publikacje

Wróć do listy

Lwów – od września 1942 aryjskie papiery

Renata Braun wspomina, że po wkroczeniu niemieckich wojsk do Lwowa musiała oddać radio. Wraz z matką była zmuszana do grzebania zwłok więźniów, lecz ostatecznie obie zostały zwolnione przez ukraińskich policjantów. Ciotka autorki, Pepa Keller, pracowała jako sekretarka w kahale i bezinteresowanie pomagała innym uniknąć więzienia lub wywiezienia na roboty przymusowe. Wujka wcielono do policji, a później trafił do obozu janowskiego na przedmieściach Lwowa. Dzięki interwencji żony nie przydzielono mu ciężkiej pracy i mógł poruszać się poza terenem obozu. Potem wujek ukrywał rodzinę na strychu domu położonego nieopodal obozu. Nocą przynosił jedzenie i informował o tym, co dzieje się w mieście. Gdy we Lwowie powstało getto, matka wyjechała z Renatą do Iwonicza, posługując się „aryjskimi papierami”. Na dworcu zostały zatrzymane przez polskiego policjanta, który zaprowadził je do swojego przełożonego – Niemca. Obu udało się przekupić, ale zatrzymano ich kenkarty. Spędziły w Iwoniczu dwa tygodnie, a następnie wróciły do getta, obawiając się przebywania po tzw. aryjskiej stronie bez dokumentów. Wtedy Renatę umieszczono w domu znajomej Polki. Z powodu pogłosek o zbliżającej się likwidacji getta jej rodzice postanowili wydostać się stamtąd, choć zwlekali ze względu na pozostałych członków rodziny, których musieliby opuścić. Ostatecznie ten plan nie powiódł się i Renata straciła kontakt z rodzicami (wywieziono ich do Bełżca). Jej ciotka została aresztowana, a wujek zginął podczas napadu rabunkowego. Autorka ukrywała się przez trzy lata – „2 za Niemców i rok za Sowietów”. Nie wychodziła na zewnątrz, dużo czytała. Rodzice zapłacili z góry za opiekę, jednak Renata nie była pewna, czy to wystarczało na pokrycie kosztów związanych z jej utrzymaniem. Rok po zakończeniu wojny wyjechała do Krakowa, tam odnalazła Komitet Żydowski i została „przyjęta do internatu”, tzn. do Żydowskiego Domu Dziecka.

 

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
7 s. ; 21 x 29,5 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
301/1160
Tytuł kolekcji: 
Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet (tytuł dokumentu nieuwzględniony w archiwalnym katalogu Żydowskiego Instytutu Historycznego: „Lwów – od września 1942 aryjskie papiery”). Relację spisała Iza Lauer. Tekst autoryzowany. Relacja bez zaznaczonej daty, prawdopodobnie powstała w 1945 lub 1946 r.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
getto, ukrywanie się po tzw. aryjskiej stronie
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1942 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja