publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik pielęgniarki. Wspomnienia z lat 1939/56

Pamiętnik rozpoczyna się od wspomnień z rodzinnego Lwowa – Rybicka relacjonuje swoje pierwsze kontakty z medycyną i życie tuż przed wybuchem wojny. Wspomina m.in. kurs pielęgniarski PCK, na którym poznała przyszłego narzeczonego Maksa. Opis okresu wojennego we Lwowie poświęcony jest przede wszystkim pięciu braciom autorki, ich działalności w Armii Krajowej i okolicznościom śmierci trzech z nich. Rybicka opisuje również swoją działalność w konspiracji, w charakterze pielęgniarki. Pamiętnik może być interesującym uzupełnieniem wiedzy o okupowanym Lwowie – ukazuje codzienne życie Polaków. Autorka porusza w nim m.in. kwestię stosunków polsko-ukraińskich w czasie wojny oraz wspomina, że najbardziej pożądanym wówczas dokumentem było poświadczenie bycia karmicielem wszy, za który przysługiwały dodatkowe kartki żywnościowe. W tej części wspomnień opisuje także losy lwowskich Żydów.

Dalsze części pamiętnika dotyczą wydarzeń po aresztowaniu Rybickiej w 1945 r., dwuletniego pobytu w kijowskim więzieniu, obozów w Estonii oraz wywózki na Syberię. Autorka wspomina długą drogę – przez Nowosybirsk, Irkuck, Tomsk, Krasnojarsk – do obozu w Tajszecie i Norylsku. Następnie przedstawia warunki obozowego bytowania i pracy – w charakterze pielęgniarki – na zesłaniu, portretuje współzesłańców, opisuje tworzące się przyjaźnie, wzajemne relacje. Nieco marginalnie, aczkolwiek nie bez znaczenia dla Rybickiej, wybrzmiewa kwestia jej samotności i tęsknoty za narzeczonym, któremu przez całe dziesięć lat zsyłki pozostała wierna (bez wzajemności – jak się później okazało). Wspomnienia kończą się relacją z powrotu do Polski w 1956 r. i charakterystyką pierwszych miesięcy po osiedleniu się w Bytomiu. Pamiętnik zamykają odautorski komentarz do pomysłu spisania przeżyć oraz gorzka refleksja: „Jestem już swoim życiem bardzo zmęczona. Wydaje mi się czasem, że mam setki lat – albo żyję po raz trzeci”.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kudowa-Zdrój
Opis fizyczny: 
[1] k., 29 k. ; 29,5 cm.
Postać: 
inne
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Zbiór zinwentaryzowany, z założenia udostępniany jest mikrofilm. W Dziele Rekopisów możliwość otrzymania oryginału do wglądu w celach badawczych, po złożeniu pisma rekomendującego z uczelni/projektu badawczego etc.
Data powstania: 
1970
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
16202/II, mf 35697
Uwagi: 
Na ostatnich dwóch kartach nota o Marcie Rybickiej pióra o. Teofila Tyrankiewicza z datą: 1970 r. Kraków. Kartki oprawione przez ZNiO (oryginalnie luźne kartki zostały podklejone grzbietem strony, każda z osobna, całość złączona okładką).
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, życie w okupowanym Lwowie, życie w przedwojennym Lwowie, praca pielęgniarki podczas wojny, aresztowanie i wywózka, rozłąka z ukochanym, pobyt w więzieniu, zsyłka na Sybir, kopalnia złota, powrót do Polski, warunki życia w Bytomiu, samotność
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1937 do 1956
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia