publikacje

Wróć do listy

Silva rerum (tom 1)

Wspomnienia rozpoczyna rozdział dotyczący matki autorki, Anny z Waśniewskich, która w tekście nazywana jest Anetą. Poznajemy ją ok. 1901 r., gdy mieszkała w Lublinie ze swoją zamężną siostrą, ojcem i młodszym bratem. Pewnego dnia znany „chiromanta i hipnotyzer” Czesław Czyński przepowiedział jej inicjały imienia i nazwiska jej przyszłego męża: K.L. Anna Waśniewska nie chciała w to uwierzyć. Wkrótce jednak poznała Karola Lindorfa. Po pewnym czasie młodzi zaręczyli się, radość nie trwała długo, gdyż niedługo potem zmarł ojciec Anny Waśniewskiej.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki Marji Ścibor-Rylskiej, t. 2: od 1895 do 1900 roku

Drugi tom swoich pamiętników Rylska rozpoczyna od opisu dwóch poważnych chorób, na które zapadła jej matka. Jeszcze po latach ich wspomnienia wywołują w autorce niepokój, gdyż – jak twierdziła – tylko dzięki Bożej Opatrzności jej matka trafiła w obu przypadkach na lekarza, który podjął się przeprowadzenia operacji. Dużą część pamiętnika obejmuje także opis choroby samej diarystki (ciężkiego zapalenia płuc), leczenia w szpitalu i rekonwalescencji.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki Marji Ścibor-Rylskiej, t. 1: od 1887 do 1895

Pamiętnik ten został spisany, gdy autorka była już w podeszłym wieku. Zapiski miały służyć dzieciom diarystki jako źródło wiedzy o przeszłości rodziny. Rylska rozpoczyna narrację od wspomnienia pierwszy lat swojego życia na Kijowszczyźnie, gdzie przyszła na świat i dorastała w majątku Rosalówka należącym do jej matki. Po narodzinach autorki, asystująca przy porodzie „babka” przepowiedzieć miała rodzicom, że ich córka: „urodziła się aby cierpieć na świecie ciężki los” (k. 3v). Przepowiednia ta, jak stwierdza ze smutkiem Rylska, po latach w pełni się sprawdziła.

publikacje

Wróć do listy

Kawałek życia ludzkiego. Pamiętnik od roku 1904 do roku 1981

Autorka najpierw przedstawia pierwsze lata swego życia. Opowiada o Rosjanach, którzy rzucali polskim dzieciom kostki cukru. Ich śpiewy wówczas wydawały się jej najpiękniejsze na świecie. Zofia Wirgowska-Lipińska znaczą część swoich wspomnień poświęca szczegółowemu opisowi swej rodziny. Dzieciństwo spędziła u babci w Zdrojku nad rzeką Wkrą. Dom rozbrzmiewał muzyką – wiele osób potrafiło grać na instrumentach (klarnecie, skrzypcach, harmonii). W tekście często przybliżane są sylwetki poszczególnych bliskich autorki.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Władysławy Knosałowej

Tekst Knosałowej to urywki wspomnień z różnych okresów jej życia. Najwięcej miejsca autorka poświęca pracy w szkolnictwie. Zaczyna od swojego dzieciństwa. Opowiada, że w młodości często przechodziła przez „zieloną granicę”, by przenosić paczki książek, gazet i ilustracji, mimo że ojciec ostrzegał ją przed niemieckimi strażnikami. Ten także dostarczał dzieciom wiele lektur, w tym między innymi „Pielgrzyma” czy „Gazetę Grudziądzką”. Uczył ich różnych wierszy. Matka Knosałowej kochała śpiewać.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik [Tryniszewskiej] Urszuli

Jest to sztambuch z lat szkolnych, należący do Urszuli Tryniszewskiej. Do pamiętnika wpisywały się dzieci i nauczycielki, życząc właścicielce dobrej przyszłości i prosząc o zachowanie pamięci o nich. Znaleźć w nim można również notki sygnowane podpisami członków rodziny, w tym brata właścicielki sztambucha – Janka: „Zachowaj piękny kwiat niewinności, a będziesz godną Chrystusa miłości” (Radawnica, 8 grudnia 1949 r., k. 2v), a także jej ciotki Stefki czy kuzynki Heli. W większości wpisy to cytaty z utworów poetyckich (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnieniowe zapiski Wandy Siwińskiej, z. 1

Pierwszy zeszyt pamiętnika Wandy Siwińskiej zawiera wspomnienia z lat dziecinnych, nastoletnich oraz wczesnej dorosłości. Autorka buduje je na bazie krótkich charakterystyk danej osoby, a następnie opisuje różne sceny z dzieciństwa. Odnotowuje z pamięci dialogi (domowe, studenckie). W tekście czasami wydzielone są części tematyczne: Studia, Uniwersytet lub Posada. Poza tym dokument nie jest ściśle uporządkowany – brak dat rocznych, ponadto Siwińska stosuje często retrospekcje i dygresje. Autorka spisała swoje życie z dłuższej perspektywy czasu.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Jadzi Szyłłejko, cz. 1

Na wewnętrznej stronie okładki znajduje się zapis: „Własność Jadzi Szyłłejko. Wilno ul. Świstopol 32 Kuprianiszki”. Najstarszy wpis pochodzi z 18 maja 1943 r., ostatni z 12 sierpnia 1948 r. Ogólny stan zachowania dobry, jednak widać, że ze środka zostało wyrwanych kilka kart. Pamiętnik ten stanowi dokumentację życia w wojennym Wilnie z perspektywy dzieci (najpewniej nastoletnich). W jednym przypadku wprost miejsce określone jest jako „Wilno w niewoli” (podpisała Zocha, wpis z 4 września 1944 r.).

publikacje

Wróć do listy

Godzina W. Kartka z mego pamiętnika

Wspomnienie Jadwigi Gorzyckiej-Kronowej na temat wybuchu powstania warszawskiego. Rozpoczyna je opowieść o nieświadomych najbliższej przyszłości mieszkańcach Warszawy, z radością obserwujących ewakuację niemieckiej ludności cywilnej: „Niemcy opuszczają stolicę. Wpadają na szlaki miasta wozami, kolumnami, butami. Panika odwrotu, gonitwa. Obok limuzyn, taborów i butów bydło poganiane pejczami dyrda po jezdni w skok, jakby uciekało z pożaru. Miasto wyrzuca z swoich wnętrz zgniliznę zbrodni. Chwyta oddech” (k.

publikacje

Wróć do listy

Z dziejów twórczości. Od Bazylissy Teofanu do Królowej Pojutrza

Rękopis stanowi ekstrakt z pisanych w latach 1910–1919 dzienników pod wspólnym tytułem Kartki z raptularza, z komentarzami autorki z 1925 r., prawdopodobnie w czasie, kiedy je przepisywała. Treść została podzielona na sześć rozdziałów zatytułowanych kolejno: Podświadomość, Kanossa, Dzień Święta, Forces ne fastes, Królowa Pojutrza, Avanti!. Na ostatnich kartach autorka odsyła również do innego rękopisu autobiograficznego, Curriculum Vitae Internae.

Strony