publikacje

Wróć do listy

Historia Pana Antoniego

Maria Prusakowska przybliża losy pana Antoniego (nazwisko nieznane), znajomego swoich rodziców, który dzieciństwo i młodość przeżył na Kresach w Winnikach - miasteczku nieopodal Lwowa. Dokument jest zbiorem różnych historii z życia bohatera, obejmujących przede wszystkim ciężkie i tragiczne lata II wojny światowej, kiedy Antoni był chłopcem. Autorka opisuje m. in. warunki egzystencji i sposoby przetrwania podczas wojny, głód i Niemca, który pomagał żywnościowo chłopcu. W tekście znalazła się też wzmianka odnośnie prześladowań Polaków przez nacjonalistów ukraińskich.

publikacje

Wróć do listy

Historia Heleny Zdęby

Anna Sitkowska przedstawia losy swojej cioci, urodzonej na Kresach Heleny Zdęby obejmujące okres przed 1939 z do lat 70 XX w. Dość szczegółowo opisuje jej dzieciństwo i życie w rodzinnej wsi przed II wojną światową, ukazując przy okazji losy innych członków swojej rodziny, m. in. pradziadka (Albin Huk), babci (Zofia Huk), czy dziadka (Stanisław Grab). Ze wspomnień Sitkowska tworzy ciekawy przedwojenny portret Dawidowa – leżącej nieopodal Lwowa wielokulturowej wsi, w której zgodnie – wg wspomnień Zdęby – żyli Ukraińcy, Żydzi, Polacy, Niemcy.

publikacje

Wróć do listy

Na odpuście w Husiatynie

Maria Skomorowska spisała wspomnienia swoich bliskich – ze strony mamy i taty – dotyczące Kresów: lat młodości, dzieciństwa babć i dziadków. Autorka podzieliła dokument na cztery zatytułowane części, poświęcone wskazanej w tytule każdej postaci z osobna („Babcia Helena”, „Dziadek Józef”, „Babcia Czesława” i „dziadek Władysław”). Zwięzłe zapiski zawierają szczątkowe informacje biograficzne dotyczące rodziny autorki, dotykając powierzchownie bardzo różnych tematów, m. in. sposobów spędzania świąt, przeżyć wojennych, rodzinnych miejscowości (Wojnicz, Kopyczyńce, Mogielnica, Lwów, Lipiny).

publikacje

Wróć do listy

Losy moich bliskich

Wspomnienia Danuty Szot spisane przez jej wnuczkę Ewę Kruczek, dotyczące lat dzieciństwa spędzonych na zesłaniu. Urodzona w Lidzie Danuta Szot, w 1941 r. jako 6-letnia dziewczynka wraz z matką i siostrą została wywieziona do kołchozu Bolszaina na Syberii. Do Polski powróciła pięć lat później i zamieszkała w Myśliborzu. Praca zawiera opis okoliczności aresztowania i warunków egzystencji podczas zsyłki – m. in. podróż, śmierć młodszej siostry, pobyt w domu dziecka, walka o przetrwanie. Dokument kończy wzmianka o śmierci Danuty Szot w 2007 r.

publikacje

Wróć do listy

Przerwane marzenia

Historia Stanisławy Kuźmińskiej w opracowaniu jej wnuczki – Justyny Kuźmińskiej. Autorka przedstawia losy swojej babci, koncentrując się przede wszystkim na dzieciństwie i wczesnej młodości bohaterki, które przypadły na okres przedwojenny i II wojnę światową. Kuźmińska przybliża dzieje rodziny babci i warunki, w jakich dorastała mała Stanisława – pisze m.in. o nauce w miejscowej szkole, rodzinnej wiosce (Dobrowodach, tereny dzisiejszej Ukainy), codziennych obowiązkach w gospodarstwie ojca.

publikacje

Wróć do listy

Skąd mój ród...

Praca poświęcona babci i dziadkowi autorki, Helenie i Józefowi Gliwkom, w której Laskowska skrótowo przedstawiła spędzone na Kresach (Pnikut, Nowosiułki, Lwów) dzieciństwo i młodość obojga, w tym m.in. kresowe zwyczaje i wiejskie obyczaje. Opisowy charakter dokumentu autorka wzbogaciła szeroko cytowanymi wypowiedziami dziadków.

publikacje

Wróć do listy

Okruchy polskości

Zapis wywiadu Edyty Lipiak ze Stefanią Parachoniak – przesiedloną na ziemie zachodnie Kresowianką. Treść obejmuje odpowiedzi na 33 zadane przez Lipiak pytania oraz krótkie odautorskie wprowadzenie do przeprowadzonej rozmowy, w której autorka przedstawia swoją bohaterkę. Pytania, częściowo dość szczegółowe, poruszają wiele wątków: m. in.

publikacje

Wróć do listy

Tuligłowskie opowieści. Wywiad z Panią Kazimierą Wychowaniec, repatriantką z Tuligłów

Zapis wywiadu przeprowadzonego przez Iwonę Maciejczyk z Kazimierą Wychowaniec na temat dzieciństwa bohaterki urodzonej na Kresach (obecnie tereny Ukrainy) tuż przed II wojną światową. Bohaterka wywiadu plastycznie opisała realia czasu wojny i pierwszych lat powojennych, wspominając dramatyczne przeżycia rodziny z czasów okupacji w Tuligłowach i po przesiedleniu na tzw. Ziemie Odzyskane, które nie przyniosło oczekiwanego spokoju. Wychowaniec opowiedziała m.in.

publikacje

Wróć do listy

Zachować w pamięci

Pochodząca z Maliczkowic na dzisiejszej Ukrainie Emilia Bocheńska opowiedziała swoje losy Ninie Pawelec. Opisała przedwojenne życie na Kresach, tamtejszą kulturę (obyczaje, potrawy etc.), a następnie przymusowe przesiedlenia na Dolny Śląsk. Bocheńska barwnie sportretowała swoje dzieciństwo, rodzinną wieś, rodzinę (np. postać swojej babki – samodzielnej i niezwykle zaradnej kobiety). Opisała także życie po przesiedleniu – adaptację do nowych warunków i silne poczucie tymczasowości, które utrudniało zadomowienie się w zupełnie obcym miejscu.

publikacje

Wróć do listy

Do Lwowa choćby piechotą. Rozmowa z panią Janiną Dadej

Wspomnienia Janiny Dadej (rocznik 1921), wysłuchane i spisane przez Joannę i Annę Hotała. Autorki oddały głos bohaterce, która opowiada historię swojego życia i swojej rodziny. Dadej opisuje m. in. rodziców – Teodora Litwina i Marię Skoczylas, dostatnie dzieciństwo, spędzanie czasu, dom rodzinny i żydowskich sąsiadów, edukację (najpierw w prywatnej szkole powszechnej, następnie w renomowanym gimnazjum im. Zofii Strzałkowskiej). Całość przeplatają fragmenty dotyczące ukochanego, rodzinnego Lwowa. Dadej wspomina również swoje losy podczas II wojny światowej - pracę w Instytucie prof. R.

Strony