publikacje

Wróć do listy

Notatnik z brudnopisami i kopiami listów, 1864–1866

Trzeci, najpóźniejszy z notatników córki Andrzeja Towiańskiego przechowywanych w Archiwum Diecezji Sandomierskiej zawiera brudnopisy i kopie 13 listów z lat 1864–1866. Zeszyt odróżnia się od poprzednich części przede wszystkim gronem adresatów – zawiera jedynie dwa listy do członków rodziny. Prośba do ojca o błogosławieństwo (z 6 grudnia 1864 r.) stanowi ostatnią – nieudaną – próbę pogodzenia się z rodziną po tym, jak autorka wyrzekła się towianistycznych wierzeń. Z myślą o odnowieniu stosunków zwraca się później do przybranej siostry Józefy z Noskowskich Niemojewskiej (2 lutego 1865 r.) – wyraża głęboką troskę o pogarszające się zdrowie jej matki. Reperkusje rozłamu z towiańczykami są jednym z głównych tematów obszernych, pamiętnikowych listów do ks. Bonifacego Jastrzębskiego (z 8 maja 1864, 22 czerwca i 29 listopada 1864 r.). Autorka relacjonuje w nich problemy interpersonalne, zdrowotne i finansowe, a także przebieg naznaczonych konfliktami współprac w charakterze guwernantki (z Żychlińskimi w podpiotrkowskiej Brzozie i Pruszkowskimi w Gawronach). Zabiega o wsparcie kapłana w kontakcie z klasztorem w Przasnyszu, do którego zamierza wstąpić, o co prosi przełożoną w dwóch listach (6 kwietnia 1864 r. oraz fragment b.d.). Do wyjazdu potrzebny jest jej dokument tożsamości, w celu jego pozyskania odnawia kontakt z „wujem” Kajetanem Dłuskim (pisze do niego 29 marca, 4 lipca i 10 listopada 1864 r.), bratem zmarłej podolskiej opiekunki (w latach 1840–1853). Autorka otrzymuje z klasztoru odmowę, prawdopodobnie ze względu na popowstaniowe represje względem zgromadzeń zakonnych. Przyjmuje posadę niepłatnej nauczycielki u bernardynek w Łowiczu, z której szybko rezygnuje. Adresatką ostatniego znanego listu (z 26 maja 1866 r.) związanego z projektem podjęcia życia monastycznego jest prawdopodobnie przełożona klasztoru franciszkanek. Do przedstawicieli Kościoła skierowane są jeszcze dwa listy – do warszawskiego spowiednika ks. Antoniego Sotkiewicza (15 stycznia 1865 r.) oraz kanonika kieleckiego ks. Tomasza Kulińskiego (z 29 maja 1866 r.).

Autor/Autorka: 
Organizacja/Partia: 
Miejsce powstania: 
Warszawa, Brzoza, Gawrony
Opis fizyczny: 
19 k.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1864 do 1866
Stan zachowania: 
dobry; niektóre karty naderwane, poplamione
Sygnatura: 
946
Tytuł kolekcji: 
Papiery po ks. Janie Wiśniewskim
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Akcesja nieuporządkowana, w trakcie katologowania. Dokument przygotowywany do edycji.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
towianizm, relacje, konflikty interpersonalne, praca naczycielki, życie w klasztorze, zdrowie, tęsknota, trudności ekonomiczne, cierpienie psychiczne
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1840 do 1866
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
list