Zapiski pań Hołowińskich

Pierwsze zachowane strony silva rerum wypełniają wiadomości na temat bieżących wydarzeń w gospodarstwie Hołowińskich w drugiej połowie XVIII w. – dowiadujemy się z nich m.in., co jadało się w gospodarstwie, jakie zwierzęta w nim żyły, a także tego, co niemal dzień po dniu się z nimi działo (szczególnie liczne są informacje o cieleniu się krów). Na kolejnych kartach opisane zostały receptury lekarstw na różnorodne choroby: suchoty, „zawałki”, ospę, glisty, oparzenia, żółtaczkę… Receptury w znacznej mierze oparte są na zasadach sympatyczności, czego przykładem mogą być zalecenia postępowania w przypadku kolek i żółtaczki: „Lekarstwo na kolki. Octu puł kiliszka a wudki puł kiliszka zmieszac y wypic drugi sekret czostek w wodzie gotowac y dac wypic. od puchliny stonogi utłuc y w wudce rano y wieczur pic utłuc stonug zmieszac z masłem niesłonym y smarowac. Likarstwo od Zułtaczki: ta sama osoba ktora ma zułtaczke ma gotowac kasze w urynie swoiey iaglano y mieszac kiykiem długim po tym te kasze postawic na duchu aby wruble ziedli” (k. 4r). Po tym następuje znów długa lista wydatków, aż do s. 16, gdzie umieszczona została treść nieco mętnego Proroctwa o przyszłych całey Europy i Królestwa Polskiego Rewolucyach, w których wieści się zapowiedź szczęśliwości i złotego wieku, jednak nie dla Polski – ta krótko tylko ma się cieszyć szczęściem, po czym zdradzona przez sąsiadów „w smutnym musi zagrzebać się popiele” (k. 16r). Na kolejnych kartach umieszczono m.in. receptury sporządzania różnych maści „na wszystkie rany” oraz zalecenia zabiegów stosowanych w przypadku bólu zębów, czy gorączki („Wziąc 45 ziarn pieprzu ordynaryinego rozliczyc ten na Dziewięc dni” – k. 20v). Na ostatnich kartach rękopisu znaleźć można m.in. informacje o kolejnych dzieciach rodzących się w rodzinie Hołowińskich na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Z obszernych tabel wydatków dowiadujemy się ponadto co nieco o życiu codziennym autorki w połowie XVIII w.: o jej ofiarach na msze święte, na księży „po kolędzie”, o opłacaniu cyrulików i krawców etc. W kilku miejscach, przemieszane z wcześniejszymi wpisami oraz na odwrotach oprawy, znajdują się – tematycznie podobne – wpisy późniejsze, dziewiętnastowieczne.