publikacje

Wróć do listy

Błogosławieństwo Jackowi Mieroszowskiemu synowi memu dane wyiezdającemu [!] do Lublina d. 24 kwietnia 1791o roku

„Błogosławieństwo” Katarzyny Mieroszewskiej stanowi interesujący przykład piśmiennictwa prywatnego, wskazujący na trwałość gatunku, którego opublikowane dotychczas realizacje pochodzą głównie ze stulecia siedemnastego i pierwszej połowy osiemnastego. Na uwagę zasługuje autorstwo matki podróżującego do Lublina Jacka Mieroszowskiego – jak wskazują szesnastowieczne i siedemnastowieczne realizacje gatunkowe, rady przed podróżą do swoich synów kierowali głównie ojcowie lub opiekunowie – mężczyźni (zob. instrukcje Jakuba Sobieskiego, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Krzysztofa Radziwiłła). Adam Kucharski, wydawca instrukcji podróżnej, przygotowanej przez Annę Zamoyską dla synów Tomasza, Michała i Marcina, wskazuje, że tylko w wyjątkowych przypadkach – jak wcześniejsza śmierć ojca – matki przygotowywały zbiór rad dla dzieci przed wyruszeniem z domu (zob. A. Kucharski, Instrukcja podróżna Anny Zamoyskiej dla synów odbywających peregrynację po Europie na przełomie XVII i XVIII wieku, „Czasy Nowożytne” 2012, t. 25, s. 209–224).

„[...] unikaj zaś tych, którzy nieżądne prowadzą życie, dla siebie tylko żyć zdają się. Jakie ich czekają konsekwencje pod pozorem lekcącego prowadzenia, takich i tobie spodziewać się potrzeba” (k. 7r). Mieroszowska zwraca również uwagę na odpowiednie postępowanie z przyjaciółmi – by zjednać ich szacunek, należy zachowywać „ludzkość, łagodność, humor dobry, wesoły, a zawsze z uczciwością zgodny” (k. 7v). Nie przywiązują bowiem do siebie bliskich ludzie o sentymentach dziwaka ani rozpustnika (k. 8r). Zgodnie z zaleceniami matki Jacek Mieroszowski ma zarówno podczas podróży lubelskiej, jak i w przyszłości, dbać także o spędzanie czasu na „dobrej konwersacyjej, zabawie przyzwoitej” (k. 10v), do których został przygotowany już w domu. Poszczególne akapity poświęcone są prawidłom postępowania w różnych aspektach życia codziennego: kontaktom ze służącymi (Mieroszowska zaleca niewchodzenie z nimi w poufałość), unikaniu roztargnienia, dbałości o sprawność fizyczną i czysty wygląd. Osobny fragment dotyczy relacji z kobietami – Mieroszowska podkreśla zalety obcowania z damami wyedukowanymi, których wykształcenie osadzone jest na fundamentach religii. Przestrzega natomiast („[...] cię zobowiązuję na afekt macierzyński”, k. 13v), by jej syn unikał osób płci pięknej posiadających wiele wdzięku, ale niecnotliwych.

Autor/Autorka: 
Opis fizyczny: 
22,5 x 18,5 cm; k. 19
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1791
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
9642
Uwagi: 
Według adnotacji hrabiego Stanisława Mieroszowskiego (k. 19v), autograf został mu przekazany w Krakowie w kwietniu 1889 roku przez Antoninę z Mieroszowskich Nowosielską, żonę Sabina, a córkę Jacka Mieroszowskiego, syna autorki „Błogosławieństwa”, Katarzyny. Warto pamiętać, że drugą córką Jacka Mieroszowskiego, adresata tekstu, sekretarza generalnego Senatu Wolnego Miasta Krakowa (1771–1850), była Helena Józefowa Darowska, autorka dzienników z lat 1836–1837.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1791
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
inne