publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 03.05.1835

Hoffmanowa donosi, że dostała listy z Wrocławia. Wszyscy tam cieszą się dobrym zdrowiem. Listy dotarły z opóźnieniem, ponieważ Weiglowie (rodzina Justyny z Czempińskich Weiglowej, siostry matki autorki) zapomnieli w roztargnieniu napisać na kopercie adres, więc poczta paryska szukała Hoffmanowej po całym mieście. Treść listu stanowi głównie streszczenie wiadomości z kraju na temat życia codziennego rodziny i znajomych: ich chorób, przeprowadzek, wesel, problemów finansowych.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 18.02.1835

Hoffmanowa rozpoczyna list od wytłumaczenia, dlaczego tak późno przesyła wiadomość. Otóż czekała na listy z kraju, ponieważ chciała przesłać do Szyrmowej nowe wiadomości od rodziny razem ze swoim listem. Nie otrzymała dotąd żadnej poczty, ale nie chce już dłużej zwlekać z listem. Pisze, że spodziewa się wkrótce wizyty pani Niemojewskiej (Wiktoria z Lubowidzkich Niemojowska, żona Bonawentury Niemojowskiego), która być może przyniesie jakieś wieści z kraju, od razu je wówczas wyśle do adresatki.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 01.01.1835

Jest to pierwszy list Hoffmanowej w nowym roku; od tej informacji go rozpoczyna, składając jednocześnie adresatom życzenia noworoczne. Kiedy zaczęła go pisać, odwiedzili Hoffmanów znajomi, przerywając jej. Poprzestaje zatem na krótkich życzeniach. Dziękuje Szyrmom za ich list i przesyła im korespondencję z Warszawy. Pisze, że dostała list od siostry (Aleksandry Tarczewskiej) datowany na 1 września, z którego wynika, że ktoś ją okłamał, iż Hoffmanowa brała udział w knuciu spisku mającego na celu zabicie cara Mikołaja.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 13.12.1834

Hoffmanowa rozpoczyna list od opisu rozczarowania, że nie dostała wiadomości od Szyrmów na dzień swoich imienin. Cieszy się jednak, że list w końcu dotarł. Nawiązując do poprzedniej korespondencji, dotyczącej poronienia Szyrmowej, wyraża wielką radość, że adresatka czuje się już dobrze. Pisze, że jest to prawdziwy cud pośród wszystkich trudności, jakie ich spotykają.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 05.11.1834

Hoffmanowa pisze, że bardzo ją zmartwił ostatni list, w którym Szyrmowie informowali o poronieniu. Słyszała, że poronienie wymaga większego odpoczynku niż poród. Kategorycznie prosi adresatkę, żeby o siebie dbała, oszczędzała się, a nawet wynajęła służącą. Obiecuje jej, że wkrótce będzie dla niej zatrudnienie w Towarzystwie Dobroczynności Dam Polskich. Pyta Szyrmów, którzy na emigracji znaleźli się w ciężkim położeniu finansowym i ciężko im było wyjść z tego impasu, czy nie chcieliby przyjąć z kasy Towarzytwa pomocy na edukację córek – około 20 lub 30 franków miesięcznie.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 20.10.1834

List rozpoczyna się wspomnieniem ostatniej wiadomości od Szyrmów. Hoffmanowa dziękuje za okazane zaufanie. Jest ono dla niej nowym dowodem ich przyjaźni, będzie się starała godnie odpowiedzieć. Pisze, że „ułatwienie tego interesu ciągnąć się jeszcze będzie zapewne kilka tygodni”. Spodziewa się jednak, że wszystko pójdzie pomyślnie. List nie wyjaśnia, o jakiego rodzaju „interes” chodziło. Autorka komentuje wieści o ciąży Józefy Szyrmowej. Podoba jej się sposób, w jaki mówi o swoim stanie.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 23.09.1834

Rękopis rozpoczyna się podziękowaniami za list, który Klementa Hoffmanowa otrzymała od Józefy Lach Szyrmy. Jego czytanie było – jak wyznaje autorka – wielką przyjemnością. Brakowało jej w nim jedynie obszerniejszych wiadomości o zdrowiu adresatki. Hoffmanowa pisze, że tęskni za towarzystwem Szyrmy, ponieważ ta jest jej przyjaciółką i można z nią rozmawiać o sprawach, których – zdaniem Hoffmanowej – nie rozumieją mężczyźni. Stwierdza, że Paryż to miłe miejsce do mieszkania, ponieważ przebywa w nim kilkanaście Polek, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 17–21.08.1834

Hoffmanowa pisze, że wróciła ze wsi wcześniej niż planowała, ponieważ mąż zanadto za nią tęsknił i zaczął chorować. Przez pierwsze dwa dni po powrocie trudno jej było zaaklimatyzować się do życia w mieście, ale przekonanie o przywiązaniu męża sprawiło, że jej wcześniejszy powrót został jej wynagrodzony. Autorka bardzo lubi życie poza miastem. Zastanawiają się z mężem nad wynajęciem domu z ogrodem pod Paryżem. 

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 21.07.1834

Klementyna Hoffmanowa wyraża ubolewanie z powodu przykrości, które spotkały Krystyna Lach Szyrmę, męża adresatki – Szyrma był krytykowany przez część emigrantów polskich w Paryżu jako zwolennik konserwatywnego obozu księcia Adama Czartoryskiego, m.in. za poparcie dla projektu włączenia polskich wojsk do Legii Cudzoziemskiej w Algierze, która brała udział w kolonialnych walkach przeciwko ruchom narodowo-wyzwoleńczym.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 02.05.1834

Hoffmanowa rozpoczyna list informacją, że przesyła go przez panią Filipowiczową, którą serdecznie im poleca jako zacną osobę. Jest Niemką, żoną Polaka i emigranta. Utrzymuje siebie, męża i córkę, grając na skrzypcach. Wkrótce udaje się do Anglii. Hoffamnowa prosi, aby adresaci wzięli ją pod swoją opiekę. Autorka informuje następnie Szyrmową, że na ostatni jej list w sprawie Towarzystwa (Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich) odpisze po naradzie na kolejnym zebraniu. Chciałaby, żeby gałąź tej organizacji utworzyła się w Anglii.

Strony