Nowela przysłana na konkurs „Dnia Polskiego” z 1937 r. Autorka rozpoczyna od zakreślenia ramy czasowej – okresu pierwszej wojny światowej nazwanej przez autorkę „niszczycielką ludów”. Opowieść rozpoczyna się od informacji, że do dworu przyjeżdża pewna pani ze swoim synkiem i „przygodną nianią” – Marysią. Narracja prowadzona jest pierwszoosobowo z pozycji matki. Autorka opisuje wygląd niani jako mało atrakcyjnej osoby. Sytuacja wojenna zmusza matkę i nianię do wyjazdu do Finlandii, gdzie mieszkają teściowie kobiety.

Autorka opisuje jeden dzień swojej ciężkiej pracy w obozie pod Archangielskiem, na dalekiej północy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Została tam wywieziona w lutym 1940 r. z dziesięciomiesięcznym synkiem, Jerzym. Jest to Boże Narodzenie, 25 grudnia 1940 r., a dla niej jest to zwykły dzień pracy. Jak co dzień, musi wstać o piątej rano, starając się nie zbudzić dziecka. Jest jeszcze ciemno, kiedy oporządza klacz (wychudłą szkapę o imieniu Groza), zaprzęga ją do sań i stawia się w lesie na stanowisku pracy. Jej zadaniem jest zwożenie ściętego drewna na miejsce zwałki.

Dziennik Marii z Korybut-Daszkiewiczów pisany był pierwotnie dla jej córki Teresy, zaś kolejne części, tj. od 1917 r. (z dziennym datowaniem) – dla wszystkich dzieci. Na pierwszych kartach autorka określa motywację swojego diariuszowania – chce pisać o dzieciństwie i dorastaniu córki, ale pragnie również, by Teresa dzięki tym zapiskom poznała swoich rodziców. Jest również przekonana, że Teresa jako dorosła kobieta będzie przeżywać to samo, czego doświadczała jej matka.

Zapiski Krynickiej-Kawczak rozpoczynają się wspomnieniem szczęśliwej wiosny 1939 r., kiedy po przeprowadzce wraz z mężem ze Lwowa do Katowic w końcu udało się jej zaadaptować w nowym miejscu. Piękne mieszkanie, dobra sytuacja finansowa, nowi przyjaciele i narodziny pierwszego syna – tak wyglądało życie autorki w 1939 r. Sielankę przerwał wybuch wojny. Krynicka była wtedy wraz z rodziną w Bolechowie u swojej matki. Niespełna rok później cała trójka została wywieziona w głąb Związku Radzieckiego, na Syberię.

Niepublikowane listy Solskiej z roku 1906 dopełniają w sposób istotny historię finału tego romansu, ponieważ w Listach Ireny Solskiej (Warszawa 1984) została ona przedstawiona zaledwie w kilku pozycjach. Zapoznanie się z całością korespondencji też podważa treść komentarzy, którymi została opatrzona publikacja jej fragmentów w tomie Zasługi Jerzego Żuławskiego i jego rodu i jego rodu dla literatury i kultury polskiej XX wieku (Lublin 2011).

Drugi tom korespondencji Ireny Solskiej do Jerzego Żuławskiego zawiera listy z r.1905, kiedy 26 czerwca urodziła się jej córka Solskiej Anna. Wiele listów poświęconych okresu ciąży i troski o maleństwo zostało opublikowano w Listach Ireny Solskiej pod redakcją Lidii Kuchtówny (Warszawa 1984). Natomiast zostały całkowicie pominięte listy treści obyczajowo kontrowersyjnej (Solska uważała, że ojcem dziecka jest Żuławski).

Wspomnienia mają charakter sprawozdawczy, rozpoczynają się od opisu drugiej połowy 1904 r., kiedy Nikonowa przyjechała do Jałty z Saratowa. Tuż po przyjeździe włączyła się w działania rewolucjonistów, organizujących wówczas strajk. Dołączyła do grupy, w której działał już Nikołaj Rubakin (1862–1946), rosyjski pisarz i bibliograf. Nikonowa wspomina, że był on odpowiedzialny za dostarczanie książek, sporządzanie spisów bibliograficznych i działania na rzecz szerzenia  oświaty wśród ludu. 

Wspomnienie dotyczy wydarzeń, które miały miejsce na Łotwie. Listowa pokrótce relacjonuje proces, w którym – wraz z innymi uczestnikami strajku z 1905 r. – zasiadła na ławie oskarżonych. Autorka opisuje nastrój podsądnych, wspomina też, że podczas rozprawy trzymała na ręku swoją córkę, która była wówczas w wieku niemowlęcym i wymagała karmienia piersią. Najtrudniejszą chwilą był dla autorki powrót do cel w przerwach procesu. Jednak czas spędzony z innymi więźniami bardzo ich do siebie zbliżył.

Listowa została skazana na zsyłkę, a jej mąż - na osiem lat katorgi.

Autorka w dość emocjonalny sposób opowiada o swoich przeżyciach po utracie pracy. Ma 30 lat, mieszka w Toruniu. Wychowała się na wsi, ale gdy skończyła szkołę podstawową jej rodzice przeprowadzili się do miasta, kupili dom w Toruniu. Nie chcieli, by ich dzieci pracowały na wsi. Autorka skończyła liceum ekonomiczne. Jej marzeniem było jednak zostać nauczycielką. Po szkole znalazła pracę w biurze, ale wytrzymała tam zaledwie 7 miesięcy. Gdy się zwalniała, szef przekonywał ją, że marnuje swoje szanse na rozwój zawodowy. Zatrudniła się jako sekretarka w wiejskiej szkole pod Toruniem.

Autorka opisuje swoją sytuację życiową po utracie pracy. Została bezrobotną w 1995 r., mając 40 lat i, jako samotna matka, dwóch dorastających synów na utrzymaniu. Przepracowała 22 lata w jednym zakładzie. Początkowo czuła się jak na urlopie, ale świadomość, że nie wróci do pracy ją przerażała. Miała jednak nadzieję, że zanim skończy się zasiłek dla bezrobotnych, znajdzie pracę. Mimo poszukiwań, nie udało się. Powoli stawała się „kurą domową” i tak już zostało. Prawdziwa gehenna zaczęła się, gdy zwróciła się o pomoc do opieki społecznej. To jest walka o każdy grosz. W 1997 r.