publikacje

Wróć do listy

27. Kresy Wschodnie pod okupacjami 1939-1945 r.

Autorka opowiada o latach okupacji na Kresach Wschodnich – sowieckiej, niemieckiej i ponownie sowieckiej – poprzez pryzmat własnych przeżyć i zapamiętanych wydarzeń. W momencie wybuchu wojny była już dorastającą dziewczyną, mieszkała w Stanisławowie z rodzicami, młodszą siostrą i dziadkiem. Ojciec był sędzią. Najpierw Krystyna Zawadzka opisuje przeżycia z pierwszych dni wojny, kiedy to słuchali w radiu informacji z frontu, mając nadzieję, że sojusznicy przyjdą z odsieczą i wojna szybko się skończy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Danuty Zagozdon

Relacja skupia się na dniu 17 lipca 1942 r., kiedy to doszło do ataku UPA na wieś Adamówka (Wołyń, parafia Kisielin), w której mieszkała z rodzicami i siostrą Zofią. Opisywane wydarzenia rozpoczęły się o godzinie 4 rano. Dziewczynki zostały nagle obudzone przez rodziców i cała rodzina, jeszcze w koszulach nocnych uciekła w pole. Przebiegając przez wieś, matka autorki głośno nawoływała wszystkich do ucieczki. Rodzina początkowo schroniła się na łąkach, z których kopano torf. Spędzili tam cały dzień i zostali pogryzieni przez pijawki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Jadwigi Zarzyckiej

Losy dziecka w czasie II wojny światowej. Autorka urodziła się we wrześniu 1939 r. w Mołodecznie (obecnie Białoruś), a już 10 lutego 1940 r. została deportowana razem z matką i starszą siostrą do wsi Leonidowka koło miasteczka Szczerbakty w obwodzie pawłodarskim, w rejonie ciurupińskim (Kazachstan). Ojciec został aresztowany przez Rosjan, cudem ocalał, wstąpił do Armii Andersa.

publikacje

Wróć do listy

ZSRR – Ural – z Karabasza do więzienia w Czelabińsku

Autorka opisuje aresztowanie i pobyt w więzieniu NKWD w Czelabińsku.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [Ja myślę, że to właściwie…]

Autorka opowiada o swej działalności opozycyjnej na przełomie lat 60-tych i 70-tych. Była związana ze środowiskiem Ruchu w Warszawie.

publikacje

Wróć do listy

Sześć lat wyrwanych z życia. Wspomnienia z tułaczki na Syberii i Kaukazie w latach 1940–1946

Zapiski Krynickiej-Kawczak rozpoczynają się wspomnieniem szczęśliwej wiosny 1939 r., kiedy po przeprowadzce wraz z mężem ze Lwowa do Katowic w końcu udało się jej zaadaptować w nowym miejscu. Piękne mieszkanie, dobra sytuacja finansowa, nowi przyjaciele i narodziny pierwszego syna – tak wyglądało życie autorki w 1939 r. Sielankę przerwał wybuch wojny. Krynicka była wtedy wraz z rodziną w Bolechowie u swojej matki. Niespełna rok później cała trójka została wywieziona w głąb Związku Radzieckiego, na Syberię.

publikacje

Wróć do listy

Mój rodzinny dom

Celina Wiszniewska opisuje swoje przeżycia związane z deportacją w głąb Rosji. Przed wojną mieszkała z rodzicami w Białobrzegach k. Augustowa. Jej ojciec wybudował tam dom, na który zarobił, pracując przez pięć lat we Francji. W momencie wybuchu wojny był gajowym, matka zajmowała się domem. Mieszkała z nimi też babcia Róża, matka ojca. W latach trzydziestych z Ameryki wróciła jej siostra, a ponieważ była samotna, przylgnęła do ich rodziny. Dała rodzicom pieniądze na działkę, którą rodzice upatrzyli sobie nad Kanałem Augustowskim. Ale wojna pokrzyżowała wszystkie plany.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys - zwierzenie

Autorka opisuje swoje losy w czasie II wojny światowej, kiedy została wywieziona z małym dzieckiem w głąb ZSRR.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z okupacji sowieckiej na Wileńszczyźnie

Dokument przedstawia opis okupacji sowieckiej na Wileńszczyźnie. W momencie wybuchu wojny, czternastoletnia autorka przebywała na wakacjach u stryja w Postawach. Jak podaje w zapisie, wtedy na stałe mieszkała z rodzicami w Święcianach, gdzie właśnie miała rozpocząć naukę w gimnazjum. Wspomina przerażenie, z jakim obserwowała wejście wojsk radzieckich do jej miejscowości. Wedle relacji kobiety Rosjanie niszczyli lokalne sklepy. Rozpoczęły się wywózki Polaków w głąb Rosji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ireny Wojtarek

Rodzina autorki mieszkała w Świle, gm. Plissa, pow. Głębokie, woj. Wileńskie. W domu było pięcioro dzieci. Irena była najstarsza, urodziła się w 1928 r. Jej matka zmarła w 1937 r., ojciec ożenił się ponownie i miał jeszcze jednego syna (ur. 1940 r.). W dniu 22 czerwca 1941 r. NKWD aresztowało ojca autorki. Jednym z enkawudzistów był Żyd, o nazwisku Jawkin. Mężczyzna ten utkwił w pamięci Wojtarek, ponieważ zabrał z ich domu polskie książki, które następnie zostały spalone. Ojca wraz z innymi aresztowanymi zabrano do więzienia w Plissie, a następnie do miejscowości Berezwecza.

Strony