Dziennik, czyli wszystkie myśli oraz wszelkie inne rzeczy

Wpis z 1 stycznia 1920 r. rozpoczyna informacja autorki, że powzięła postanowienie, by od Nowego Roku pisać codziennie. Żali się jednak na złe samopoczucie i niechęć do sporządzenia rzeczonej notatki. Jest to podyktowane faktem, że poprzedniego dnia umarła jej koleżanka z uniwersytetu, dziewiętnastoletnia „Myszka” Pyzikowska (tożsamość nieznana). Kolejnego dnia miał odbyć się jej pogrzeb. Pierwsze zapisy ubogie są w elementy faktograficzne. Opis w dużej mierze opiera się na sercowych rozterkach twórczyni zeszytu związanych z „Wikiem” i „Funiem”. Pierwszy był jej narzeczonym, oświadczyny jednak zerwała i wyjechała do Żabiej Woli; drugi obecnie zdaje się ignorować jej zaloty. Przelotnie wzmiankuje też o Włodziu z Żabiej Woli. Autorka zakłada, że gdy wróciła do Lublina, Wiko zobaczył, że się zmieniła. Spotkała go potem u Pruszyńskich, (opisuje przy tej okazji stosowane taktyki uwodzicielskie). Sama, jak podkreśla, flirt odbiera jako zabawę, nie szuka poważnego uczucia, stąd nieporozumienie między nią a Wikiem. Finalnie udaje im się dojść do konsensusu. Uczucia autorki są ambiwalentne; nie wie, czy pozwolić sobie na żal i wyrzuty sumienia względem chłopaka, ale nie bierze pod uwagę wznowienia ich związku. Wspomina krótko o koleżance Ninie (tożsamość nieznana).

Kolejna notatka pochodzi z wtorku 6 stycznia, tj. święta Trzech Króli. Wówczas z Wołynia, choć na krótko, przyjechał ojciec autorki. Nie żywi do niego ciepłych uczuć, ale nie jest jeszcze skłonna, by rozwinąć ten temat: „Dlaczego, to napiszę kiedyś, ale nie dziś, bo to za smutny temat” (k. 4v). Dystansuje się też od niego: „[…] zresztą Tatuś nigdy tak od razu nie powie, co myśli” (k. 4v). Relacjonuje, że aby wybrać się na koncert, czekała u fryzjerki cztery godziny na swoją kolei, bo w salonie nie obowiązywały zapisy. Czas zapełniła sobie lekturą książki, karmelkami i rozmową z Rowerskimi. Wydarzenie miało odbyć się o godzinie dwudziestej.

Breza daje wyraz swojej serdecznej więzi z ciocią Mają; „Ciocia umie wejść w skórę panieńską i wie, jak trawa rośnie i niczym się nie gorszy i wszystko rozumie. Cioci to można wszystko powiedzieć, tak samo jak jakiejś koleżance…” (k. 5v). Wyraźnie ceni sobie jej rady i doświadczenie.

7 stycznia informuje o wizycie ciotki Ninetki Ordężanki z dziećmi, zauważając, jak straszliwe rzeczy kobieta przeżyła z powodu bolszewików. Żywi względem niej ambiwalentne uczucia, „bo jest narwana i nieprzytomna i ciągle jej się zdarzają okropnie śmieszne przygody” (k. 6r), jednocześnie też żal jej ciotki z powodu tak długiej podróży z Odessy do Francji.

Autorka pisze, że bardzo lubi czytać przed snem, a teraz, z powodu gości, nie ma ku temu warunków. Dochodzi do wniosku, że widać jest egoistką. Z sentymentem relacjonuje także raut, który odbył się poprzedniego wieczoru. Wśród swoich adoratorów wymienia Henryka „Heniutka” Suchodolskiego, będącego wówczas kapralem w piątym pułku ułanów: „No ten smarkacz to flirtuje, niech go kule biją…” (k. 8r).

8 stycznia relacjonuje irytację ojca i płacz matki, wpis z dotychczasowych najkrótszy. Tłumione emocje oddaje podczas powielającą się znaki interpunkcyjne oraz końcowe zdanie „Strasznie mnie serce boli!”. Następnego dnia autorka informuje o mającym się odbyć przyjęciu Piłsudskiego. Pragnie się wybrać, ale jej rozważania szybko przerywają straszne, a zarazem pasjonujące opowieści ciotki Ninetki o bolszewikach. Z zapisu wynika, że mówiła rodzinie także o wujku Tadeuszu Żółtkiewskim i jego bezpłodnej małżonce, która wcześniej przez osiem lat była jego kochanką – przykład ma dokumentować brak wstrzemięźliwości ciotki w gospodarowaniu posiadaną wiedzą. Breza dzieli się informacją, że wujka Tadzia darzy szczególną sympatią, kojarzy go z licznie rozdawanymi cukierkami i nazywaniem ją „mała”; jest dumna z jego statusu bohatera, chluby kawalerii. Wspomina o jego uczuciu do Janiny Ordężanki (właśc. Janina Róża Samborska z d. Ordęga), z którą łączyły go zbyt bliskie więzy krwi, by związek był biologicznie i społecznie akceptowalny.

Wpis z niedzieli 11 stycznia zawiera relację z przyjęcia i parady wojskowej poświęconych Józefowi Piłsudskiemu („N.P.”). Początek obserwowała z balkonu; przy dźwiękach hymnu wysiadł pod pałacem i spacerował przed oddziałami, a towarzyszyła temu wysoce wzniosła i uroczysta atmosfera. Rozpoczęła się defilada obejmująca lekką i ciężką artylerię, wieczorem natomiast młoda kobieta wybrała się z matką na poczęstunek. Miały tam spotkać Stefę oraz Hanię Łoba[r]zewską, rejestruje także obecność Tomka Suchodolskiego i kapitana Wojtasiewicza z synem. Nie uszło jej uwadze, jak kobiety skakaływokół Piłsudskiego – z kawą, cukrem, papierosami czy pączkami. Deklarowano mu przez pół godziny wiersze, a gdy wyszedł, zabawa i tańce wciąż trwały.

Wpis z 12 stycznia jest świadectwem problemów o podłożu nerwowym, z którymi mierzyła się matka dziewczyny. Drobny incydent z szukaniem książki wywołał rozchwianie emocjonalne obu kobiet. Ciotka Ninetka zasugerowała autorce wspomnień, „że to się może smutnie skończyć” (k. 12v) i wspomniała o innej kobiecie, która w podobnych okolicznościach odebrała sobie życie. W notatce sporządzonej godzinę później autorka informuje, że zła atmosfera została opanowana. Pojawia się pomysł, by wysłać matkę na odpoczynek do miejscowości Więckowie; zamysł oficjalnie ma wyjść od babci, a ciotka Maja zdeklarowała się, że może wówczas z rodziną dziewczyny zamieszkać.

Autorka relacjonuje odbiór korespondencji od zalotnika Włodzia, żali się, że listy są nudne i banalne. Pojawia się krótka wzmianka o Teresie Roztworowskiej i Jance Wiciejewskiej, ta druga przyniosła autorce zaproszenie na wieczór studencki, lecz jego termin wypada w dniu wyjazdu matki, więc raczej nie ma nadziei w nim uczestniczyć. Imponuje jej małżeństwo wujka Zygmunta i cioci Mai, którzy sprawiają wrażenie, jakby pobrali się dziewiętnaście dni, nie lat, wcześniej. Breza dzieli się pragnieniem znalezienia kiedyś takiego męża. Nadmienia dalej o swojej wizycie u Pruszyńskich, gdzie spotkała również Stanisława Rzuchowskiego i Stefana Bieńskowskiego. Wpis z 17 przeskakuje do notatki datowanej na 24 stycznia. Pisze wówczas o swoim przeziębieniu i jego uciążliwych objawach, które mogłyby pokrzyżować jej plany wybrania się na wyczekiwany bal. Kolejną notatkę sporządza o drugiej w nocy i stawia ciąg następujących po sobie wykrzykników, mających wyrazić, jak wspaniale się bawiła; ani jednego tańca nie przesiedziała. Zeszyt urywa się na opisie tych zabaw.