Diariusz, 1864–1866

Dzienniczek zawiera krótkie, regularne wpisy z okresu od 2 stycznia 1864 do 12 grudnia 1866 r., czyli z końca trzeciej dekady życia autorki. Pojawiają się w nim informacje o spotkaniach, otrzymywanych i wysyłanych listach, a także hasłowe wzmianki o problemach interpersonalnych, zdrowotnych i finansowych. Towiańska – wówczas guwernantka – relacjonuje kolejne etapy krótkich, naznaczonych konfliktami współprac (z Karśnickimi w Siemkowicach, Żychlińskimi pod Piotrkowem, pułkownikiem Górskim w Łęczycy, Pruszkowskimi w Gawronach, Janowiczami w Chrzczonowicach, Moserami w Warszawie i Pieniążkami w Łagowie). Dzienniczek dokumentuje również reperkusje wcześniejszego (1861–1863) rozłamu z rodziną związanego z powrotem autorki do katolickiej ortodoksji i wystąpieniem z Koła Sprawy Bożej. Jednym z najistotniejszych wątków jest życie religijne – w ogóle skrótowych wpisów wyróżniają się obszerne relacje z odbywanych niekiedy po kilka razy w tygodniu spowiedzi (penitentka jest w nich regularnie ganiona za grzech pychy). Wiosną 1864 roku Towiańska podejmuje wysiłki w celu wstąpienia do klasztoru – nieudane przede wszystkim ze względu na popowstaniowe represje względem zgromadzeń zakonnych. Przyjmuje posadę niepłatnej nauczycielki u bernardynek w Łowiczu, z której szybko rezygnuje. Rok później, korzystając ze znajomości z duchowieństwem, próbuje zatrudnić się jako dama klasowa w jednym z warszawskich progimnazjów. Zapiski z Warszawy, gdzie autorka szuka nowych posad (przez znajomych i w kantorach nauczycielskich), są świadectwem bogatego życia towarzyskiego w katolickim towarzystwie skupionym wokół Marii Szumowskiej (właścicielki pensji), ale także kłopotów z utrzymywaniem relacji.