publikacje

Wróć do listy

Dzienniki lat młodości: 1897–1919

To przede wszystkim zapis uczuć i emocji towarzyszących Anieli Samotyhowej, dzienniki pokazują niepokoje i bunty okresu dojrzewania z czasów studiów w Genewie. Notatki ujawniają szerokie spektrum doznań: od miłości, szczęścia, zazdrości, spokoju, niepokoju, rozdrażnienia, wściekłości oraz egoizmu – poprzez smutek i samotność – do ciekawości. Autorka gruntownie je analizuje, chcąc zgłębić ich istotę („Nie rozumiem, co się ze mną dzieje. Jestem rozdrażniona prawie […] stale”). Prezentują młodzieńcze rozterki, obawy przed codziennością życia i drobnymi czynami, które się na nią składają, niechęć przed życiem według utartych schematów. Najistotniejszą kwestię diarystka wyraża w słowach: „Nie mogę przestać być sobą”. Często zajmuje się poszukiwaniem własnej, odrębnej od innych drogi życiowej. 

Niekiedy rozważania odzwierciedlają dążenie do rozwiązania zagadki istnienia, przyczyny bytu lub dotyczą praw, które rządzą człowiekiem. Czasem autorka zastanawia się nad ludzką moralnością, jego możliwościami i powinnościami. 

Pisze też o relacjach z przyjaciółkami i mężczyznami. Zwraca uwagę intensywność i głębokość uczuć doświadczanych w związku z bliską przyjaciółką Milą (Emilią Waryńską) i Zdzisławem Jełowickim (pierwszym mężem). Wydaje się, że intensywniejsze uczucia dotyczą Mili. W diariuszu znajdują wyraz wahania i rozterki w podjęciu decyzji o zaręczynach. 

Samotyhowa koncentruje się na swoich stanach emocjonalnych, rzadko odnotowuje wydarzenia bieżące, z wyjątkiem najważniejszych, które najbardziej ją poruszają: przyjazdy i wyjazdy Mili i Zdzisława oraz jej powrót z Genewy do Warszawy. 

Język diarystki, która poszukuje sensu życia, istoty rzeczy, jest nacechowany emocjonalnie. Fragmenty dziennika nasuwają skojarzenia z prozą młodopolską („Chwilami zdaje mi się, że zapadam coraz głębiej w otchłań jakąś”). Notatki są sporządzane nieregularnie; początkowo kilka razy w miesiącu, później kilka razy w roku, w końcu raz na kilka lat do 1919. Ostatni zapis pochodzi z 27 sierpnia 1957, kiedy diarystka, porządkując papiery, trafia na stare dzienniki. 

80-letnia kobieta sporządza rodzaj podsumowania swojego życia. Z satysfakcją konstatuje, że było udane.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Genewa, Warszawa, Nałęczów
Opis fizyczny: 
91 k. ; 17 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1919
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
11005 I
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Na karcie z notatką z Nałęczowa jest doklejone zdjęcie mężczyzny oraz dwa bratki, ta sama fotografia występuje ponownie w innym miejscu. Karty 61–91 puste. Atrament czarny, w kilku miejscach wyblakły, co nieco utrudnia czytanie.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
27 sie 1957
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
analiza stanów emocjonalnych, dylematy dojrzewania, bunt przeciwko schematom życia, szukanie drogi życiowej
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1897 do 1957
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste
Tytuł ujednolicony dla dziennika: