Listy Celiny Mickiewiczowej do Marii Mickiewiczówny [II],1852–1853

Cztery listy Celiny Mickiewiczowej do córki Marii ze zbiorów Muzeum Literatury w Warszawie to wyjątek z obszerniejszej korespondencji z okresu, gdy starsza Mickiewiczówna zwiedzała Włochy pod opieką ciotki, Zofii Szymanowskiej. Pozostałe rękopisy znajdują się w zbiorach Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu (sygnatury MAM 898 i MAM 1128 – niedawno wyodrębniona). Część warszawska obejmuje listy z 12 listopada 1852 r., 2 i 19 lutego oraz 17 marca 1853 r. Traktują one przede wszystkim o sprawach domowych, m.in. długiej chorobie autorki; zawierają rady, pozdrowienia, liczne wyrazy tęsknoty za córką, przywiązania do niej i do siostry oraz zainteresowania ich samopoczuciem i doświadczeniami. Władysław Mickiewicz przedrukował pierwsze trzy listy (w całości bądź z pominięciem inicjalnych i/lub końcowych fragmentów) w szkicu biograficznym Moja matka (Kraków 1926, s. 87–90). Z czwartego wybrał jedynie krótki fragment o tęsknocie obojga rodziców za najstarszym dzieckiem (s. 90). Pominął relację Mickiewiczowej ze spraw domowych, m.in. wzmianki o własnych sukcesach, chorobie swojej siostry Helenki, planach przeprowadzki (do Arsenału, w związku z nową posadą ojca) oraz nowiny z kręgu rodziny i znajomych. W najpóźniejszym z listów matka dopytuje również „Marynię”, czy przeszły jej już chrypka i ból oczu, jest ciekawa, czy córka nadal nosi krótszą fryzurę („i czy nie myślisz, żeby już nie obcinać, ponieważ już podróżować nie będziesz” (k. 16)).