Walewska, Maria

Pamiętnikarka. Wcześnie została osierocona przez matkę, a jej wychowania podjęła się babka, Bronisława Suligowska. Wzrastała w duchu ziemiańskiego patriotyzmu i haseł pozytywistycznych. Ukończyła Wydział Rolniczy Uniwersytetu Jagiellońskiego i odbyła praktykę jako asystentka gospodarcza Marii Holder-Eggerowej w Korytnicy, gdzie miała okazję poznać nowoczesne techniki hodowli roślin i chowu zwierząt gospodarczych. Wybrała ten kierunek studiów, nie do końca zgodny z jej zainteresowaniami, ponieważ jako jedynaczka miała przejąć majątek Kowala. Poza tym zajmowała się nauczaniem i była działaczką społeczną. Walczyła m.in. o prawo wyborcze dla kobiet. Dzięki jej staraniom działały: Koło Gospodyń Wiejskich, Towarzystwo Kobiet Katolickich i Koło Ziemianek w Radomiu. W 1919 lub 1920 r. wyszła za mąż za hrabię Aleksandra Bronisława Colonne Walewskiego (herbu Kolumna). Razem zarządzali majątkiem Marii. Z ich związku urodziły się córki: Jolanta (Opalińska), Elżbieta (Słodkowska) i Zofia oraz syn Maryś. W czasie II wojny światowej Maria Walewska organizowała tajne nauczanie. W 1942 r. majątek zajęli Niemcy, a po wojnie został rozparcelowany. Rodzina wpierw wynajmowała pomieszczenia wiejskiej restauracji, później osiedliła się w Radomiu. Tam Maria aktywizowała lokalną społeczność i spisywała obserwacje dotyczące swojej działalności. Została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi. Drukiem ukazały się jej wspomnienia Rok 1918 oraz W cieniu ustawy o reformie rolnej. Wspomnienia 1944–45. Zmarła w 1980 r., została pochowana w Radomiu. Jej zapiski uporządkowała córka, doktor Elżbieta Słodkowska, warszawska polonistka, a także doktor Inka Słodkowska, wnuczka Marii Walewskiej, socjolożka.