publikacje

Wróć do listy

Nowelka pt. „Anka"

Jest to praca nadesłana na konkurs gazety „Dzień Polski” ogłoszonego w 1936 r. Nowelka o dziewczynie, która stara się na dwa dni przed wigilią rozwiązać trudne zadanie matematyczne. Zwraca się o pomoc do koleżanki, Wandy, która pomocy odmawia. Bohaterka jest tym na tyle rozczarowana, że zaczyna płakać. Sytuacja zmienia się, gdy do pokoju wchodzi ulubiona ciotka bohaterki i pomaga jej z trudnym zadaniem. Anka jest nowelką o trudnej przyjaźni dwóch dziewcząt. Rywalizują one ze sobą o względy i uwagę ciotki Malickiej. Zainteresowanie bohaterki ciotką jest bliskie fascynacji.

publikacje

Wróć do listy

Fragment dziennika Julii Borowej

Dziennik prowadzony w formie kalendarzyka, przy czym jego struktura sporządzona ręką autorki. Każde pole oznaczone w kolumnie datą dzienną opatrzone jest dodatkowymi informacjami, również wprowadzanymi w układzie kolumnowym. Kolumna oznaczona skrótem „l.” zawiera informację o listach wysłanych danego dnia, a kolumna z przypisanym skrótem „k.” – o kartach wysłanych danego dnia. Kolumna trzecia od lewej przeznaczona jest na datowanie (dzień i miesiąc), a czwarta dotyczy książek czytanych w danym dniu albo w ciągu kilku dni.

publikacje

Wróć do listy

Mały szmugler

Utwór Mały szmugler śpiewany przez Dianę Blumenfeld w getcie warszawskim. Pod piosenką znajduje się adnotacja: „Popularny wiersz Łazowertówny dajemy jako dokument wartości historycznej i psychologicznej. Wiersz charakteryzuje doskonale sytuację lokalną, przedstawia topografię [...] i odzwierciedla świat przeżyć dziecięcych”.

publikacje

Wróć do listy

Jan Brzeziński. Życie i praca

Tekst Marii Brzezińskiej jest próbą stworzenia biografii jej męża, Jana Brzezińskiego, artysty malarza i profesora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Autorka koncentruje się na jego życiu i działalności pedagogicznej, wymienia pierwsze zlecenia komercyjne i sukcesy w międzynarodowych konkursach, a także opisuje artystyczne środowisko Warszawy. 

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Wiesławy Grzegorzewskiej-Nowosławskiej

Zbiór wierszy o charakterze autobiograficznym, odnoszących się do wojennych losów autorki, która po pobycie na Pawiaku została przetransportowana na Majdanek. „Dla Krysi od Wiesi” to wspomnienie wieczornych rytuałów w baraku Pawiaczek. Autorka opisuje modlitwę odmawianą przez jedną z więźniarek, pieśń śpiewaną przez inną, wspólne przygotowywanie kolacji.

publikacje

Wróć do listy

Majdanek w styczniu 1943 roku

Wiersz podzielony na czterowersowe strofy. Jest to opis drogi autorki do obozu na Majdanku, a także trudnych warunków obozowych: głodu, zimna. Pojawiają się również wątki tęsknoty za wolnością.

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Elżbiety Popowskiej

Zbiór wierszy Elżbiety Popowskiej podzielony jest na poetyckie wspomnienia z miejsc, w których była więziona (Pawiak, Majdanek, Ravensbrück, Bergen-Belsen), oraz te napisane po wyzwoleniu. Wiersze zawierają wiele odwołań do Boga. Przepełnione są bólem i cierpieniem, mocno zaakcentowane przez autorkę (i w ten sposób nazwane) jest męczeństwo Polaków. Zbiór zawiera przypisy z objaśnieniami znaczeń słów z żargonu więziennego.

publikacje

Wróć do listy

Poezja wojenna: wiersze Stanisławy Pilowskiej

Zbiór pięciu wierszy o układzie stroficznym, z rymami parzystymi. Utwory są poświęcone wojnie, przesuwającemu się frontowi, a także byciu więźniarką obozów na Majdanku i Ravensbrück.

publikacje

Wróć do listy

Poezja wojenna i powojenna: wiersze Bogumiły Nadstazik

Wiersze nieprofesjonalnej autorki, stroficzne, z nieregularnymi rymami. Jednym z wątków poruszanych przez Bogumiłę Nadstazik jest liryczny powrót do krainy dzieciństwa i młodości – na Lubelszczyznę („Lublinianka”, „Gubernia”, „Moja ziemio”). Nie jest to rzut na miejskie tło przedwojennego regionu, lecz nostalgiczny wyobrażony powrót na wieś. W wierszach poetyckie opisy przyrody współgrają z obrazkami przedstawiającymi pracę na roli. Podmiot mówiący nie jest obserwatorem, tylko uczestnikiem, zdradza swoje chłopskie pochodzenie.

publikacje

Wróć do listy

Poezja powojenna: wiersz K. Melsztyńskiej

Wiersz stroficzny. Autorka skupia się na „polskim męczeństwie” w obozach koncentracyjnych, walce z okupantami i śmierci w komorach gazowych. W ostatniej strofie Melsztyńska – nadal w duchu dolorystycznym – podsumowuje, że Polaków uchroniło naród od zguby i „[n]a gruzach faszyzmu – [pozwoliło] wznieść Socjalizm”.

Strony