publikacje

Wróć do listy

Relacja Zofii Samsztej

Relacja z datą dzienną 13 VI 1945.

Tekst obejmuje wydarzenia w okresie od 1942 do 1945 roku.

Autorka rozpoczęła relację od pobieżnych informacji dotyczących getta warszawskiego. Stosunkowo dużo miejsca poświęciła kwestii wywózek mieszkańców dzielnicy żydowskiej w lipcu roku 1942 do obozu zagłady w Treblince. Opisała pędzenie ludzi ulicami, wagony, strzały na terenie getta i selekcje.

W okresie nasilonych łapanek i akcji w getcie postanowiła uciec "na aryjską stronę". Ucieczka zakończyła się sukcesem, jednak kobiecie nie udało się znaleźć jednego, bezpiecznego miejsca, w którym mogłaby doczekać końca wojny. W relacji opisała wielokrotne próby szantażu, denuncjacji i szerzącego się w Warszawie "polowania na ukrywających się".

W wyniku działania jednego z szantażystów została aresztowana i przewieziona do więzienia na Pawiaku. Tam, podając się za Polkę, uniknęła śmierci lub deportacji do jednego z obozów przeznaczonych dla Żydów. Zamiast tego została przewieziona do obozu w Warszawie, na ulicy Gęsiej.

Przebywała w nim w chwili wybuchu powstania warszawskiego – w wyniku działań powstańców została uwolniona. Opisała działania powstańców, walki z wojskami niemieckimi i stosunek ludności cywilnej do powstania.

Po upadku powstania warszawskiego jak Polka została wywieziona do obozu Ravensbrück – w relacji opis obozu (rzadkością jest punkt widzenia Autorki podającej się za katoliczkę). Tam doczekała ewakuacji i wraz z innymi więźniarkami została przeniesiona do obozu Spandau pod Berlinem – opis obozu.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
20 stron (210x295mm) + 3 strony (165x230mm) rękopisu w języku polskim, odpis w maszynopisie
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
Dobry, czytelny i zdigitalizowany tekst
Sygnatura: 
301/478
Tytuł kolekcji: 
Zespół: Relacje ocalałych z holokaustu (zespół 301)
Uwagi: 
Tytuł relacji nadany przez redakcję Archiwum Kobiet. Na dokumencie adnotacja potwierdzająca autoryzację. Tekst stosunkowo emocjonalny. Dużo szczegółów dotyczących strony aryjskiej i doświadczeń Autorki związanych z ukrywaniem się.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Data dzienna: 
13 cze 1945
Główne tematy: 
Halocaust, getto warszawskie, ukrywanie się po aryjskiej stronie, obóz w Ravensbrück
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja