publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z lat 1841–1850

Anna Drzewiecka nie prowadziła regularnych zapisków. Pisanie pamiętnika rozpoczęła w niedzielę 18 grudnia 1841 r., zachęcona radami Klementyny Tańskiej Hoffmanowej, by prowadzić tzw. tygodnik, tj. dziennik tygodniowy. Anna pragnęła zapisywać „roboty skończone, książki przeczytane i wrażenia […], uwagi nad sobą samą czynione”. Tygodnik miał być dla niej również „bodźcem do udoskonalenia”, chciała, by prowadzenie zapisków „przyczynił[o] się do poprawienia się mego”. Dosyć szybko jednak przestała prowadzić regularne zapiski, a w notatkach zaczęły występować coraz dłuższe przerwy. Lata 1842 i 1843 są dość szczegółowo i systematycznie opisywane w dzienniku. Notatki urywają się nagle na dacie 6 września 1843 r. z krótką notką o uderzeniu pioruna w zabudowania gospodarskie. Następnie po kilkunastu pustych stronach pojawia się data 1846, pod którą autorka notuje informacje o przykrym rozpoczęciu nowego roku – wspomina o chorobach bliskich, o rosnącej liczbie ubogich. Zdawkowo notuje również dochodzące do niej „różne złe wiadomości”, prawdopodobnie chodzi o niepokojące wieści z innych części Galicji, gdzie dojdzie do rabacji.

Z tych dłuższych zapisków wyłania się obraz pracowitego, ale szczęśliwego życia rodzinnego autorki. Wielokrotnie Anna pisze o miłości do męża, o tym, jak dobrym partnerem życiowym był Józef, podkreśla również uczucie do dzieci, a także bliską relację, jaką miała z matką. Notuje też własne uczucia – niepokój towarzyszący ósmej ciąży, napady złego humoru, złość na służbę, emocje przy spowiedzi. Regularnie zapisuje tytuły książek, które czyta samotnie lub wieczorami wspólnie z mężem, są to m.in. Zeszyty domowe Kazimierza Wóycickiego, Obrazy i powieści Pauliny L.W., Wieczór adwentowy Elżbiety Jaraczewskiej, a także „Przyjaciel Ludu”. Drzewieccy zajmują się prowadzeniem własnego majątku ziemskiego, w czym Anna ma swój niemały udział, pomaga mężowi w rachunkach i codziennym gospodarowaniu. Ponadto małżeństwo każdego niemal dnia przyjmuje sąsiadów lub oddaje wizyty. Para regularnie podróżuje do Lwowa lub do rodziców Anny. Drzewiecka jednak nie przepada za dłuższymi pobytami poza domem.

Po notce dotyczącej początku 1846 r. znowu pojawia się kilkanaście pustych kart, a po nich krótki zapisek z 1850 r. dotyczący rocznych obrachunków. Po kiludziesięciu kolejnych niezapisanych stronach następują zapisane drobniejszym drukiem karty będące raportami miesięcznymi z lat 1842–1846. Trudno się w tych zapiskach odnaleźć, miesiące się powtarzają, Anna dopisywała także kolejne informacje do zapisanych już dat. Te krótkie notki dotyczą przede wszystkim odwiedzin i wyjazdów, mają formę krótkich zdań: „ja tam i nazad do Lwowa”, „my wszyscy na mszy”.

Na końcu zeszytu znajdują się włożone do niego luźne kartki – listy. Pierwszy po francusku z Berlina z 24 listopada 1826 r. opisuje wrażenia z wizyty w mieście, porównuje Berlin do Wiednia i Paryża. Drugi list jest z kolei odpowiedzią na prośbę o pewne rady. Autor listu pisze o trzech radach dotyczących zachowań patriotycznych. Pierwsza rada „wypędź Niemców” ma zachęcić kobiety do bohaterskich czynów, przypomina odważne zachowanie Polek, które nie dopuściły do zajęcia kościoła karmelitańskiego w 1809 r. Druga rada zachęca do czynnych aktów protestu, a trzecia do pisania odezw do narodu. Ostatnia luźna kartka jest listem Anny do matki, w którym autorka pamiętnika pisze o przepisywaniu korespondencji Izydora Piotrowskiego do prababci Anny (zatem pozostałe listy włożone do zeszytu to prawdopodobnie część tej przepisywanej korespondencji) i prosi matkę o lekturę listów i ewentualne poprawki.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Remenów
Opis fizyczny: 
94 k. ; 21 cm.
Postać: 
synkretyczna
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1850
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
9486 I
Uwagi: 
Zeszyt zapisany czarnym atramentem; pismo czytelne; notatki mają charakter brulionowy – skreślenia, skróty, krótkie notatki, nadpisania w przestrzeni międzywersowej.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
życie codzienne, prowadzenie domu, wychowywanie dzieci, życie towarzyskie szlachty ziemiańskiej w pierwszej połowie XIX w., życie małżeńskie, ciąża, diarystyka kobieca, rabacja galicyjska, lektury na kartach dziennika osobistego
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1842 do 1850
Nośnik informacji: 
papier
fotografia / skan
strona www
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste