publikacje

Wróć do listy

Notatnik z brudnopisami i kopiami listów, 1857–1858

Pierwszy z trzech notatników córki Andrzeja Towiańskiego przechowywanych w Archiwum Diecezji Sandomierskiej zawiera brudnopisy i kopie siedmiu listów z lat 1857–1858. Adresatką trzech (z 30 sierpnia oraz września 1857 roku i z początku 1858 roku) jest towianka Amelia Noskowska, pod której opieką autorka pozostawała od siedemnastego roku życia. Towiańska zwierza się jej z kłopotów w relacjach z członkami rodziny i innymi wyznawcami nauki ojca, wspomina o przemyśleniach na temat przyszłości. Nalega na powrót z Kielc, gdzie latem pomaga towiańczykom Andrzejowskim w opiece nad dziećmi. Niechęci do tego wyjazdu, wówczas dopiero zapowiadanego przez opiekunów, dotyczy również otwierający zbiór list do siostry Olesi (Aleksandry, późn. Czarnowskiej; z wiosny 1857 roku). Pisząc do Józefy z Noskowskich Niemojewskiej i jej męża Feliksa (ok. 12 grudnia 1857 roku), Towiańska wyjaśnia, dlaczego nie odwiedzi ich w Rokitnicy – po półtora roku na pensji i wyjeździe do Kielc chce nacieszyć się warszawskim domem. Wierzy, że pomoże jej to w walce z wzmiankowanymi w zeszycie duchowymi rozterkami. Autorkę martwi, że dopóki nie „przełamie się” wewnętrznie, opiekunowie nie wyrażą zgody na upragniony wyjazd do rodziców do Zurychu. Korespondencja dokumentuje nawroty melancholii związanej m.in.z trudnościami interpersonalnymi. W zeszycie znalazły się również: prośba o przepustkę z tytułu przyjazdu brata Adama Towiańskiego skierowana do przełożonej pensji wizytek (w jęz. francuskim, wiosną 1857 roku), życzenia dla anonimowej adresatki (data i miejsce nieznane), szkolne wprawki (polskie, francuskie i rosyjski), ćwiczenia kaligraficzne i rachunkowe oraz zapisek „serce me żalem tchnie”.

Autor/Autorka: 
Organizacja/Partia: 
Miejsce powstania: 
Warszawa, Kielce
Opis fizyczny: 
18 k.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1857 do 1858
Stan zachowania: 
dobry, brak początkowych stron, jedna osobna karta
Sygnatura: 
946
Tytuł kolekcji: 
Papiery po ks. Janie Wiśniewskim
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Akcesja nieuporządkowana, w trakcie katologowania. Dokument przygotowywany do edycji.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
rodzina, towianizm, konflikty interpersonalne, edukacja, wchodzenie w dorosłość, zdrowie, tęsknota
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1857 do 1858
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
list