publikacje

Wróć do listy

Bajka o Tomciu Paluszku

Bajka o Tomciu Paluszku to dramat osadzony w realiach Uniwersytetu Jagiellońskiego lat 20. Ma dwa wątki tematyczne, które na końcu splatają się ze sobą. Główny wątek dotyczy Wandy, wraz z Halszką pracującej przy porządkowaniu uniwersyteckiego księgozbioru. Tytułowy Tomcio to postać nasuwająca na myśl ducha twórczości poetyckiej, który nawiedza główną bohaterkę. Z didaskaliów wynika, że Tomcio jest dzieckiem, którego wygląd mógłby wskazywać zarówno na chłopca, jak i na dziewczynkę. Inne postaci nie widzą go ani nie wchodzą z nim w interakcję. Sceny z jego udziałem sprowadzają się zwykle do tego, że pojawia się on gdzieś z boku sceny, podchodzi do Wandy, ciągnie ją za rękaw, po czym oboje na dwa głosy (jeden wers wypowiada Wanda, drugi – Tomcio) recytują wiersze, wiersze Marii Dłuskiej z lat 30. Drugi wątek to historia profesora Juliusza Skowrona, który zostaje usunięty z uczelni, ponieważ nie udało mu się wprowadzić swojego projektu reformy nauczania, Nie chcąc więc „ogłupiać studentów”, Skowron porzuca rodzinę (żonę i dwóch synów, którzy wyrzekają się go) i decyduje się na emigrację do Stanów Zjednoczonych.

Bajka wprost tematyzuje zagadnienie literatury literaturoznawców i to już w roku 1936 (taką bowiem datą opatrzony jest maszynopis). W zamierzeniu najwyraźniej przeznaczony do realizacji scenicznej, bowiem Dłuska podaje na początku utworu układ przestrzeni na scenie. Bajka o Tomciu Paluszku zachowana jest w krakowskim archiwum zarówno w formie rękopiśmiennej, jak i maszynopisowej.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
49 s.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1936
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
Przyb. 151/08
Uwagi: 
W Bibliotece Jagiellońskiej pod sygnaturą 150/08 znajduje się także rękopis bajki. Sceny z Wandą i Halszką mają źródło autobiograficzne. Niektóre wiersze z dramatu zostały opublikowane bez wskazania źródła w 1992 roku.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
nauka, literatura, życie akademickie, przedwojenny Uniwersytet Jagielloński
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1922 do 1925
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
teksty literackie