publikacje

Wróć do listy

Spotkania z Marią Pelczarską

Janina Wysoczńska-Klawińsz poznała Marię Pelczarską na zesłaniu, podczas krótkiego pobytu w miejscowości Bolszaja Murta na Syberii. Autorka opisała m.in. okoliczności, w jakich trafiła na zesłanie, warunki obozowej egzystencji i zwięźle sportretowała osobę Maryli Pelczarskiej, która – obok Stefanii Borkowskiej, Anieli Dziewulskiej oraz Grażyny Sokołowskiej-Lipińskiej – została wymieniona jako aktywna działaczka i współorganizatorka edukacji w łagrze. Klawińsz, pomimo krótkiej znajomości (została przeniesiona do innego obozu), wspominała Pelczarską niezwykle ciepło – wiele jej zawdzięczała.

publikacje

Wróć do listy

Działaczka Związku Patriotów Polskich Maria Banaszewska

Historia życia Marii Banaszewskiej, przedstawiona w skrótowej wersji, z akcentem na lata II wojny światowej i okres zsyłki na Syberii. Bohaterka wspomina m.in. okoliczności, w jakich znalazła się na wygnaniu i opisuje kolejne miejsca zesłania, swoją pracę, działalność i aktywność społeczną, aż do powrotu w 1946 r. do Polski. Dokument jest efektem przeprowadzonego z Banaszewską pięciogodzinnego wywiadu. Wywiad przeprowadziła Antonina Hobler.

publikacje

Wróć do listy

Listy Anny z Działyńskich Potockiej do Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej

Zbiór zawiera pięćdziesiąt trzy listy Anny Potockiej do siostry, Jadwigi Zamoyskiej. Na końcu dodatkowo znajdują się listy Anny do Antoniego Edwarda Odyńca, Fany de Villers, Julii Zaleskiej, arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego (oraz kopia tego listu) i do NN. Korespondencja ma charakter bardzo osobisty, świadczący o bliskich relacjach Anny ze starszą siostrą. Stanowi zbiór informacji biograficznych dotyczących autorki i jej najbliższej rodziny. Ważnym wątkiem tej korespondencji jest troska Anny o zdrowie siostry, Cecylii Działyńskiej, która, począwszy od lat 60.

publikacje

Wróć do listy

Za moich czasów

Wspomnienia Zofii Guzowskiej obejmują lata 1877–1948. Autorka przybliża historię Puław, którą urozmaiciła anegdotami dotyczącymi życia miejscowych elit, zaczerpniętymi z opowieści jej rodziców. Jednym z ważnych wątków tekstu jest polityka władz zaboru rosyjskiego wobec ludności polskiej. Guzowska wiele miejsca poświęca Instytutowi Politechnicznemu, gdzie studiował jej ojciec. Przedstawia codzienną rzeczywistość studentów – ich warunki bytowe, aktywności społeczne i kulturalne.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 9)

Po śmierci męża Antonina Górska oddała się całkowicie wychowaniu synów. Stwierdza, że miłość macierzyńska jest najwyższą formą uczuć – wymaga wyzbycia się egoizmu i oczekiwań wobec dzieci, które dorastają i potem same kierują swoim życiem. Autorka wspomina, że w zakresie wychowania dzieci dużo nauczyła się od Stefanii Marciszewskiej, która prowadziła ochronki (przedszkola) w Warszawie i na wsi. Nazywa ją geniuszem pedagogicznym. Marciszewska uświadomiła jej, że należy szanować wewnętrzną wolność dziecka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 6)

Zeszyt ten jest kontynuacją zapisków Antoniny Górskiej i rozpoczyna się od ciągu dalszego zdania z poprzedniego kajetu. Autorka opisuje krąg towarzyski Stanisława Przybyszewskiego i Dagny Przybyszewskiej. Wspomina, gdzie była zaproszona i kogo odwiedziła. Wymienia takie nazwiska jak: Lutosławski, Modrzejewska, Fałat, Potkański, Stanisławski, Malczewski. Autorka opowiada różne historie i przytacza liczne anegdoty. Pisze o swojej przyjaźni z Janiną Kostanecką, żoną Konstantego Kostaneckiego, córką Jana Gottlieba Blocha, słynnego przedsiębiorcy „króla kolei żelaznych”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja sanitariuszki „Maji” jednego z trzech patroli przydzielonych do dyspozycji szefa sanitarnego K.O.A.K. Doktora „Bakcyle”

Relacja dotyczy działalności autorki w powstaniu warszawskim. Sanitariuszka o pseudonimie „Maja”. W 1944 roku zdała maturę. Przed wybuchem powstania pracowała jako łączniczka referentki sanitarnej „Haliny”, prowadziła też siedmioosobowy zastęp w drużynie harcerek nr 6 przy szkole im. Cecylii Zyberk-Platerowej w Warszawie. Przez kilka dni po wybuchu powstania pracowała ona jako sanitariuszka – odkopywała rannych w domu przy ulicy Szkolnej i przenosiła ich do budynku P.K.O. Zajmowała się też noszeniem rannych na salę operacyjną i wynoszeniem zmarłych.

publikacje

Wróć do listy

Harcerstwo

Osobne wspomnienie, będące uzupełnieniem opowiadań Hanny Znatowicz obejmujących lata 1945–1946 i dotyczących pobytu autorki w obozie dla dipisów, w całości poświęcone działalności polskiego harcerstwa w strefie amerykańskiej Niemiec. Znatowicz krótko opisuje aktywność i prace harcerstwa, które zaczęło odradzać się wśród polskiej społeczności zaraz po przybyciu do obozu, rozwijając się równolegle z powstawaniem i organizowaniem nauczania. Wśród jego aktywności autorka wymienia m.in.: organizowanie obozów harcerskich, regularne zbiórki, ogniska, wycieczki, rekrutację itp.

publikacje

Wróć do listy

Garść wspomnień o Stanisławie Hubermanie-Huberze (pseudopartyjne „Wrzos”)

Wspomnienie o mężu rozpoczyna autorka od jego dzieciństwa w rodzinnym domu Hubermanów. Stanisław urodził się w Zehlendorfie 8 sierpnia 1897 r. jako syn Jakuba i Aleksandry z Goldmanów. Matka skupiła się na wychowaniu i kształceniu syna Bronisława, utalentowanego skrzypka. Stanisław został oddany jako niemowlę pod opiekę rodziny stryja. Rodzina ta była związana jeszcze przed 1905 r. z ruchem socjalistycznym – w kołysce Stanisława przechowywano nawet nielegalną literaturę.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z pracy w szkolnictwie

Wspomnienia Józefy Klimsiak dotyczą jej życia zawodowego, tzn. pracy pedagogicznej. Dokument jest opatrzony krótką przedmową autorstwa jej krewnego, Andrzeja Ligęzy, zawierającą charakterystykę Józefy Klimsiak oraz informację, że wspomnienia zostały spisane z rękopisu (fragmenty rękopisu, w postaci kopii kserograficznej, załączone są w aneksie).

Strony