publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 31)

W lipcu 1930 r. Żółtowscy ponownie przebywali w Warszawie. Autorka notowała wrażenia z Kongresu Eucharystycznego w Poznaniu. Spotkała się m.in. z Zosią Żółtowską, jednak żadna z nich nie poruszyła drażliwego tematu zaręczyn, w związku z tym postępowanie siostry męża nadal pozostało dla autorki niezrozumiałe. Wiadomość dotycząca jej stosunku do sprawy przyszła za to z drugiej ręki: „Zapomniałam napisać, że po pierwszej bytności Zosi u nas, jako poseł od niej wystąpiła Jadzia mówiąc, »że Zosia jest zrozpaczona stanowiskiem braci […], że dziwi się, że Adam tak się zmienił, kiedy dawniej był przyjacielem Dąbrowskiego«” (k. 6).

Wkrótce potem Żółtowscy wyjechali do Bolcienik, gdzie okazało się, że wskutek samowolnego działania Jerzykiewicza majątek miał zostać poddany parcelacji, niezgodnie z poprzednio wypracowanym planem: „Mama w rozmowie powiedziała nagle że Jerzykiewicz był w końcu czerwca w Bolcienikach i kazał jej wyznaczyć 50 h. zostawionych nam w Bolcienikach z paragrafu 4. r. rolnej. Adam wpadł w straszny gniew bo cała koncepcja prawna Prądzyńskiego oparta była na zasadzie że się paragraf 4 nieodłącznie łączy z 5 tym a właściciel niczego z góry nie ułatwia jakimkolwiek wyborem […]. W podaniu Prądzyńskiego żądaliśmy wyłączenia wszystkiego. Tymczasem z paragrafu 4. zostawiono w Bolcienikach tylko 50 h. i to mnie najdotkliwiej bolało” (k. 13–14). Adam Żółtowski z Prądzyńskim próbował jeszcze ratować sytuację, przygotowując kolejne pismo. Jednocześnie w Bolcienikach pojawił się starosta lidzki razem z historykiem sztuki, Stanisławem Lorentzem, ciekawi pamiątek po Maryli Wereszczakównie. Autorka w tej wizycie dostrzegła pewien dysonans w polityce lokalnych władz, których zainteresowanie historią wielkich rodów ziemiańskich nie szło w parze z poszanowaniem ich własności ziemskiej: „Już przedtem komisarz ochrony lasów spisał protokół o literackiej wartości gaju Maryli. Dr. Lorentz opisuje po powiatach zabytki historyczne. Bardzo szczęśliwie ubrałam się prędko i pokazałam im portrety Puttkamerów i Horwattów (?) z odpowiednimi komentarzami. Dziwna u tych nowych ludzi istnieje mieszanina podstępu i snobizmu. Czort jeden wie, jaki paragraf ich katechizmu masońskiego każe się im zajmować sztuką i rodzinnemi pamiątkami ludzi, których równocześnie ograbiają. Dr. Lorentz zdradzał najżywsze zainteresowanie dla wszystkich wspomnień po Maryli i Mickiewiczu ale nie zdawał sobie sprawy, że gdyby Murawiew był już przeprowadził polską reformę rolną, toby nie miał gdzie szukać tych pamiątek” (k. 15–16).

Autorka odwiedziła też Rajcę przed przekazaniem jej zakonowi pallotynów. Na początku sierpnia miał miejsce ślub Zosi i Stefana, na który pojechał tylko Adam Żółtowski. Pod koniec sierpnia Janina również wyjechała do Wielkopolski. Razem z mężem udała się do Czacza na ślub Krystyny Żółtowskiej z Michałem Wierusz-Kowalskim. We wrześniu Żółtowscy wybrali się w podróż do Anglii, w związku z udziałem Adama w kongresie filozoficznym w Oxfordzie. Diarystka szczegółowo opisała pobyt, podczas którego zwiedzała okolicę i nawiązała nowe znajomości. Wspólnie z mężem gościła na przyjęciach wydawanych przez władze uczelni. Żółtowscy spotkali też polskich profesorów, m.in. Tatarkiewicza. Odwiedzili m.in. National Gallery w Londynie, Wallace Collection, British Museum, wybrali się do teatru i Hampton Court.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa, Bolcieniki, Rajca, Czacz, Oxford
Opis fizyczny: 
98 k. ; 33 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1930
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
Rps 10277 IV t. 31
Tytuł kolekcji: 
Archiwum rodzinne Żółtowskich
Uwagi: 
Pismo stosunkowo czytelne. Na końcu znajdują się wycinki z gazety.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
Relacje rodzinne, reforma rolna, parcelacja majątku w Bolcienikach, wyjazd do Anglii.
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1930
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: