Odpowiedź na ankietę religijną. Curriculum vitae internae

Rękopis Zofii Reutt-Witkowskiej składa się z dwóch części: kopii jej odpowiedzi na ankietę religijną ogłoszoną w 1923 r. przez Towarzystwo Psychologiczne Krakowskie i Poznańskie oraz zbioru wspomnień z lat 1901–1925 pod tytułem Curriculum Vitae Internae, uszeregowanych w kolejne rozdziały i podrozdziały.

Część pierwsza, znacznie krótsza w porównaniu z kolejną, zawiera odpowiedzi Reutt-Witkowskiej na pytania o Boga, wiarę i jej naturę: „Wiem, wierzę, iż gdyby nie Łaska nadprzyrodzona, byłabym drapieżnym potworem wśród niemniej drapieżnych, a zręczniejszych i silniejszych potworów” (s. 5–6). Ankieta stanowi wstęp do wspomnień z życia autorki, które, jak sama twierdzi, są „nieprzerwanym przeżyciem religijnym”. Curriculum Vitae Internae zostało podzielone na dwanaście rozdziałów. Trzy pierwsze traktują o dzieciństwie Witkowskiej, w którym centralną postacią była matka, osoba religijna i dumna, szczególnie nienawidząca służby, cierpiąca na chorobę psychiczną (według obserwacji jej córki), która z upływem czasu coraz mocniej oddziaływała na dziecko. Autorka opisała swoją nieudaną próbę samobójczą w wigilię Bożego Narodzenia, zaplanowane pod wpływem poczucia winy za pogorszenie stanu emocjonalnego matki. Trzy kolejne części to opis lat uniwersyteckich, poszukiwania przez autorkę drogi duchowej i społecznej: „Jeślim się w jakichś uczynkach miłosierdzia kochała – i kocham, to w tych zupełnie bezimiennych, gdzie do człowieka podchodzi człowiek: w czynnej, rąk własnych pomocy ludziom biednym (gminnym) czy nieznajomym, którzy nigdy nie dowiedzą się, jak się zwę, gdzie mieszkam” (s. 58). Ostatnie sześć rozdziałów to chaotyczny opis wydarzeń z lat 1920–1925 – małżeństwa z Józefem Witkowskim, problemów z wiarą katolicką i zainteresowania buddyzmem, straty pierwszego dziecka i urodzenia kolejnych, śmierci ojca i matki, rozwoju kariery literackiej i mierzenia się z krytyką. Narrację uzupełniają kopie listów autorki, pisane w szczególności do ciotki.

W pierwszej części wspomnień tempo opowieści wyznaczają poszczególni pisarze, których twórczość wpłynęła na kształtowanie się tożsamości pisarskiej Reutt-Witkowskiej: m.in. Rundbaken, Zeyer, Słowacki, św. Augustyn, Balzac, Musset – wywierali oni duży wpływ na jej postrzeganie świata i pracę naukową. Stałym motywem zapisków są również sny, które nawiedzały autorkę zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłym życiu. Znaczenia snów Reutt-Witkowska starała się tłumaczyć z perspektywy lat, jako obraz jej lęków i pragnień ("Czy pracę w szkole mam uważać za sen wyśniony, sen, który wszedł do cytowanej liryki religijnej (Czemu chcesz odejść?): śniło mi się, mianowicie, żem na rozstajnej drodze, radosna, jak dziecko, rzucała ową >>mannę<< całej rzeszy wróbelków, które na tem skzyżowaniu dróg tworzyły żywy szary krzyż?_" s. 78-79), ale również przepowiednię niektórych wydarzeń, np. śmierci ojca.