publikacje

Wróć do listy

Droga do kraju

Autorka na samym początku zapowiada, że swe wspomnienia dedykuje matce, bratu, a także dzieciom i wnukom. Tekst otwierają cztery pierwsze strofy Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Następnie Żygas przechodzi do charakterystyki Wileńszczyzny, która przedstawiona jest jako piękna kraina, pełna jezior, lasów, rzek, ziemia o bogatych tradycjach i zwyczajach. Przypomina autorce Warmię i Mazury. Pierwsza część wspomnień poświęcona jest w dużej mierze scharakteryzowaniu arystokratycznych korzeni Żygas. Najpierw autorka opisuje rodzinę ze strony matki.

publikacje

Wróć do listy

Losy moich bliskich

Wspomnienia Danuty Szot spisane przez jej wnuczkę Ewę Kruczek, dotyczące lat dzieciństwa spędzonych na zesłaniu. Urodzona w Lidzie Danuta Szot, w 1941 r. jako 6-letnia dziewczynka wraz z matką i siostrą została wywieziona do kołchozu Bolszaina na Syberii. Do Polski powróciła pięć lat później i zamieszkała w Myśliborzu. Praca zawiera opis okoliczności aresztowania i warunków egzystencji podczas zsyłki – m. in. podróż, śmierć młodszej siostry, pobyt w domu dziecka, walka o przetrwanie. Dokument kończy wzmianka o śmierci Danuty Szot w 2007 r.

publikacje

Wróć do listy

Spuścizna

We wspomnieniach Trzaskowska opisuje swoje dzieciństwo na Kresach, zajęcia i zabawy (czynnością często przez nią wykonywaną jest przeglądanie zdjęć zesłanych na Syberię powstańców 1863 r., co kształtuje jej wrażliwość patriotyczną i historyczną), życie codzienne w dworze, służbę, kreśli sylwetki członków rodziny (ojca, ciotki – Anieli Ściłłównej), opowiada historię dworu.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik gospodyni wiejskiej powiatu Dobromil

Anonimowy pamiętnik z czasów II wojny światowej gospodyni wiejskiej z Wołczy Dolnej, która wraz z rodziną (mężem, dwoma synami i córką) została zesłana na Syberię. Wspomnienia rozpoczynają się opisem aresztowania i wywózki 10 lutego 1940 r., a kończą zapiskami dotyczącymi przeprowadzki ze wsi Znamienka do Omska – miasta w południowo-zachodniej Syberii – w 1943 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Cecylii Łuciów z zesłania na Sybir

Wspomnienia Cecylii Łuciów z lat wojny, kiedy jako dziewczynka została wywieziona z rodziną na Syberię. Zachowując perspektywę dziecka, autorka opisała swoje i rodziny życie przed wojną, w jej trakcie i na zesłaniu. Miała troje starczego rodzeństwa. Matka prowadziła gospodarstwo rolne, ojciec był kierownikiem w spółdzielni mleczarskiej. Wojna rozłączyła rodzinę – ojciec został zmobilizowany, matkę autorki aresztowano i wywieziono wraz z dziećmi.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo

Dokument jest streszczeniem losów autorki i jej rodziny na zesłaniu, gdzie spędzili łącznie sześć lat (1940–1946), oraz początków nowego życia po powrocie do Polski. Pękala opisuje m.in. straszne warunki, w jakich musieli przeżyć i pracować – zarówno dorośli, jak i dzieci, które też były wykorzystywane w charakterze darmowej siły roboczej. Zapiski kończą się wspomnieniem z pierwszych chwil na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie autorka wraz z rodziną trafiła po przesiedleniu i krótko dzieliła dom i życie z mieszkającymi tam wciąż Niemcami.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Reginy Sikorskiej z zesłania

Wspomnienia Reginy Sikorskiej obejmują lata spędzone w kołchozie na Syberii oraz pierwsze dni po powrocie do Polski. Autorka – deportowana jako mała dziewczynka – opisała swoje przeżycia z punktu widzenia dziecka, które szybko zaczyna traktować straszną rzeczywistość jako oczywistość, nie porównuje jej z inną, tylko adaptuje się do warunków. Sikorska opisała także szok kulturowy, którego doznała po przyjeździe (po ośmiu latach spędzonych na Syberii) do Wrocławia.

publikacje

Wróć do listy

Nasz drogi Lwów

Autorka podzieliła swoje wspomnienia na dwie części: krótszą, dotycząca życia we Lwowie do 1951 r. i dłuższą, zasadniczą – obejmującą zesłanie na Syberii w latach 1951–1955. Tyszko wspomina szczęśliwe dzieciństwo we Lwowie, rodzinny dom na Łyczakowie, wojnę i życie we Lwowie po wojnie – wspólnie z rodzicami i starszą siostrą. Drugi rozdział wspomnień rozpoczyna się od dokładnego opisu dnia, w którym rodzina autorki została aresztowana i wywieziona na Wschód – zaskoczenia, emocji, pakowania i pożegnań z ukraińskimi sąsiadami.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o panu Józefie Tislowitzu

Janina Klawińszowa opisała swojego wieloletniego przyjaciela – prawnika i znanego filatelistę. Autorka poznała Józefa Toslowitza w 1954 r. na zesłaniu. We wspomnieniu opisała jego życie i działalność przed i po zsyłce. Nie pomijając jego zawodowych dokonań na polu filatelistyki, Klawińsz skoncentrowała się przede wszystkim na ukazaniu niezwykłego i godnego podziwu charakteru Tislowitza. Zaś pochodzenie przyjaciela – był Polakiem i Żydem – stanowiło dla niej punkt wyjścia do osobnego wątku, w którym podkreśliła znaczenie charakteru, a nie narodowości człowieka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o śp. Maryli Pelczarskiej

Krótkie wspomnienie Teresy Skalskiej o Marii (Maryli) Pelczarskiej, którą Skalska poznała w obozie na Syberii. Autorka zaprzyjaźniła się z Pelczarską i wiele zawdzięczała jej troskliwej opiece w czasie zesłania.

Strony