publikacje

Wróć do listy

Przygoda

Opowiadanie Przygoda jest rozwinięciem niektórych zdarzeń opisanych w Kronice dwudziestolatki, rok 1944 – zapiskach autorki z okresu walk podczas akcji „Burza”. Fabuła została osnuta wokół zajść utrwalonych pod datami 13 i 15 czerwca 1944 r., jest jednak tylko pretekstem do szerszego ukazania głównej bohaterki – Hanki, której pierwowzorem jest sama Jankowska.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Seweryny Broniszówny, 1953-1957

Kontynuacja korespondencji z aktorką Seweryną Broniszówną. Obydwie panie kontynuują dyskusję na temat dominacji ideologii w teatrze, np. w kontekście opowiadania Broniszówny oraz tego, jakie role otrzymuje. Solska pisze: „Kochana, te matki pozytywne niech Pani przystraja w jakąś ludzką wadę – ożyją” (28.02.1953). Poza tym Solska często odnosi się do sytuacji wojennych, ponieważ poznaje nowe szczegóły odnośnie wydarzeń, które doprowadziły do zlikwidowania poprzez AK wnuka Jaśka w czasie powstania warszawskiego.

publikacje

Wróć do listy

Lech

Głównym wątkiem opowiadania Lech jest literacka wersja walki o przetrwanie por. „Lecha”, Jerzego Fiedorowa, zastępcy dowódcy kompanii „Motyla”, jednostki należącej do jednego z batalionów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Akcja rozpoczyna się wydarzeniami z maja 1944 r., kiedy podczas ciężkiego ostrzału sił niemieckich podjęta została próba przetransportowania ciężko rannego „Lecha” w bezpieczniejsze miejsce.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Tadeusza Białkowskiego

Listy do kolegi Tadeusza Białkowskiego (1888-1961), aktora teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, pochodzą z ostatnich lat życia artystki i zostały napisane w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie k. Warszawy. Ich treść odnosi się więc w większości do atomosfery panującej w Schronisku, m.in.: „Do mumijek przyzwyczajam – fantastyczna rozmaitość niedołęstwa ludzkiego” (9.12.1953), „W tym skolimowskim DOMU – tak mnie przerażała atmosfera złości, niechęci, że trzykrotnie stąd uciekałam [...] z tego braku życzliwości – niechęci – z nienawiści... trzeba uciec...

publikacje

Wróć do listy

Krzyk ciszy

Opowiadanie Krzyk ciszy inspirowane jest wydarzeniami z maja 1944 r., związanymi z akcją „Burza” na Wołyniu. W pierwszej części Jankowska rozwinęła opis jednego ze zdarzeń wspomnianych wcześniej w Kronice dwudziestolatki, rok 1944 – śmierć młodego partyzanta „Koguta”. Druga część, dopisana później, dotyczy akcji zrzutu lotniczego dla 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Język utworu momentami patetyczny i egzaltowany. 

publikacje

Wróć do listy

Bój o życie

Opowiadanie Bój o życie jest literacką wersją opisu operacji przeprowadzonej w ramach akcji „Burza” na Wołyniu. Autorka rozwija wątek związany z uderzeniem niemieckich sił na Sztuń i obroną miejscowości przez kompanię por. Zbigniewa Ścibora-Rylskiego „Motyla” – dowódcy „Błękitnych”. W sposób faktograficzny wydarzenia ze Sztunia zostały opisane przez autorkę w innym jej utworze – Kronice dwudziestolatki, rok 1944.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Seweryny Broniszówny, 1949-1952

Irena Solska, odbywająca w tym czasie leczenie, pisała do aktorki Seweryny Broniszówny (1891-1982) jako do przyjaciółki, która była wówczas jeszcze aktywna zawodowo, wiązała więc autorkę listów z aktualną praktyką teatralną. Poza tym od 1951 r. Solska co miesiąc upoważniała Broniszówną o odebranie i przesłanie jej gaży, jako że od tego roku znajdowała się na liście Teatru Polskiego w Warszawie, jednocześnie tam już nie mieszkając (aktorka w te lata już nie miała własnego mieszkania). Listy Solskiej z tego okresu przepełnione są krytyką obecnego stanu teatru.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, 25.04.1978

List dotyczący Dziennika pisanego nocą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Odcinek wydrukowany w ostatnim numerze paryskiej „Kultury” był pełen smutku i czarnych myśli, Martinowa bardzo chciała do niego napisać, aby dodać mu otuchy, udowadniając, jak wiele jego twórczość znaczyła dla ludzi z całego świata. Bohaterowie Dziennika... byli czołowymi postaciami życia intelektualnego, doradcami, pomocnikami i nauczycielami.

publikacje

Wróć do listy

Eleonora Bogusz: Wspomnienia o Marii Czerkawskiej z lat 1881–1973

Dokument poświęcony życiu i osobie Marii (Maryli) Czerkawskiej, pisarki i poetki z Bezmiechowej. Swoje osobiste wspomnienia Eleonora Bogusz wzbogaciła opowieściami samej Czerkawskiej oraz informacjami uzyskanymi od jej bliskich. Portret Czerkawskiej jest ponadto przeplatany w wielu miejscach fragmentami wypowiedzi poetki. Treść dokumentu obejmuje cały okres życia Czerkawskiej, to jest lata 1881–1973, a rozpoczyna się opisem dzieciństwa i wczesną stratą matki.

publikacje

Wróć do listy

Sylwetki z życia dawnej Warszawy

Hołd złożony rodzicom autorki, Annie i Józefowi Wolffom. Autorka podkreśla ogromną rolę, jaką oboje odegrali w życiu kulturalnym Warszawy (i Polski). Wspomnienia dotyczą zawodowej i kulturalnej aktywności Wolffów, nie są zaś zapisem relacji rodzice–dzieci. Ukazują rodziców autorki przede wszystkim jako aktywnych działaczy i kreatorów środowiska literacko-artystycznego w Warszawie, mających za bliskich i dalszych znajomych najważniejsze postaci ze świata kultury.

Strony