publikacje

Wróć do listy

List Anny Guttowej do Józefy i Feliksa Niemojewskich, 7 listopada 1867

Anna Guttowa, szwagierka i bliska zaufana Andrzeja Towiańskiego, pisze do Feliksa Niemojewskiego i jego żony Józefy z Noskowskich w związku z niedawnymi narodzinami ich syna. Deklaruje, że domownicy mistyka w Zurychu spodziewali się chłopca, ponieważ podczas niedawnej wizyty adresatka „tak czynnie zabierała duchem stanowisko czynu”. Powinszowania ujawniają, że chłopca nazwano na cześć Kościuszki, którego towiańczycy otaczali czcią. Autorka zachęca rodziców, by wychowywali Tadeuszka „na Chwałę Bożą, aby z czasem i w Duszy i w czynie był tak dzielny jak Nasz Wódz” (k. 1v.).

publikacje

Wróć do listy

Denník

Dziennik Terézii Vansovej obejmuje zapiski z lat 1877–1878 (od 11 marca do 28 grudnia). Wszystkie wpisy są opatrzone datą dzienną, zazwyczaj skupiają się na codzienności, życiu rodzinnym i towarzyskim. W latach 1877–1878 Vansová mieszkała w miejscowości Lomnička (na Spiszu) z mężem Jánem Vansą, pastorem ewangelickim. Zaznaczyła, że „udalosti zvláštne sú u nás veľmi zriedkavé“ / „nic wyjątkowego się u nas nie wydarza” (s. 1). Życie rodzinne opisywała jako sielankowe, spokojne, o mężu Janie pisała z największą sympatią: „Dnes je v Bušovciach piknik.

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do ks. Zalewskiego, 6 stycznia 1934

Autorka dziękuje za życzenia noworoczne i je odwzajemnia. Liczy, że bieżący rok będzie dla niej łaskawszy. Kobieta donosi, że w związku ze stanem zdrowia syna (Jan Arnsztajn, 5.06.1897–31.01.1934) i sytuacją finansową konieczne jest, by zrezygnowała z udziału we wszelkich wydarzeniach literackich. Proponuje, by „Stare kamienie” stały się więc swego rodzaju „rarytasem bibliofilskim”, jak wcześniej zakładali. Wybór okładki powierza adresatowi listu. Prosi o przesłanie dwóch egzemplarzy, gdyby były gotowe przed jej przyjazdem do Lublina, co ma nastąpić po 15 stycznia.

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 2 stycznia 1935

W pierwszych słowach listu autorka odnosi się do kwestii nieodpowiedzialności kolegów ze Związku. Zgadza się z Madejem, że absolutnie nie można na nich liczyć, i dopowiada, że rozumie jego zniecierpliwienie oraz frustrację. Pyta, czy spotkał się z Czechowiczem, bo otrzymała od niego kartkę z życzeniami, a nie wie, czy poeta dalej przebywa w Lublinie i na jaki adres przesłać odpowiedź. Pisze, że pod koniec stycznia musi być w Warszawie z powodu rocznicy pogrzebu Jaśka (Jan Arnsztajn, syn autorki, 1897–1934).

publikacje

Wróć do listy

WYJĄTKI Z PAMIĘTNIKÓW 1939-1945

Wyjątki ze swoich wojennych dzienników rozpoczyna Wanda Ryś-Straszyńska od przedstawienia najważniejszych wiadomości o swoim ślubie, który odbył się w 1935 r. Następnie przechodzi do relacjonowania wydarzeń z sierpnia i września 1939 r. oraz przepisywania prowadzonych wówczas przez siebie notatek: „Pod koniec sierpnia rozpoczęła się u nas mobilizacja, była ona robiona dość tajemniczo. Ludzie jednak nie wierzyli w możliwość wojny, uspokajali jedni drugich, uważali, że Niemcy nie będą mieli odwagi zaczepić nas” (s. 4).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Marii Wróblewskiej przez Matkę Emilią z Beniowskich Wróblewską

Dziennik – pisany przez Emilię Wróblewską dla jej córki, Marii – zaczyna się od części wspomnieniowej, w której autorka opisuje pierwsze pięć lat życia dziecka (urodzonego 27 czerwca 1860 r.), zwracając szczególną uwagę na jego relacje z domownikami i krewnymi (bratem Tadeuszem, rodzicami, babcią, służącymi) oraz na jego szybki rozwój intelektualny (w wieku trzech lat Maria z własnej woli zaczęła uczyć się czytać). Diarystka podkreśla, że jej córka nosi imię po Maryi (autorka często nazywa swoje dziecko „Maryjką”).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Tadeusza Wróblewskiego przez matkę Emilią z Beniowskich Wróblewską

Dziennik prowadzony przez Emilię Wróblewską dla jej dziecka, Tadeusza. Wróblewska zaczyna pisać go tuż po pierwszych urodzinach syna. Rozpoczyna od dedykacji. Opisuje dzień po jego narodzinach, kiedy ojciec dziecka, Eustachy Wróblewski (nazywany przez autorkę w tym dzienniku „tatkiem”), przyniósł do domu glinianą skarbonkę, w której postanowił odkładać kapitał mający ułatwić później Tadeuszowi wejście w dorosłość.

publikacje

Wróć do listy

A mes enfans. Qulques conscils pour Henri

Dziennik rozpoczyna zwrot autorki do jej dwojga malutkich dzieci, Henryka i Ludwiki. Stecka zapewnia je o swojej matczynej miłości i wyraża nadzieję, że w razie jej nagłej śmierci będą o niej pamiętać – wbrew obawom autorka urodziła jeszcze dwoje dzieci, Julię i Teodora, umarła w połogu, po urodzeniu drugiego syna. Autorka życzy swoim dzieciom szczęścia oraz napomina je, aby zawsze były grzeczne i odnosiły się z szacunkiem do swojego ojca i dziadków, którym tak wiele zawdzięczają. Diarystka jawi się jako osoba bardzo religijna.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Monia

Podobnie jak w przypadku wcześniejszych dzienników Heleny Malewskiej poświęconych jej dzieciom w pierwszych miesiącach ich życia, również ten zaczyna się od podania szczegółowej informacji na temat narodzin potomka: „Monio urodził się w Petersburgu z Niedzieli na Poniedziałek 20 Marca 1844. Podług Kalendarza Litewskiego” (k. 37r). Kolejne wpisy dotyczące Monia koncentrują się przede wszystkim na stanie zdrowia dziecka.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniczek Józefa Malewskiego

Dziennik rozpoczyna się od opisania okoliczności, w jakich na świat przyszedł syn autorki Józef. Helena Malewska-Szymanowska wspomina doświadczenie porodu z mieszaniną dumy, bólu i niedowierzania: „I do Maryni i do niego akuszerka już za późno przybyła, prócz Natalki nikt przy mnie nie był. Mój mąż nie chciał wierzyć kiedym go posłała obudzić i powiedzieć że już po wszystkiem. Chwała Panu Bogu od pierwszej chwili jeszczem się zdrowszą czułam niż po Adasiu i Maryni” (k. 22r.).

Strony