publikacje

Wróć do listy

Dziennik 2.01.1995–23.06.1996

Autorka dziennika, będąc już w podeszłym wieku, ma wyrzuty sumienia, że jej twórczość nie jest obszerniejsza i że pomimo wielu ważnych wydarzeń na świecie notuje coraz mniej informacji: „A ja coraz rzadziej i coraz mniej piszę. A powinnam, bo ciągle się coś dzieje, i to nie bardzo dobrego, tak u nas, jak i na świecie” (k. 9r). Stoi to w oczywistej sprzeczności z jej deklaracją sprzed lat, że nie będzie notowała już wydarzeń politycznych, a zamierzała jedynie prowadzić dziennik literacki.

Jednym z głównych tematów, dziennika są wybuchające coraz to nowe konflikty zbrojne. Język diarystki, zwykle w tych sprawach współczująco-neutralny, w odniesieniu do krajów afrykańskich przybiera niespodziewanie ostry ton: „Zmartwienie, bo znów wybuchła wojna między plemionami Tutsi i Hutu, tak jak rok temu w Rwandzie, tym razem w Burundi. A jest tam kilkunastu misjonarzy i misjonarek karmelitańskich z Polski. Jeden z nich, O. Jan Kanty Stasiński, miał przyjechać do Poznania po Wielkanocy. Pewno nie przyjedzie. A zgromadziliśmy dla niego w KIK sporo leków do zabrania, gdy będzie wracał. W Rwandzie zginęło wielu księży. W Burundi może być to samo. Te dzikusy mordują się wzajemnie z niesłychanym okrucieństwem, w dodatku doskonale uzbrojeni przez niby to bardziej cywilizowanych, białych handlarzy bronią” (k. 28v). Autorka skupia się również na wydarzeniach politycznych i napięciach pomiędzy postkomunistycznymi władzami a Kościołem. Jest głęboko rozczarowana polską sceną polityczną, a zwłaszcza partiami wywodzącymi się z dawnej PZPR: „Na spotkaniu jakiegoś tam gremium SdLP (b. komunistów) ostro zaatakowano ich przywódcę A. Kwaśniewskiego za »zbytnią uległość wobec Kościoła« […]. I to głównie napadły na niego kobiety. Coś niesamowitego, jakie to jędze, te »niedopieszczone« baby, zajadle walczące z Kościołem i domagające się sankcjonowania aborcji” (k. 30r). Spośród 18 kandydatów, którzy startują w wyborach 1995 r., Grabowska żadnego nie uważa za godnego, aby oddać na niego głos: „Jutro idziemy do wyborów […]. Spełnię swój »obywatelski obowiązek«, ale z wielkim dyzgustem. Tym większym, że ja pamiętam ludzi wielkiego wymiaru, jak Piłsudski, Narutowicz, nawet Wojciechowski i Mościcki. A ci dzisiejsi pretendenci do fotela prezydenckiego, to jak by powiedziała Hrabina z Dziwnowa – motłoch!” (k. 52v).

W dzienniku, mocno skupionym na bieżących wydarzeniach, odnaleźć można także urywki, w których autorka nawiązuje do swoich przeżyć z czasów II wojny światowej: „Rocznica – która? – pięćdziesiąta druga, Powstania w Getcie Warszawskim. Pamiętam. Cudownie słoneczne dni kwietniowe, chmury dymów nad Gettem, dudniące huki strzałów armatnich i terkot karabinów maszynowych” (k. 31r). Spośród pozostałych tematów, przewijających się w dzienniku, wymienić należy ważny w tym czasie dla autorki problem przemocy wśród młodzieży: „znów zabicie w Warszawie w samo południe, w centrum, studenta, przypadkowego świadka napadu bandyckiego. Czterech sprawców ujęto. W Warszawie, Gdańsku, Łodzi wielotysięczne milczące marsze studentów przeciw szerzącej się przemocy, gwałtom, bandytyzmowi” (k. 90r). Poza tym w dzienniku pojawiają się liczne informacje o stanie zdrowia autorki oraz wiadomości o czytanych aktualnie książkach.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Poznań
Opis fizyczny: 
130 k. ; 21,5 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1995 do 1996
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1788
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Zapiski prowadzone niebieskim i czarnym długopisem. Pismo regularne, równe, pozbawione poprawek. Okazjonalne błędy ortograficzne. W kopercie dołączonej do zeszytu znajdują się obrazki religijne z dołączonymi modlitwami, a także wycinki prasowe.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
Jugosławia, Rosja, Czeczenia, powstanie w getcie warszawskim, polityka, wybory prezydenckie, notatki z lektur w dzienniku osobistym, wojna w Rwandzie, stosunek do aborcji, stosunek do feminizmu, postawy polityczne
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1996
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: