publikacje

Wróć do listy

Ze stacji klimatycznej „Mieścisko”

Dziennik dokumentuje postępy w kuracji Róży Erzepki w wielkopolskim uzdrowisku Mieścisko, koło Buku. Autorka opisuje przebieg kolejnych dni według stałego, chronologicznego układu: śniadanie, przedpołudniowe ćwiczenia, obiad, czas popołudniowy, kolacja, sprawozdanie z codziennych zabaw dzieci: Teresy, Zofii i Józefa. Dziennik może być wykorzystany jako źródło do badań m.in.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 29.03.1834

Klementyna Hoffmanowa składa Józefie Lach Szyrmie życzenia (nie konkretyzuje, z jakiej okazji). Przesyła wykonane przez siebie osobiście dwa kołnierzyki dla córek adresatki, Bożeny i Czesławy. Wspomina, że martwi się o zdrowie Szyrmy. Podaje jej przepis na syrop przeciwkaszlowy. Donosi, że ona i jej mąż, Karol Hoffman, cieszą się zdrowiem. Pisze także, że otrzymała pomyślne wieści od rodziny z Warszawy – wszyscy są zdrowi. Obiecuje, że wkrótce napisze dłuższy list.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: lipiec 1941 – sierpień 1942

Zapisy pojawiają się rzadziej, niż we wcześniejszych tomach, i nieregularnie – czasem dwa razy w miesiącu, ale są też dłuższe przerwy. Autorka wyjaśnia, że praca wypełniała jej całe dnie, nie zostawiając czasu na pisanie. 

Wspomina swój kilkudniowy pobyt na wsi, ale nie precyzuje, gdzie była. Miejsce określa słowem „raj” – tak kontrastowało z okupacyjną Warszawą. 

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 09.1835

List rozpoczyna się wyrazem radości autorki z powodu poprawienia się stanu zdrowia Szyrmowej, co jest skutkiem stosowania wód, w czym pomogła jej lady Beaumont (żona Thomasa Wenthworta Beaumonta, polonofila, prezesa Literary Association of the Friends of Poland). Myśleli z mężem o tym, żeby sprowadzić Szyrmową na zimę do Paryża, gdyby się okazało, że to klimat jest przyczyną choroby. Zastanawia się też, czy nie jest czasem skutkiem poronienia. Czeka na dalsze wiadomości o zdrowiu adresatki. Hoffmanowie przebywają na wsi, chociaż we wrześniu była brzydka pogoda.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 20.07.1835

Hoffmanowa pisze, że przesyła krótki liścik przez pana Aleksandra Jełowickiego, który właśnie wybiera się do Londynu. Donosi w nim, że oboje z mężem są zdrowi i że zazdroszczą wszystkim, którzy mają możliwość odbycia podróży do Anglii. W odpowiedzi na swój ostatni list oczekuje długiej wiadomości od Szyrmowej. Pisze również, że szkoda jej „Księżnej Matki”, ale stwierdza, że nażyła się do woli (Izabela Dorota z Flemmingów Czartoryska, matka Adama Jerzego Czartoryskiego, zmarła 17 czerwca 1835 w wieku 89 lat). Przesyła pozdrowienia od męża i uściski od siebie dla dzieci odbiorczyni.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 01.08.1836

W tym krótkim liście Hoffmanowa dziękuje za prezenty od Józefy Szyrmy i jej męża. Pisze także o słabym zdrowiu adresatki i swoim smutku z powodu wieści o jej chorobie i kłopotach opisanych w ostatnim liście. Zapowiada, że napisze o tym więcej w kolejnej wiadomości, gdy tylko dostanie list z Wrocławia i zadomowi się na wsi, dokąd przenosi się na kilka tygodni. Mąż jej zmęczony jest pracą i miastem, więc potrzebuje odpoczynku na wsi, a trafiła im się okazja tanio tam zamieszkać.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 23.03.1836

Hoffmanowa uprzedza, że jej list będzie krótki, ponieważ musi się zajmować mężem, który zachorował na coś w rodzaju zapalenia płuc, a zastosowane leczenie nie przyniosło rezultatu. Wyszedł wczoraj do pracy, a dziś znowu czuje się gorzej. Sądzi, że do złego stanu zdrowia doprowadziły go zmartwienia związane z zarabianiem na życie, zwłaszcza po sprawie Jelskiego (bankructwo banku Ludwika Jelskiego). Autorka zastanawia się, czy nie będzie konieczne porzucenie miejskiego życia i przenosiny do miejsca, w którym jest świeże powietrze. 

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 07.11.1835

Hoffmanowa rozpoczyna list podziękowaniami za życzenia dla męża. Prosi adresatkę o dokładne opisanie jej dolegliwości, wtedy poradziłaby się doktora Louisa, który z powodzeniem leczy „piersiowe słabości” – wyleczył księcia, Komarową i Dembińską i kilka innych znanych im osób. Prosi Szyrmową, żeby jej posłuchała, ponieważ ma  doświadczenie, że można pozbyć się choroby, wcześnie reagując na jej objawy.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 28.10.1835

Klementyna Hoffmanowa martwi się niezaleczonym katarem i kaszlem Józefy Lach Szyrmy. Daje jej kilka porad zdrowotnych. Prosi ją, żeby o siebie dbała, była spokojna i nie dopuszczała do siebie smutnych myśli. Prosi również o szersze opisy życia adresatki. Zaznacza, że bardzo za nią tęskni, ponieważ – jak wyznaje – brakuje jej prawdziwej przyjaciółki w Paryżu. Sądzi, że również Szyrmie brakuje takowej w Londynie, zwłaszcza podczas choroby. Dodaje, że – jej zdaniem – mężowie, choćby najlepsi, nie zrozumieją wszystkich ich potrzeb.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 13.12.1834

Hoffmanowa rozpoczyna list od opisu rozczarowania, że nie dostała wiadomości od Szyrmów na dzień swoich imienin. Cieszy się jednak, że list w końcu dotarł. Nawiązując do poprzedniej korespondencji, dotyczącej poronienia Szyrmowej, wyraża wielką radość, że adresatka czuje się już dobrze. Pisze, że jest to prawdziwy cud pośród wszystkich trudności, jakie ich spotykają.

Strony