finansowych, spotkaniach towarzyskich (początkowo unika wieczorów tanecznych, choć wyznaje, że sprawiłyby jej przyjemność). W swoich zapiskach zamieszcza detale codzienności: ceny, listy zakupów, tryb wychowywania dzieci.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z lat 1872–1902

Motto: „Quel doit être le but d’un journal? Conserver les bonne pensées que Dieu nous suggère”. Zgodnie z mottem umieszczonym na karcie tytułowej treść dziennika skoncentrowana jest na rozmyślaniach religijnych autorki (odniesienia do codzienności są minimalne). W każdej notatce powraca wyznanie wiary i potwierdzenie ufności Bogu. Jak odnotowuje autorka w 1878 r. (brak dokładnej daty dziennej), „Jestem katoliczką, kocham swoją religię i jestem pewna, że to jedyna dobra religia, prawdziwa, zesłana ludziom przez samego Boga” (k. 11r, tłum. Emilia Kolinko).

publikacje

Wróć do listy

Listy Celiny Mickiewiczowej do Heleny z Szymanowskich Malewskiej, 1832–1853

Zbiór prywatnych listów Celiny Mickiewiczowej do siostry, Heleny Malewskiej. Treści podejmowane w korespondencji mają charakter osobisty, dotyczą codziennych zajęć, relacji z mężem, Adamem, oczekiwania na dziecko oraz pojmowania obowiązków i roli matki. W marcu 1835 r. Celina była w ciąży z pierwszą córką, Marią (Adam miał nadzieję, że urodzi się dziewczynka). Cieszyła się, że będzie sama karmić nowo narodzone dziecko. Do listu z 18 września 1835 r. – napisanym po narodzinach Marii – załączyła pukiel włosów córeczki.

publikacje

Wróć do listy

Przygoda Marysi [Novelė, siųsta „Dzien Polski“ redakcijos novelių konkursui]

Nowela przysłana na konkurs „Dnia Polskiego” z 1937 r. Autorka rozpoczyna od zakreślenia ramy czasowej – okresu pierwszej wojny światowej nazwanej przez autorkę „niszczycielką ludów”. Opowieść rozpoczyna się od informacji, że do dworu przyjeżdża pewna pani ze swoim synkiem i „przygodną nianią” – Marysią. Narracja prowadzona jest pierwszoosobowo z pozycji matki. Autorka opisuje wygląd niani jako mało atrakcyjnej osoby. Sytuacja wojenna zmusza matkę i nianię do wyjazdu do Finlandii, gdzie mieszkają teściowie kobiety.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z lat dziecinnych

Jerzy Andrzej Nowacki opowiada kilka epizodów z dzieciństwa, które przeżył w ZSRR i potem podążając szlakiem Armii Andersa do Anglii. Został wywieziony z matką do Archangielska w lutym 1940 r., miał dziesięć miesięcy. Z samego pobytu w ZSRR niewiele pamięta: chorobę matki oraz wyjazd z Rosji pociągiem na początku 1942 r. W czasie tej podróży matka wysiadła z wagonu, by stanąć w kolejce po jedzenie, zostawiając go śpiącego w pojeździe. W międzyczasie pociąg ruszył. Matka goniła go innymi przez trzy kolejne dni. Małym zaopiekowali się w tym czasie polscy żołnierze.

publikacje

Wróć do listy

19. Janina Nowacka z domu Leśkiewicz (7 lipca 1907 – 5 maja 1956)

Jest to życiorys Janiny Nowackiej z domu Leśkiewicz i jej męża Stanisława, napisany przez osobę spowinowaconą z Janiną poprzez matkę jej męża. Zgodnie z nim Janina Leśkiewicz urodziła się w 1907 r. w Kobryniu w rodzinie inteligenckiej. W 1937 r. poślubiła Stanisława Nowackiego, syna doktora medycyny Ludomira Nowackiego i Wandy z Bagniewskich. Stanisław wraz ze starszym bratem Wacławem wstąpił do służby zawodowej w lotnictwie wojskowym. Gdy Wacław zginął w 1928 r. jako pilot, na prośbę rodziców Stanisław wystąpił z lotnictwa.

Strony