publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 9.10.1902–4.11.1902

Dziennik otwierają przemyślenia autorki na temat edukacji oraz braku poszanowania Polaków dla osób wychodzących z inicjatywą poprawy zastanego stanu rzeczy: „W Polsce największą nienawiść budzi czyn” (s. 2 opr.); „grzech zawiści […] jest naturą Polaka” (k. 12v). Ślady tego pesymizmu dostrzec można także w charakterystyce zawodu nauczyciela. Ludwika, która za młodych lat napominana była przez matkę, że z powodu problemów finansowych rodziny będzie zmuszona zarabiać na życie ciężką pracą nauczycielki (por. jej Wspomnienia o matce), ocenia trudy tego zawodu: „Nauczycielstwo, jak ja je pojmuję, to zupełne wyniszczenie siebie […] dla uprzystępnienia innym myśli” (k. 12r). Wydarzenia z kolejnych dni są pretekstem do rozważań diarystki nad jej własną naturą oraz kontaktami z innymi ludźmi. Ludwika czuje się wewnętrznie skonfliktowana, ma wrażenie, że walczą w niej trzy przeciwstawne natury, ona sama zaś zaczyna odczuwać wyraźne osamotnienie, mające kulminację tydzień wcześniej w czasie przedstawienia, które oglądała z tłumem innych ludzi: „Między moją osobą a osobami tamtych ludzi nie było nic wspólnego” (k. 19r). Istotną część treści stanowią rozważania autorki nad ideą dobra, prawdy i odpowiedzialności za swoje talenty, mocno zakorzenione w teologii chrześcijańskiej: „Władze mamy trzy: Rozum, uczucie i wolę. Rozumu używamy dobrze jeśli używamy go do poznania Prawdy, t.j. tego, co w nas lub wkoło nas jest Prawdą. […] Dobrem jest Prawda. Dobrem jest Bóg” (k. 21r). „Boga osiągamy o tyle, o ile wypełniamy jego myśl złożoną w nas. Myśl Boża złożona stanowi nam cel, ku któremu zmierzają wszystkie nasze czyny” (k. 24v). Odwołania do Chrystusa i Matki Bożej stanowią zresztą integralną część prawie wszystkich wpisów, które przybierają formę swego rodzaju rozmowy autorki z Bogiem: "Więc to by było? Tak to! Panie, Panie, Ty widzisz co się wówczas we mnie stało. Powiedziałam zaraz "Jak chcesz Panie", ale ogarnął mnie straszny wstyd". Ponadto w dzienniku znaleźć można odpowiedzi na niektóre listy (np. na listy od „Wandzi” – k. 19v nn.).

Wariant tytułu: 
Pamiętnik 1902 r.
Miejsce powstania: 
Kalisz (?)
Opis fizyczny: 
64 k. ; 16 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1902
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1294/II
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Oprawa sztywna, tekturowa, czerwono-czarna. Dziennik prowadzony naprzemiennie niebieskim i czarnym atramentem, okazjonalnie ołówkiem. Pismo bardzo niestaranne, mało czytelne, pośpieszne i nierówne. Bardzo dużo skreśleń i poprawek.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie zawodowe kobiet, edukacja wyższa kobiet, natura ludzka, filozofia, moralność, kobiety nauczycielki, krytyka zawodu nauczycielskiego, trudy związane z nauczaniem dzieci, przyjaźń między kobietami, autokrytycyzm, poczucie izolacji, postawy aspołeczne
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1902
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: