publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Terkel

Anna Terkel opisuje sytuację po zajęciu Tarnopola przez wojska niemieckie: „Niemcy ze znakiem trupiej główki” szukali w mieście zamożnych Żydów. Rabowali mieszkańców, gwałcili kobiety, również nieletnie, a także zabili więźniów politycznych. W Tarnopolu rozeszły się pogłoski, że Żydzi byli odpowiedzialni za masakrę dokonaną na „ukraińskich bohaterach”. W odwecie Ukraińcy zamordowali ok. pięciu tys. Żydów. Ofiary pogromu zostały pochowane w zbiorowym grobie, potem wydano pozwolenie na przeprowadzenie indywidualnych pochówków, za co rodziny musiały zapłacić. W mieście obowiązywały ustawy antyżydowskie. Pierwsze przesiedlenia do getta rozpoczęły się w marcu 1942 r., najpierw wywożono dzieci z sierocińców i starszych ludzi z domów opieki. W maju 1942 r. w getcie nasiliły się łapanki i Żydzi trafiali m.in. do obozu pracy przymusowej w Jagielnicy. Terkel znalazła się w grupie stu pięćdziesięciu kobiet wywiezionych do Jagielnicy, gdzie panowały znośne warunki i często przemycano żywność. W lipcu i sierpniu 1942 r. w Jagielnicy odbywały się selekcje i wywózki do obozu zagłady w Bełżcu, a we wrześniu zlikwidowano obóz pracy. Autorka wróciła do getta tarnopolskiego, w czerwcu 1943 nawiązała kontakt z siostrą, która ukrywała się po tzw. aryjskiej stronie w Warszawie. Otrzymała od niej list z kenkartą. Wydostała się z getta i spotkała z mężczyzną, który miał ją bezpiecznie przewieźć do Warszawy. We Lwowie była szantażowana przez Ukraińca, lecz przekupiła go, unikając denuncjacji. Terkel dowiedziała się później, że jej opiekun był Żydem i niedługo po tym, jak dotarli do Warszawy, został aresztowany przez gestapo. Autorka pracowała jako służąca. Dwa dni przed wybuchem powstania warszawskiego przeprowadziła się do Milanówka i tam doczekała wyzwolenia.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Łódź
Opis fizyczny: 
7 s. ; 21 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
rękopis miejscami niezbyt czytelny
Sygnatura: 
301/367
Tytuł kolekcji: 
Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Ze słów autorki spisał Melech Bakalczuk.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
okupacja niemiecka, pogromy, obóz pracy, ukrywanie się po tzw. aryjskiej stronie
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1941 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja