publikacje

Wróć do listy

Przeżycia po aryjskiej stronie

W 1939 r. Fanny Gothajner wyjechała z dwojgiem dzieci z Łodzi do Warszawy i zamieszkała na Muranowie. W 1940 przyjechał jej mąż z Równego (ob. Ukraina). Ich późniejszy pobyt w getcie warszawskim określiła krótko: „przeżyliśmy to samo, co wszyscy Żydzi”. Jeden z synów został przemycony na tzw. aryjską stronę do zaprzyjaźnionego Polaka, lekarza. Gothajner podaje jego nazwisko i miejsce pracy. Drugi syn stracił życie podczas próby opuszczenia getta. Ona wyszła bezpiecznie, ale jej załamany mąż nie przyłączył się, pomimo jej błagań, i zginął w getcie.

publikacje

Wróć do listy

Regina Gerlecka do Żanny Kormanowej, 5.11.1952

Regina Gerlecka wysłała list do Żanny Kormanowej z prośbą o poradę w sprawie pracy, którą pisała u profesora Żółkiewskiego pt. „Zarys monograficzny »Tygodnika Powszechnego« z lat 1890–91”. Była jego zastępczynią na Uniwersytecie Łódzkim i przygotowywała się do uzyskania stopnia kandydata nauk. W tym celu pracowała nad tym tytułem. Zwróciła się do Kormanowej, ponieważ dowiedziała się, że jest ona autorką artykułu o „Tygodniku Powszechnym”. Regina nie wiedziała, w którym piśmie należało go szukać, dlatego poprosiła o spotkanie w tej sprawie.

publikacje

Wróć do listy

Helena Grotowska do Żanny Kormanowej, 6.01.–4.06.1954

Korespondencja z Kormanową w sprawach naukowych.

6 stycznia 1954 r., autorka podziękowała za list i przesyłkę. Z dużym zainteresowaniem, przeglądała otrzymane materiały. Dziękowała za radę, by zaczekać na zamówienie, ale bardzo się niecierpliwiła, ponieważ ta praca ją bardzo pociągała.

publikacje

Wróć do listy

Anna Margolisowa do Żanny Kormanowej, 16.04.1956

Autorka pisze do Kormanowej w sprawie niewymienionego z nazwiska studenta. Z listu wynika, że Kormanowa wstawiła się za nim u dr Margolisowej. Odpowiedź była jednak negatywna. Autorka wyjaśnia, że nie udało się mu pomóc, ponieważ miał słabe wyniki w nauce, zarówno na pierwszym, jak i drugim roku studiów. Na koniec listu doktor Margolisowa zapowiadała przyjazd do Warszawy w ciągu dziesięciu dni, obiecywała, że zadzwoni do Kormanowej.

publikacje

Wróć do listy

Helena Brodowska do Żanny Kormanowej, 1957–1985

Kolekcja listów i kartek pocztowych. Sześć listów z lat 1957-1959, pisanych na kartkach pocztowych dotyczyło głównie pracy naukowej, a przede wszystkim opracowywania podręcznika historii Polski, do którego Brodowska pisała jeden z rozdziałów. Praca ta trwała wiele miesięcy, ponieważ autorka zbierała materiały, uzupełniała je, uwzględniała otrzymywane uwagi, prosiła o przesłanie referatów materiałowych, na podstawie których pisała.

publikacje

Wróć do listy

Lata nadziei i pracy

Autorka opisuje swoje losy ze szczególnym uwzględnieniem lat powojennych. W tekście uwidacznia się bezkrytyczny stosunek piszącej do władzy ludowej. Historię rozpoczyna opis dzieciństwa we wsi Olbrachcice – rodzice Władysławy prowadzili niewielkie gospodarstwo, które odziedziczyli po rodzicach jej matki. Mimo tego w domu panował niedostatek. Autorka uczęszczała do szkoły oddalonej o 3 km od jej miejsca zamieszkania i odbywała naukę religii w kościele parafialnym. Nie godząc się z wyzyskiem robotników i biedoty wiejskiej, wstąpiła do młodzieżowej organizacji „Wici”.

publikacje

Wróć do listy

Burgin

Notatki poświęcone Juliuszowi Burginowi i jego działalności politycznej w Komunistycznej Partii Polski. Według oceny Heleny Marek był to utalentowany organizator i dobry dziennikarz. Autorka opisuje głównie jego pracę w latach 1935-1936, od momentu przejęcia przez niego kierownictwa nad Międzynarodową Organizacją Pomocy Rewolucjonistom, aż do aresztowania.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Basi Goldman

Basia Goldman przebywała w getcie łódzkim od 1940 r. W sierpniu 1944 r. wraz z rodziną trafiła do Auschwitz. Podczas selekcji ona i ojciec zostali skierowani do pracy w obozie, a matka i siostra do komory gazowej. Spędziła w Auschwitz pięć tygodni. 24 października wywieziono ją do obozu w Bergen-Belsen w grupie trzech tys. więźniarek. Dzień zaczynał się apelem o szóstej lub siódmej rano, później więźniarki dostawały ¾ litra zupy i dwadzieścia pięć dkg chleba. Stamtąd przeniesiono ją do obozu Elsnick, transport zajął dwa dni. Pracowała w fabryce amunicji. W kwietniu 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Estery Epsztejn

Estera Epsztejn opisuje getto w Łodzi i kolonię rolniczą w dzielnicy Marysin, którą zajmowała się jej organizacja syjonistyczna Djon Akiba. Działki zlikwidowano w marcu 1942 r. i autorka wróciła do getta, w którym nasilały się akcje likwidacyjne. Jej matka zmarła w lipcu 1942, a ojciec w zimie tego samego roku. W tym czasie podjęła decyzję o ukryciu dwunastoletniego brata na terenie Marysina, gdzie przebywała jej siostra. Na początku września 1942 r. w getcie trwała tzw. Wielka Szpera (z niem.

publikacje

Wróć do listy

[brak]

Tekst obejmuje okres od 1 lipca do 15 sierpnia 1944 roku i stanowi opis deportacji z łódzkiego getta oraz jego wysiedlenia.

Strony