Wspomnienie o córce Halinie Grabowskiej

Wspomnienia są kompilacją relacji Zofii Zajchowskiej, jej znajomych oraz fragmentów dziennika córki Zajchowskiej – Haliny Grabowskiej (pseud. Zeta, Ludwika, Ewa Poraj), żołnierki Armii Krajowej, członkini Batalionu „Parasol”.

Pierwsza część dotyczy dzieciństwa Haliny spędzonego przez nią na Śląsku oraz edukacji gimnazjalnej w Warszawie. Na podstawie dziennika matka opisuje odczuwaną przez córkę nierówność płciowa, której przejawem była niechęć do angażowania dziewczyn w bezpośrednie akcje zbrojne prowadzone przez AK. W początkowych latach okupacji Halina organizowała klub dyskusyjny, uczęszczała na tajne komplety Politechniki Warszawskiej (kurs architektury), udzielała korepetycji i angażowała się coraz bardziej w działalność konspiracyjną. Dostarczała broń i fałszywe dokumenty; była szefową sekcji łączniczek, potem zaczęła brać udział w innych akcjach. Po nieudanym zamachu na gen. Wilhelma Koppe w Krakowie uciekała samochodem wraz z kolegami. W rejonie wsi Udórz wywiązała się strzelanina z żołnierzami niemieckimi, w czasie której część zamachowców zginęła, a część rannych aresztowano. Halina trafiła do więzienia Montelupich, gdzie 23 lub 24 lipca 1944 r. została zamordowana. 5 stycznia 1946 r. jej zwłoki przeniesiono z Krakowa do kwatery Batalianu „Parasol” na warszawskich Powązkach.

Wspomnienia spisane przez matkę najprawdopodobniej miały znaczenie terapeutyczne, a także były próbą upamiętnienia córki i jej bohaterstwa.